Της Δέσποινας Σπανού
Κάθε χρόνο είμαστε όλοι στο ίδιο έργο θεατές. μιας επαναλαμβανόμενης καταστροφής με τεράστιες αλλά και άμεσες συνέπειες στο περιβάλλον και στην ίδια την ζωή μας.
Η μεγάλη αύξηση της θερμοκρασίας, οι πλημμύρες, η ρύπανση του περιβάλλοντος έχουν συγκεκριμένες αιτίες που οφείλονται όχι μόνο στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής και ανάπτυξης, χωρίς κανένα μέτρο προστασίας, προκειμένου να επιτευχθούν τα μεγαλύτερα κέρδη, αλλά και στη συστηματική καταστροφή των δασών και του φυσικού πλούτου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η συνεχής καταστροφή των δασών του Αμαζονίου, που αποτελούν τον μεγαλύτερο πνεύμονα του πλανήτη. Δεν πρέπει λοιπόν να μας εκπλήσσουν οι μεγάλες θερμοκρασίες σε διάφορες Ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, που αποτελούν πρωτόγνωρα φαινόμενα, όπως το Λονδίνο 42ο C, οι οποίες φυσικά δεν μπορούν να αντιμετωπισθούν λόγω της έλλειψης υποδομών για τέτοιες θερμοκρασίες.
Στην Ελλάδα τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα, με δεδομένο ότι η Αθήνα, στην ευρύτερη περιοχή της οποίας κατοικεί ο μισός Ελληνικός πληθυσμός, είναι η πρωτεύουσα με την μικρότερη κάλυψη πρασίνου στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα τα τελευταία 40 χρόνια έχει καταστραφεί περίπου το 15-18% των συνολικών δασικών εκτάσεων. Μόνο πέρυσι κάηκαν 1.300.000 στρέμματα σε Αττική, Εύβοια, Μεσσηνία, Ηλεία, Γρεβενά, Φωκίδα, Χαλκιδική, Κιλκίς, Κως, Ρόδος, Λακωνία, Κρήτη, Αχαΐα, Κορινθία. Εφέτος πριν καν αρχίσει το καλοκαίρι άρχισαν οι φωτιές, οι πρώτες τον Μάϊο σε Γλυφάδα και Βούλα, δηλαδή στον αστικό ιστό και συνεχίστηκαν και σε άλλες περιοχές. Στην Αττική αποψιλώνονται σιγά – σιγά και οι τρεις ορεινοί όγκοι (Πάρνηθα, Υμηττός, Πεντέλη). Οι πυρκαγιές σε Πεντέλη, Ρέθυμνο, Μέγαρα, Σουφλί, Ηλεία, Μεσσηνία, Λέσβος, Γρεβενά συνεχίστηκαν επί ημέρες καίγοντας δένδρα αλλά και σπίτια, κόπους ζωής τα οποία είχαν κτισθεί μέσα στον αστικό ιστό. Η τραγική περίπτωση του ανθρώπου που αυτοκτόνησε, διότι δεν άντεξε να καίγεται το σπίτι του να καίγεται για τρίτη φορά το αποδεικνύει. Πραγματικά, παρά τα έντονα συναισθήματα όλων μας στη θέα της φωτιάς, αδυνατούμε όσοι είμαστε απέξω, να κατανοήσουμε την έκταση της απόγνωσης των ανθρώπων που βλέπουν την περιουσία τους να καταστρέφεται και να μένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα άστεγοι, μακριά από τα πράγματα που αγαπούσαν. Πιο τραγική φυσικά είναι η κατάσταση των ανθρώπων που έχασαν αγαπημένα πρόσωπα. Ήδη στις 27/07/22 οι συγγενείς των νεκρών από τις πυρκαγιές στο Μάτι, προσέφυγαν πάλι στον Άρειο Πάγο, ζητώντας την έκδοση συγκεκριμένου πορίσματος για τις αιτίες και την απόδοση συγκεκριμένων ευθυνών.
Δυστυχώς και σε αυτή την περίπτωση η υπόθεση εξαντλείται σε κοκορομαχίες μεταξύ των μεγάλων κομμάτων, σε μεγαλοστομίες ή σκύλευση των νεκρών.
Τεράστιες όμως είναι οι συνέπειες και για δάση πολύ σημαντικά για το οικοσύστημα, όπως το Εθνικό δάσος της Δαδιάς, Λευκίμμης – Σουφλίου στον Έβρο, ανήκε στους επτά φορείς διαχείρισης περιοχών Natura, που καταργήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2021 και καίγεται επί ημέρες, όπως και η Βάλια Κάλντα, ένας από τους σπουδαιότερους παρθένους δρυμούς της Ελλάδας, ιδρύθηκε ως Εθνικός Δρυμός το 1966 με σκοπό την προστασία της πλούσιας χλωρίδας και πανίδας και καίγεται και αυτός επί ημέρες.
Η κυβέρνηση παρά τις καταστροφές των τελευταίων χρόνων και ιδιαίτερα τις περσινές (1.300.000 στρεμ.) δεν έκανε τίποτα για την πρόληψη των πυρκαγιών και για την άμεση αντιμετώπισή τους. Αντιθέτως προώθησε νέο αντιπεριβαλλοντικό νομοσχέδιο του ΥΠΕΝ για να ψηφισθεί άμεσα, που ολοκληρώνει την καταστροφή του νόμου Χατζηδάκη του 2020, σύμφωνα με το οποίο καταργείται κάθε φραγμός για αποχαρακτηρισμό περιοχών “Natura” στις οποίες πλέον επιτρέπεται η ανάπτυξη οδικών δικτύων, εγκατάστασης και μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, εξορυκτικές δραστηριότητες κ.ά.
Επιπλέον παρά τις μεγάλες καταστροφές των τελευταίων ετών, δεν ελήφθησαν στοιχειώδη μέτρα πρόληψης και προστασίας των δασών, όπως καθαρισμός και συντήρηση δασικών δρόμων και αντιπυρικών ζωνών, τα οποία δυστυχώς δεν έγιναν, διότι το ποσό που διατέθηκε ήταν 1.7 εκατ. Με το ποσό αυτό προβλέπετο να καθαρισθεί μόνο το 1% της έκτασης των δασών και να συντηρηθεί το 15% των αντιπυρικών ζωνών, τα οποία όμως ούτε και αυτά έγιναν εγκαίρως.
Το Πυροσβεστικό σώμα μετράει 4.000 κενές οργανικές θέσεις, με 1.700 από τους υπηρετούντες να είναι εκτός κεντρικού σχεδιασμού, διότι έχουν παραχωρηθεί στην εξυπηρέτηση των ιδιωτικών αεροδρομίων και των ιδιωτικών οδικών αξόνων. Το προσωπικό δεν έχει ανανεωθεί με προσλήψεις, ένα μέρος αυτού θα συνταξιοδοτηθεί το επόμενο διάστημα και δεν έχουν γίνει μονιμοποιήσεις των συμβασιούχων, που είναι απολύτως αναγκαίες. Θυμόμαστε όλοι ότι οι ηρωϊκοί πυροσβέστες, όπως αποκαλούνται τώρα από τον πρωθυπουργό, κτυπήθηκαν ανηλεώς από τα ΜΑΤ το Νοέμβριο του 2021 σε κινητοποίηση που είχαν, διεκδικώντας την νομιμοποίησή τους! Το ποσό που δόθηκε φέτος στην τοπική αυτοδιοίκηση για δράσεις πυροπροστασίας ήταν 16 εκατ., το μισό από αυτό που δινόταν πριν το 2010!
Επίσης τα επίγεια μέσα δεν είναι κατάλληλα και επαρκή, αφού μόλις το 10% του στόλου είναι της τελευταίας δεκαετίας και τα υπόλοιπα πεπαλαιωμένα. Εδώ πρέπει να υπενθυμίσουμε ότι πέρυσι οι πυρκαγιές σβήστηκαν και με τη βοήθεια των μεγάλων Ρωσικών πυροσβεστικών αεροπλάνων, που είχαν έλθει να συνδράμουν και τα οποία φυσικά δεν θα έλθουν εφέτος. Κατάφερε το κ. Μητσοτάκης να διακόψει κάθε σχέση με τη Ρωσία!
Από όλα αυτά αντιλαμβανόμαστε ότι όχι μόνο δεν υπάρχει πολιτική βούληση προστασίας του περιβάλλοντος και του φυσικού πλούτου, αλλά αντιθέτως υπάρχει εγκληματική αδιαφορία, που δείχνει πρόθεση ή αποδοχή της καταστροφής!!! Υψηλές θερμοκρασίες, ενισχυμένοι άνεμοι και άρα πιθανότητες πυρκαγιάς υπάρχουν το καλοκαίρι, το θέμα είναι ποια είναι η προετοιμασία και τα μέτρα για την αντιμετώπισή τους!
Ο κεντρικός σχεδιασμός, η ενίσχυση των μηχανισμών πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, η μελέτη διαχείρισης του δάσους με παρεμβάσεις στη σύνθεση της βλάστησης, υλοτομίες, δασοτεχνικά έργα, συντήρηση και βελτίωση υποδοχών και δικτύων, η άμεση ενίσχυση των μηχανισμών πυρόσβεσης και πυροπροστασίας με τον αναγκαίο εξοπλισμό σε ανθρώπινο δυναμικό και τεχνικά μέσα, καθώς και η άμεση κήρυξη των πληγεισών περιοχών αναδασωτέων είναι αναγκαία μέτρα, τα οποία η κυβέρνηση της Ν.Δ., όπως και οι προηγούμενες κυβερνήσεις δεν υλοποίησαν. Αντιθέτως επιδίδονται σε επικοινωνιακά σόου, όπως ο πρωθυπουργός που παρουσιάζει την καταστροφή ως επιτυχία, ή επιρρίπτουν τις ευθύνες σε άλλους, όπως ο βουλευτής της Ν.Δ. Καιρίδης, που είπε ότι για το δάσος της Δαδιάς ευθύνονται οι οικολόγοι, διότι δεν επέτρεψαν την λήψη μέτρων πυροπροστασίας!
Σε επικοινωνιακά σόου βέβαια επιδίδεται και η αντιπολίτευση (ΣΥΡΙΖΑ – ΠΑΣΟΚ), διότι ούτε επί της εποχής της ελήφθησαν μέτρα, αντιθέτως λειτούργησαν με τον ίδιο τρόπο, προς όφελος ιδιωτών συμφερόντων. Το 2017 ο ΣΥΡΙΖΑ είχε νομοθετήσει την εξαίρεση των μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων του τουρισμού από τους περιορισμούς της περιβαλλοντολογικής νομοθεσίας!!!
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν ότι η προστασία του περιβάλλοντος, του φυσικού πλούτου, που είναι προϋπόθεση της ίδιας της ζωής και της ζωής των επόμενων γενεών, είναι μόνο στα χέρια μας, στα χέρια του λαού. Είναι θετικό ότι γίνονται κινητοποιήσεις, όπως αυτή της 28/07/2022, δεν πρέπει όμως να γίνονται μόνον όταν έχουμε φωτιές.
Η συγκρότηση ενός μαζικού κινήματος που θα παρεμβαίνει όλον τον χρόνο και θα επιβάλει την λήψη μέτρων, είναι αδήριτη ανάγκη. Μόνο έτσι θα σταματήσουμε τις καταστροφές. Μόνο έτσι θα μπορέσουμε να συνεχίσουμε να αναπνέουμε και να ζούμε εμείς και οι επόμενες γενιές.
Δέσποινα Σπανού, πρώην αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της ΛΑΕ
