Ουκρανία και Ελλάδα από θέσεις αρχών
Δημήτρης Καλτσώνης
Το συζητούμενο σχέδιο συμφωνίας ΗΠΑ, Ουκρανίας – Ρωσίας, αν τελικά υιοθετηθεί από όλες τις πλευρές, θα αποτελεί μια διευθέτηση με βάση την ισχύ, όπως διαμορφώθηκε στο πεδίο μάχης. Η Ουκρανία και οι ΗΠΑ καλούνται να κλείσουν έστω και προσωρινά την αντιπαράθεση αφού η Ρωσία αποδείχθηκε, σε οικονομικό και στρατιωτικό επίπεδο, πιο ισχυρή από όσο υπολόγιζαν. Οι ΗΠΑ είναι μάλλον πρόθυμες για κάποιο συμβιβασμό καθώς ήδη πέτυχαν να αποκόψουν τη Γερμανία και την ΕΕ από τη Ρωσία και το φθηνό ρωσικό αέριο. Ψαλίδισαν έτσι τα φτερά της γερμανικής βιομηχανίας, την ανάγκασαν να αγοράζει το ακριβότερο αμερικανικό. Επιπλέον, οι προωθούμενοι όροι είναι ξεκάθαρα ληστρικοί έναντι της Ουκρανίας, ενώ ρίχνουν το κόστος του πολέμου στην ΕΕ.
Αν κλείσει η αντιπαράθεση στην Ουκρανία, οι ΗΠΑ θα μπορούν πιο εύκολα να καταπιαστούν με άλλα μέτωπα (ίσως στη Λ. Αμερική;) όσο και με τη βασική τους αντιπαράθεση με την Κίνα. Από την άλλη η ΕΕ, αφού τσαλακώθηκε από την πολιτική των ΗΠΑ, πρωτοστατεί τώρα σε πολεμόχαρη διάθεση. Επιχειρεί να αποφύγει το κόστος του πολέμου και παράλληλα ελπίζει να ανασυγκροτηθεί και να ανακτήσει το χαμένο οικονομικό έδαφος μέσα από τη στρατιωτικοποίηση και την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία.
Στο ίδιο μήκος κύματος κινείται και η ελληνική κυβέρνηση. Ο δρόμος αυτός είναι όχι μόνο οικονομικά επιζήμιος για τον ελληνικό λαό αλλά και εξαιρετικά επικίνδυνος. Το επιχείρημα ότι δήθεν υπερασπιζόμαστε την ακεραιότητα της Ουκρανίας είναι παραπλανητικό. Η Ουκρανία βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα επειδή η ακροδεξιά της κυβέρνηση, που επιβλήθηκε κατ’ ουσίαν πραξικοπηματικά το 2014, θέλησε να γίνει ο πολιορκητικός κριός του ΝΑΤΟ έναντι της Ρωσίας. Τώρα σαν στυμμένη λεμονόκουπα εγκαταλείπεται από τις ΗΠΑ. Να ένα καλό δίδαγμα που ίσως μελλοντικά αφορά και την Ελλάδα.
Θα έπρεπε, αντίθετα, η χώρα μας να ακολουθήσει μια θέση αρχών στο Ουκρανικό. Το σχέδιο των ΗΠΑ είναι κυνικό και ληστρικό αλλά ακόμη πιο επικίνδυνη αυτή τη στιγμή είναι η πολεμοκάπηλη πολιτική της ΕΕ. Η Ελλάδα θα έπρεπε άμεσα:
Πρώτο, να σταματήσει κάθε είδους μεταφορά οπλικών συστημάτων στο διεφθαρμένο ακροδεξιό καθεστώς του Κιέβου, όπως και κάθε εμπλοκή, άμεση ή έμμεση (π.χ. με τη διέλευση αγωγών αμερικανικού LNG από το έδαφός μας) στον πόλεμο αυτό.
Δεύτερο, να σταματήσει να συμμετέχει στις κυρώσεις του ΝΑΤΟ και της ΕΕ εις βάρος της Ρωσίας, να αναπτύξει πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, να διασφαλίσει προμήθεια φθηνής ρωσικής ενέργειας.
Τρίτο, να διεκδικήσει με διπλωματικές πρωτοβουλίες τον τερματισμό του πολέμου στη βάση των αρχών του διεθνούς δικαίου, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, με την οικοδόμηση μιας δημοκρατικής, ουδέτερης Ουκρανίας εκτός στρατιωτικών συνασπισμών, ώστε ο λαός της Ουκρανίας να αποφασίσει ελεύθερος το μέλλον του, «με ποιους θα πάει και ποιους θα αφήσει».
*Ο Δημήτρης Καλτσώνης είναι καθηγητής Θεωρίας Κράτους και Δικαίου στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Πρόσφατο βιβλίο του «Η τέχνη του πολέμου για την εξουσία», εκδ. Τόπος
