Ομιλία στην παρουσίαση στην Θεσσαλονίκη του βιβλίου του Τάσου Κανταρά “Ο Σπόρος της Αυγής”, εκδόσεις Τόπος
Φίλες και φίλοι καλησπέρα
Αισθάνομαι μεγάλη τιμή, που ο Τάσος μου εμπιστεύτηκε να του παρουσιάσω το εξαιρετικό νέο του βιβλίο που έχετε ή θα πάρετε σήμερα στα χέρια σας.
Ο αγαπημένος μου φίλος και σύντροφος στους κοινωνικούς και πολιτικούς αγώνες για ένα καλύτερο κόσμο Τάσος Κανταράς, με το πρόσφατο, 4ο κατά σειρά, ιστορικό μυθιστόρημά του “Ο Σπόρος της Αυγής” των εκδόσεων Τόπος, έχει ως πλαίσιο αναφοράς την πολιτική, οικονομική, κοινωνική και επαναστατική ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας του της Γαλάτιστας, της Χαλκιδικής, της Μακεδονίας, αλλά και του τότε Ελλαδικού και Ευρωπαϊκού χώρου από τα χρόνια της Γαλλικής επανάστασης του 1789 και τη δράση του Λάμπρου Κατσώνη, την τελευταία δεκαετία του 18ου αιώνα, μέχρι και τα μισά του 19ου αιώνα. Μία περίοδο με σημαντικά ιστορικά γεγονότα, που τα αποτυπώνει στο βιβλίο του, με τρόπο που δείχνει ότι είναι βαθύτατος γνώστης της ιστορίας του τόπου του, της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχή μας, της Ευρώπης και των κινητήριων δυνάμεων της, που ήταν κατά βάση τα φτωχά λαϊκά στρώματα και οι εκάστοτε ριζοσπαστικές και επαναστατικές πρωτοπορίες τους.
Κεντρικό πρόσωπο και πρωταγωνιστής του νέου βιβλίου του είναι ο κοσμογυρισμένος επαναστάτης, ανυπότακτος μέχρι τον θάνατό του και συγχωριανός του, ο Μανώλης Κλάρας, με το παρατσούκλι «Πεταλούδας», γιατί ο νους του πάντα ταξίδευε σαν πεταλούδα περιπλανώμενη, που συνεχώς πετάει ανέμελα και ανάλαφρα.
Επίσης, στο βιβλίο του πρωταγωνιστούν ο εφτάψυχος θαλασσόλυκος ο Μανιάτης κουρσάρος Πετροπουλέας, ο Φίλιππος, πιστό μέλος της Φιλικής Εταιρείας, παρότι ήταν πολύ ψηλά στην διοικητική ιεραρχία του Σουλτάνου, ο δημιουργικός έμπορος και θερμός πατριώτης ο Παγκράτης, ο πιστός φίλος του Μανώλη, ο Νώντας, ο Γάλλος καπετάνιος Φρανσουά Ντιμπουά με τους ανοικτούς ορίζοντες στη σκέψη του, οι τρεις γυναίκες της ζωής του, οι γιοί του, ο ήρωας αγωνιστής Κατακαλος και η αδάμαστη σύζυγος του Αβραμπικίνα καθώς και ο Παντελής, ο εγγονός του Αντώνης, άξιος συνεχιστής των αγώνων του πατέρα του Κατάκαλου, ο προοδευτικός πατριώτης αξιωματικός Τσάμης Καρατάσος, ο τολμηρός επαναστάτης Αγαπητός κλπ. Έχοντας, βέβαια, όλοι αυτοί/ες ως σταθερή αξία τους, που διαπερνά ως κόκκινη κλωστή ολόκληρη τη ζωή και τη δράση τους, ότι αξίζει να ζήσουμε με πάθος και αξιοπρέπεια την θνητή ζωή μας, να αγωνιστούμε, να ερωτευτούμε και να πεθάνουμε απροσκύνητοι σε τυράννους, κατακτητές και κάθε είδους εκμεταλλευτές.
Ο συγγραφέας διαμορφώνει πολύ πειστικά τους χαρακτήρες των πρωταγωνιστών του βιβλίου του και αναπλάθει πετυχημένα την πολύ δύσκολη καθημερινότητά τους εκείνες τις μακρινές για μας, ζοφερές, αλλά και επαναστατικές εποχές. Στους χαρακτήρες τους αποτυπώνει γλαφυρά όλες οι αρετές τους, το αγωνιστικό και αντιστασιακό τους φρόνημα, τον γνήσιο λαϊκό πατριωτισμό τους, τη λεβεντιά και εντιμότητά τους, το αίσθημα δικαίου, το συναισθηματισμό, την ομορφιά, τη ρωμαλέα κορμοστασιά τους, μαζί με την ασυμβίβαστη ξεροκεφαλιά τους, αλλά και τα κουσούρια τους.
Το ανυπότακτο πνεύμα της αντίστασης στους κατακτητές και σε κάθε είδος εξουσιαστές και της αλληλεγγύης στους αγωνιστές και στους οικονομικά και κοινωνικά αδύναμους διακατέχει τους πρωταγωνιστές και πρωταγωνίστριες του βιβλίου. Είναι παρόντες και παρούσες στα εξεγερτικά καλέσματα της ιστορίας, του λαού, της πατρίδας και του δίκιου, κόντρα πολλές φορές με συμβιβασμένους και προσκυνημένους κοτζαμπάζηδες και δεσποτάδες. Εμπνέονται από το πνεύμα της ακαταμάχητης αντίστασης σε παντοδύναμες αυτοκρατορίες, σε κατακτητές αλλά και σε ντόπιους τυράννους και στους ρουφιάνους τους. Αυτό το αντιστασιακό πνεύμα, είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα που επιδεικνύουν σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές οι αγωνιστικές πρωτοπορίες του λαού μας.
Η αγάπη για την πατρίδα και την ελευθερία και η άμεση ανταπόκριση σε όλα τα επαναστατικά εθνικοαπελευθερωτικά καλέσματα για την υπεράσπιση τους, χωρίς μίσος για τις πατρίδες των άλλων, δηλαδή ο γνήσιος πατριωτισμός, που δεν έχει σχέση με τον εθνικισμό και την πατριδοκαπηλία, είναι, επίσης, ένα κοινό χαρακτηριστικό όλων των πρωταγωνιστών του βιβλίου. Η ζωή και η δράση τους, είναι γι’ αυτούς ένα διαρκές φύλλο πορείας, όπως είναι ο τίτλος του 1ου Βιβλίου της τετραλογίας του.
Η διεθνιστική αλληλεγγύη του Μανώλη Κλάρα και του φίλου του Νώντα με τους Γάλλους επαναστάτες, που φορούσαν κόκκινους σκούφους, και, κυρίως, με τα πιο ριζοσπαστικά εξεγερμένα λαϊκά στρώματα που τους έλεγαν «αβράκωτους», επειδή δεν φορούσαν τα χαρακτηριστικά στενά παντελόνια των ελιτ και είχαν ως κύριο σύνθημα το «ψωμί και ισότητα για όλους», ήταν για αυτούς αδιαπραγμάτευτη στάση ζωής.
Η φιλία, η συντροφικότητα, η μπέσα, η ανιδιοτελής προσφορά στον κοινό αγώνα, η αλληλεγγύη μεταξύ των συναγωνιστών αλλά και η έγνοια για τους φτωχούς, τους πρόσφυγες και τους κατατρεγμένους, η αγάπη, ο έρωτας, παρέα με την καταστροφή, το ξερίζωμα από τα πάτρια εδάφη, την προσφυγιά, την απώλεια και το θάνατο δηλώνουν παντού την παρουσία τους.
Το βιβλίο το διάβασα δύο φορές. Μία πριν εκδοθεί, γιατί είχα την τιμή να μου το στείλει ηλεκτρονικά ο συγγραφέας, για να του πω τη γνώμη μου ως καλός του φίλος και μία μετά την έκδοσή του, που οφείλω να πω ότι είναι πολύ βελτιωμένο σε σχέση με την πρώτη γραφή του.
Τάσο, είμαι σίγουρος ότι η κόρη σου, η Νατάσα, η εγγονούλα σου, η Εύη, η συντρόφισσα σου, η Μαρία, ο αδελφός σου, ο Γιώργος, αλλά και η Έφη από ψηλά, που έφυγε τόσο νωρίς, τόσο επώδυνα και τόσο άδικα, σε καμαρώνουν και για το νέο βιβλίο σου, αλλά και για την αγωνιστική, ανιδιοτελή, αξιοπρεπή και αδούλωτη διαδρομή σου.
Φίλοι και φίλες
Το βιβλίο του καλού μου φίλου και συντρόφου Τάσου Κανταρά αξίζει να διαβαστεί απ’ όσους κι όσες αγαπούν και αγωνίζονται για την πατρίδα, το λαό και το δίκιο. Για να θυμούνται οι παλιότεροι, αλλά και για να μαθαίνουν οι νεότεροι ,την αγωνιστική αντιστασιακή ιστορία και διαδρομή του λαού μας. Κυρίως, όμως, για να αναστοχαστούμε για το σήμερα και το αύριο, για το πως θα οργανώσουμε αποτελεσματικότερα την αντίστασή μας στις εφαρμοζόμενες κυβερνητικές πολιτικές φτωχοποίησης του λαού, υποτέλειας στον ευρωατλαντικό άξονα, εμπλοκής της χώρας μας σε πολέμους, κλιματικής καταστροφής, αυταρχισμού και μιζέριας, ανόδου της ακροδεξιάς και επανεμφάνισης του φασισμού, αλλά και τους αγώνες μας για μία νέα Ελλάδα ανεξάρτητη, κοινωνικά δίκαιη, δημοκρατική.
Τάσο μου εύχομαι το βιβλίο σου να είναι καλοτάξιδο.
Καλούς αγώνες να έχουμε κι ας μη νικάμε πάντα, γιατί όπως λέει στο τέλος του βιβλίου σου ο Τσάμης Καρατάσος στον Αγαπητό, μετά από την αποτυχία ενός ακόμα επαναστατικού εθνικοαπελευθερωτικού εγχειρήματος, «δεν ευτυχήσαμε και τούτη τη φορά, αλλά ο σπόρος του αγώνα φυτεύτηκε βαθιά στο χώμα της πατρίδας μας». Και, όπως ακόμα καλύτερα του απαντάει, συμφωνώντας μαζί του, ο Αγαπητός, «Το νιώθω αρχηγέ. Σύντομα θα έρθει η Άνοιξη, που αυτός ο σπόρος που ποτίστηκε με το αίμα τόσων γενναίων, που έδωσαν τη ζωή τους για την ελευθερία, θα φυτρώσει και θα θεριέψει. Είμαι σίγουρος». Έτσι κι έγινε μετά από 60 χρόνια, που ελευθερώθηκε η Χαλκιδική και η Μακεδονία από την καταρρέουσα τότε Οθωμανική Αυτοκρατορία. Γιατί όσο υπάρχουν αγώνες, υπάρχει ελπίδα, ότι μπορεί να γυρίσουν τα πάνω κάτω. Γιατί η ιστορία μας έχει διδάξει ότι κανένας αγώνας δεν πάει χαμένος. Ότι οι μόνοι αγώνες που πάνε χαμένοι είναι εκείνοι που δεν έγιναν ποτέ.
Σας ευχαριστώ πολύ
Καλό διάβασμα του βιβλίου.
Δημήτρης Στρατούλης
Γραμματέας ΛΑΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΑΥΝΥΠΟΤΑΚΤΗ ΑΡΙΣΤΕΡΑ
Πρώην Υπουργός και Βουλευτής 
