Πως ο Μακρόν παρόξυνε την κοινωνική κρίση στη Γαλλία

Στις συνθήκες αυτές οι ασκούμενες πολιτικές των κυβερνήσεων Μακρόν κατά την διάρκεια και των δύο (2017-2027) προεδρικών θητειών, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, κινήθηκαν και κινούνται στον άξονα της νεοφιλελεύθερης “μεταρρυθμιστικής” στρατηγικής. Στόχος της η “σταθεροποίηση και αύξηση της κερδοφορίας με αποσταθεροποίηση της οικονομίας, της εργασίας και της κοινωνίας”. Αυτό δημιουργεί σε συνθήκες οικονομικής κρίσης και στασιμότητας, νέους όρους αντιπαράθεσης και σύγκρουσης της Πολιτικής με την Οικονομία-Κοινωνία στην Γαλλία.

Από την άποψη αυτή είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι σε πρόσφατη (2025) Οικονομική Έκθεση του Ινστιτούτου Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών (INSEE) της Γαλλίας προβλέπει ότι το επίπεδο αύξησης του ΑΕΠ το 2025 θα είναι 0,8%, ποσοστό που υπολείπεται από το 2,3% της ΕΕ-27. Οι επενδύσεις, κατά το τρέχον έτος, κινούνται πιο αργά απ’ ό,τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Το δε δημόσιο έλλειμμα εκτιμάται ότι θα διατηρηθεί πάνω από 5% του ΑΕΠ το 2026-2027.

Φτώχεια και αποταμίευση στην Γαλλία

Παράλληλα, σε πρόσφατη μελέτη του Εθνικού Συμβουλίου των Πολιτικών Καταπολέμησης της Φτώχειας και του Κοινωνικού Αποκλεισμού (CNLE, 2025) αποτυπώνονται οι δυσμενείς εξελίξεις του επιπέδου φτώχειας κοινωνικών ομάδων του πληθυσμού στην Γαλλία (Laurent Jeanneau, Alternatives Economiques, 2/6/2025). Συγκεκριμένα, το επίπεδο φτώχειας στην Γαλλία αυξήθηκε από 13,9% το 2015 σε 14,4% το 2022 και σε 15,4% το 2023 (αύξηση την διετία 2022-2023 κατά 650.000 άτομα), προσεγγίζοντας –σύμφωνα με τη Στατιστική Υπηρεσία της Γαλλίας (INSEE-7/7/2025– τον αριθμό των φτωχών (μηνιαίο εισόδημα κάτω των 1.288 ευρώ) στην Γαλλία σε 9,8 εκατομμύρια άτομα.

Το επίπεδο φτώχειας των αυτοαπασχολουμένων αυξήθηκε από 17,2% το 2017 σε 18,3 % το 2023. Επίσης το επίπεδο φτώχειας των συνταξιούχων αυξήθηκε από 7,6% το 2017 σε 10,8% το 2022 και το επίπεδο φτώχειας των ατόμων με αναπηρία αυξήθηκε από 26,8% το 2015 σε 36,7% το 2022. Στο περιβάλλον αυτό διαμορφώνονται, μεταξύ άλλων, στην γαλλική οικονομία και κοινωνία δύο παράδοξα χαρακτηριστικά:

• Το πρώτο αναφέρεται στο γεγονός ότι η μείωση της ανεργίας από 10,3% το 2015 σε 7,3% το 2023 δεν συνοδεύτηκε από μείωση του ποσοστού της φτώχειας. Αντίθετα συνοδεύτηκε από αύξηση του ποσοστού της φτώχειας: α) των εργαζομένων με το καθεστώς των ευέλικτων μορφών απασχόλησης και των χαμηλών μισθών, β) των αυτοαπασχολούμενων ατόμων και γ) των ατόμων με αναπηρία και των ανέργων.
• Το δεύτερο παράδοξο αναφέρεται στο γεγονός ότι οι Γάλλοι έχουν διατηρήσει σε συνθήκες περιοριστικών πολιτικών ένα υψηλό επίπεδο αποταμίευσης το οποίο –σύμφωνα με την γαλλική έρευνα– αποδίδεται, κατά βάση, τόσο στη συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους που ενθαρρύνει τους Γάλλους πολίτες να αποταμιεύουν για να χρηματοδοτήσουν τις ιδιωτικές δαπάνες περίθαλψης, κοινωνικής πρόνοιας και συνταξιοδότησης τους, όσο και στο γεγονός ότι οι πλουσιότεροι Γάλλοι αύξησαν σημαντικά, λόγω της διευρυμένης πρωτογενούς και δευτερογενούς ανισοκατανομής του εισοδήματος, τα περιουσιακά τους στοιχεία (Chr. Chavagneux, 15/9/2025).

Ο φόρος 2% στους υπερπλούσιους

Οι συντελούμενες –κατά την τελευταία επταετία– δυσμενείς αυτές εξελίξεις, όπως προκύπτει εκ του αποτελέσματος, απετέλεσαν και αποτελούν την εύφλεκτη ύλη της σύγκρουσης της Πολιτικής με την Οικονομία και την Κοινωνία στην Γαλλία. Ο Κρατικός Προϋπολογισμός του 2026 που παρουσίασε (15/7/2025) ο παραιτηθείς πρωθυπουργός Francois Bayrou είχε ως στόχο την εξοικονόμηση 43,8 δισ. από τη περικοπή των δαπανών, κατά βάση, στους τομείς της εργασίας, της ανεργίας και της υγείας, προκειμένου σταδιακά να μειωθεί το δημόσιο έλλειμμα και το δημόσιο χρέος.