Οι λαοί από τη Σκύλλα στη Χάρυβδη

Του Νίκου Βρυώνη

Υπάρχουν σαφής ενδείξεις  στον  αγώνα κατά της πανδημίας ότι ο συνδυασμός του Covid-19 και του δεξιού πατριωτικού λαϊκισμού να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνος και θανατηφόρος.

Αν πάρουμε κάποιους εκπροσώπους αυτής της “πολιτικής σχολής” ίσως βγάλουμε κάποια συμπεράσματα για το τώρα αλλά και για το μετά την κρίση.

Για εβδομάδες, ο πρόεδρος της Βραζιλίας Jair Bolsonaro  αναφερόταν στον κορονοιό ως «υστερία» και  ως μια απλή  γρίπη. Επιτέθηκε στον υπουργό Υγείας που προειδοποίησε για τον ιό. Η Βραζιλία είναι πλέον μια από τις πιο έντονα πληγείσες  χώρες από την πανδημία στη Λατινική Αμερική και ο στρατός  έχει βάλει υπό κηδεμονία τον Πρόεδρο.

Στη Βρετανία, ο πρωθυπουργός  Boris Johnson είχε υιοθετήσει την πολιτική  της ανοσίας  της αγέλης, σύμφωνα με την οποία όσο το δυνατόν γρηγορότερα πρέπει να μολυνθούν όσο το δυνατόν περισσότεροι Βρετανοί πολίτες. Η πολιτική αυτή εγκαταλείφθηκε γρήγορα αλλά τα αποτελέσματα είναι πλέον τραγικά για την χώρα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο Donald Trump προσπάθησε να καταπολεμήσει τον ιό με  Twitter δηλώνοντας  στην αρχή της κρίσης ότι  υπάρχουν μόλις 15 μολυσμένοι άνθρωποι και αυτές οι 15 περιπτώσεις θα είναι σχεδόν μηδενικές σε λίγες μέρες.  Λίγες ημέρες  αργότερα  πάλι με  tweet δήλωνε ότι το 2019 ,37.000 Αμερικανοί είχαν πεθάνει από την κοινή γρίπη και υπάρχουν μόνο 546 επιβεβαιωμένες περιπτώσεις με κορονοίο και 22 θάνατοι. Η αλλαγή της πολιτικής  του και η απόφαση για μέτρα περιορισμού  πάρθηκαν πολύ αργά. Σήμερα υπάρχουν μισό εκατομμύριο Αμερικανοί πολίτες  με κορονοιό και χιλιάδες θάνατοι καθημερινά.

Οι μεγαλύτερες αποτυχίες κατά του κορονοιού  προέρχονται από το κόμμα της Ιταλικής Λέγκα, του Matteo Salvini. Ηγείται της κυβέρνησης στη Λομβαρδία, όπου ο ιός έχει σαρώσει. Περίπου οι μισοί από τους θανάτους στην Ιταλία προέρχονται από αυτήν την περιοχή. Στην αρχή της πανδημίας  η κυβέρνηση της Λέγκα αποφάσισε να τοποθετήσει ασθενείς με κορονοιό σε οίκους ευγηρίας. Ένα θανατηφόρο λάθος που μόλυνε και σκότωσε αμέτρητους γέρους Επιπλέον άφησε τις μεγάλες επιχειρήσεις να λειτουργούν μέσα στην πανδημία ενώ με την πολιτική του είχε  αποδυναμώσει  τα δημόσια νοσοκομεία προωθώντας  τα ιδιωτικά. Όμως, όπως δηλώνουν οι υπεύθυνοι, ο ιδιωτικός τομέας παρέχει μόνο το 8% των σημαντικών κρίσιμων κλινών.

Στην Ουγγαρία ο πρωθυπουργός Viktor Orban , με συνοπτικές διαδικασίες  κατάργησε το Κοινοβούλιο και τις δημοκρατικές διαδικασίες  στο όνομα της αντιμετώπισης της πανδημίας. Περιόρισε  ακόμα περισσότερο τα  δικαιώματα των πολιτών. Μια κοινοβουλευτική δικτατορία στο κέντρο της Ευρώπης και μέσα στην καρδιά της ΕΕ.

Κοινά χαρακτηριστικά όλων των παραπάνω Πολιτικών και αυτής της «πολιτικής σχολής» είναι , προτεραιότητα στην (νεοφιλελεύθερη) οικονομία,  αλλεργία στην δημοκρατία και τα δικαιώματα, πολιτικός λόγος με έντονα πατριωτικά εθνικιστικά  στοιχεία,  πολιτικός κυνισμός αλλά και  ανικανότητα.

Τα παραπάνω αποκτούν μεγαλύτερη σημασία, αν αναλογιστούμε την συνολική άνοδο αυτής της «πολιτικής σχολής» σε όλες τις χώρες της Ευρώπης.

Η πραγματικότητα που υπάρχει και πάει να δημιουργηθεί είναι:

Μια  ΕΕ σε κρίση με την νεοφιλελεύθερη οικονομική αντιμετώπιση της πανδημίας.

Απόλυτη ηγεμονία της Γερμανίας και των δορυφόρων της στην ΕΕ.

Εμφανής  διαφωνίες και συγκρούσεις μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ.

Έντονα κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που θα προκύψουν στις περισσότερες χώρες μετά το τέλος της κρίσης.

Οι  αριστερές προοδευτικές δυνάμεις πολυκερματισμένες, πολιτικά και ιδεολογικά ηττημένες, άφωνες χωρίς εναλλακτικές λύσεις που να πείθουν και τα εργατικά κινήματα σε λήθαργο.

Με δεδομένα τα παραπάνω  ο κίνδυνος της γιγάντωσης η και άμεσης ή έμμεσης επικράτησης,  ως αντίδραση στο παγκοσμιοποιημένο νεοφιλελεύθερο μοντέλο, του δεξιού πατριωτικού λαϊκισμού είναι μεγάλος. Οι εθνικιστικοί ανταγωνισμοί στο όνομα της προστασίας της Πατρίδας, κινδυνεύουν να προστεθούν στα υπάρχοντα κοινωνικά , οικονομικά προβλήματα και τις πολιτικές συγκρούσεις.

Με λίγα λόγια οι λαοί της Ευρώπης , και όχι μόνο, κινδυνεύουν να βρεθούν μετά την πανδημία  στην ανάγκη επιλογής ανάμεσα στη Σκύλλα των παγκοσμιοποιημένων νεοφιλελεύθερων πολιτικών και στην Χάρυβδη των δεξιών πατριωτικών λαϊκίστικων  πολιτικών.

Η ευθύνη των αριστερών δυνάμεων να αντιμετωπίσουν αυτόν τον διπλό κίνδυνο για τους λαούς είναι μπροστά τους και μεγάλη.

Νίκος Βρυώνης

(Λαϊκή Ενότητα)

Μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του Αριστερού Ρεύματος