Πλησιάζει η 5η του Ιούλη για τα 7 χρόνια από το Δημοψήφισμα του 2015. Άνοιξε δειλά και από «καραμπόλα» η συζήτηση για το πριν και το μετά το Δημοψήφισμα με αφορμή και τα δύο βιωματικά πολιτικά άρθρα των σ. Βαλαβάνη και σ. Στρατούλη, κορυφαίων Υπουργών της πρώτης Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και την ανάγκη να απαντηθούν έστω και έμμεσα από τον Γ. Δραγασάκη με άρθρο στην ΕΦΣΥΝ με τίτλο : “Η Αλήθεια για το Δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015”.
Πριν εστιάσουμε στο ενδιαφέρον από πολλές απόψεις άρθρο του Γ. Δραγασάκη ένα σχόλιο για την επίθεση που δέχτηκαν οι Βαλαβάνη και Στρατούλης.
Ήταν μια χυδαία προσωπική πολιτική επίθεση, όχι για το περιεχόμενο των άρθρων τους (ας βγει κάποιος με στοιχεία να τους διαψεύσει), αλλά για το μέσο που τα φιλοξένησε (Manifesto, νέα και γνωστή για την φιλοκυβερνητική της στάση πολιτική ιστοσελίδα) και για την πολιτική σκοπιμότητα των άρθρων.
Το μόνο που αξίζει ως απάντηση είναι να σταλεί ένας κατάλογος με τα ΜΜΕ που δικαιούνται να δίνουν συνεντεύξεις και να αρθρογραφούν τα στελέχη και οι Πολιτικοί της πέραν του ΣΥΡΙΖΑ Αριστεράς, με την διαβεβαίωση όμως ότι έστω αραιά και που , θα φιλοξενούνται οι απόψεις τους η έστω οι απόψεις και θέσεις του πολιτικού φορέα στον οποίο ανήκουν (αν ανήκουν).
Και μια ερώτηση που προκύπτει εκ των πραγμάτων. Ο ΣΚΑΙ περιλαμβάνεται στα επιτρεπτά μέσα ενημέρωσης που μπορούν να δώσουν συνέντευξη, όπως πολύ καλά έκανε ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η απαγορεύεται; Ειλικρινά περιμένουμε απάντηση για να μην ξανά υπάρξουν παρεξηγήσεις.
Το θέμα προς το παρόν θεωρείτε λήξαν και ας δεχτούμε ότι ήταν μια ατυχής στιγμή, κάποιων ΜΜΕ, δημοσιογράφων , δημοσιολογούντων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης που αισθάνθηκαν την ανάγκη να το παίξουν «βασιλικότεροι του Βασιλέως» και δεν θέλουμε να πιστεύουμε ότι είναι αποτέλεσμα κάποιων πολιτικά θερμοκέφαλων Ταλιμπαν που αποφάσισαν να πυροβολήσουν ηθικά τους δύο πολιτικούς, αδιαφορώντας και διαγράφοντας την κοινή και δύσκολη πορεία δεκαετιών, επειδή τόλμησαν να αρθρογραφήσουν για «ευαίσθητα πολιτικά δεδομένα».
Ας σταθούμε στην ουσία των πραγμάτων στο άρθρο, έμμεση απάντηση, του Γ. Δραγασάκη, αντιπροέδρου της τότε πρώτης Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Πρώτη παρατήρηση.
Το άρθρο δεν έχει βιωματικό πολιτικό χαρακτήρα, αλλά εκτιμήσεις και ερμηνείες επιλεγμένων πλευρών της πραγματικότητας. Φανταζόμαστε ότι ως αντιπρόεδρος της κυβέρνησης θα είχε γεμάτες βιωματικές εμπειρίες , και αλήθειες, που να δικαιολογούν η να επιβεβαιώνουν πολιτικές πρακτικές , τον πολιτικό Λόγο τις δράσεις και τις όποιες προσωπικές πολιτικές επιλογές όλων όσων συμμετείχαν με τον έναν η τον άλλο τρόπο στη διαμόρφωση και επιλογή πολιτικών αποφάσεων.
Απόλυτα σεβαστή η επιλογή αυτής της προσέγγισης στο Δημοψήφισμα , με την επισήμανση ότι η πραγματικότητα και τα γεγονότα υπάρχουν αντικειμενικά , πέρα και έξω από τη συνείδηση του κάθε ανθρώπου, για το πως τα αντιλαμβάνεται και παρεμβαίνει σε αυτά και προσπαθεί να τα επηρεάσει.
Δεύτερη παρατήρηση
Οι λέξεις δεν είναι ουδέτερες και η επιλογή τους για την ανάλυση η περιγραφή της πραγματικότητας, ενός γεγονότος, επηρεάζει τον τρόπο που μπορεί κάποιος να το προσεγγίσει και κατανοήσει.
Ξεκινάει το άρθρο με το εξής σχόλιο :«Αξίζει να θυμίσουμε ότι το δημοψήφισμα και το ηχηρό αποτέλεσμά του ήταν ο καταλύτης για να υπάρξει η συμφωνία που, παρά τα προβλήματά της, επέτρεψε στην κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να βγάλει τη χώρα από τα μνημόνια και να δρομολογήσει το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας».
Το τρίτο μνημόνιο , ονομάζεται αξιολογικά ουδέτερα «συμφωνία» , αναγνωρίζει γενικά και αόριστα «προβλήματα» και ότι «μας έβγαλε από τα μνημόνια και από την ενισχυμένη εποπτεία». Όμως οι μνημονιακές δεσμεύσεις και νόμοι παραμένουν η έξοδος από την ενισχυμένη εποπτεία συνοδεύεται από μία σειρά δεσμεύσεων , όπως διεκπεραίωση των κόκκινων δανείων , επίσπευση των πλειστηριασμών και άλλα.
Στην ουσία, η «ενισχυμένη εποπτεία» των δανειστών, το καθεστώς δηλαδή ταπεινωτικής και ασφυκτικής κηδεμονίας, που συμφώνησε μαζί τους το 2018 η τότε κυβέρνηση ως προέκταση των τριών μνημονίων, δίνει τη θέση της στα «μνημόνια διαρκείας» της ΕΕ, και στην αυστηρή εποπτεία της από την Κομισιόν με τη μορφή, πλέον «των εκθέσεων για το Ευρωπαϊκό Εξάμηνο», που θα ελέγχουν την τήρηση των αντιλαϊκών δημοσιονομικών και άλλων στόχων της ΕΕ και της Ευρωζώνης. Αυτό είναι το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας.
Τρίτη παρατήρηση
Οι οπαδοί του Grexit. Αναφέρει ο Γ. Δραγασάκης συγκεκριμένα :
«Το δημοψήφισμα ήταν ο καταλύτης για να λήξει και το θέμα του Grexit, καθώς οι οπαδοί του υποχρεώθηκαν να εκτεθούν και να διαχωριστούν ανάμεσα σε αυτούς για τους οποίους –όπως κάποιοι σοσιαλδημοκράτες– το Grexit ήταν μια απειλή για εκφοβισμό και σε εκείνους για τους οποίους –όπως ο κ. Σόιμπλε– ήταν πεποίθηση και προτιμητέα επιλογή».
Άρα είχαμε δύο κατηγορίες οπαδών του Grexit, αυτοί που μπλόφαραν και αυτοί που το πίστευαν. Εδώ προκύπτουν κάποια ερωτήματα και παρατηρήσεις: Με ποια κριτήρια έγινε ο διαχωρισμός τους; Πότε έγινε κατανοητός ο διαχωρισμός; Όχι βέβαια με βάση τις δημόσιες δηλώσεις, αλλά με βάση κάτι άλλο. Τι άλλο;; Επανερχόμαστε στη πρώτη παρατήρηση, ότι η πραγματικότητα είναι ανεξάρτητη από τη συνείδηση. Χρειαζόμαστε γεγονότα , βιωματικά που να επιβεβαιώνουν την εκτίμηση , αλλιώς καθένας μας μπορεί να κάνει οποιαδήποτε εκτίμηση και να αξιολογεί των άλλων τις εκτιμήσεις.
Τέταρτη παρατήρηση
Συνεχίζει ο Γ. Δραγασάκης με μια καταγγελία που έχει ξανά ειπωθεί: (Το Δημοψήφισμα) Ήταν αυτό που υποχρέωσε και τους πιο αντιδραστικούς στην Ευρώπη να αποδεχτούν αμετάκλητα τον Αλέξη Τσίπρα ως πρωθυπουργό της χώρας και να βάλουν στο συρτάρι τα όποια σχέδια ανατροπής του.
Υπενθυμίζουμε , οι λέξεις δεν είναι ουδέτερες , και αυτές παράγουν αποτέλεσμα, γεγονότα. Άλλο εκβιασμός, πίεση και άλλο σχέδια ανατροπής. Είναι άλλο να εκτιμάς ότι οι πολιτικές εκβιασμού και πίεσης μπορούν να οδηγήσουν μια κυβέρνηση σε πτώση και επαναπροσφυγή στις κάλπες, η συμβιβασμό (που ήταν το θεμιτό για αυτούς) και άλλο σχέδια ανατροπής. (Πληθυντικός , «σχέδια» ούτε καν σχέδιο). Αναμένουμε κάποια στιγμή την αποκάλυψη των συγκεκριμένων σχεδίων ανατροπής, η απλώς η ύπαρξη σχεδίων ανατροπής είναι πολιτική εκτίμηση της πραγματικότητας;
Ερώτηση που προκύπτει. Να δεχτούμε ότι υπήρξαν σχέδια ανατροπής. Πότε έγιναν αντιληπτά τα σχέδια ανατροπής, γιατί δεν καταγγέλθηκαν δημόσια και δεν έγινε αίτημα λαϊκής κινητοποίησης υπεράσπισης της δημοκρατικής κυβέρνησης, υπεράσπισης του Συντάγματος και της Δημοκρατίας;
Πέμπτη παρατήρηση
Οι λέξεις που παράγουν γεγονότα και αναλύουν την πραγματικότητα συνεχίζονται, και το τρίτο μνημόνιο «η συμφωνία» πήρε άλλη ονομασία : «νέα δανειακή σύμβαση, με επαρκή χρηματοδότηση, μέχρι να μπορέσουμε να δανειζόμαστε από τις αγορές, και με νέο πρόγραμμα».
Ας κάνουμε και εμείς μια προσωπική εκτίμηση της πραγματικότητας και να πούμε ότι με την συνεχιζόμενη επαναβάπτιση του τρίτου μνημονίου με άλλη ονομασία διακρίνουμε μια τάση απώθησης. Είναι σαν τη νύφη που αναγκάζεται να βαπτίσει το παιδί της με το όνομα της πεθεράς, αλλά επειδή δεν την θέλει, εφευρίσκει και την φωνάζει με οποιοδήποτε άλλο όνομα.
Έκτη παρατήρηση.
Συνεχίζει το άρθρο: «Αλλά για τα εν λόγω όρια δεν ευθύνονται οι εκλογές, ούτε τα δημοψηφίσματα, αλλά το δημοκρατικό έλλειμμα της Ευρώπης, οι θεσμοθετημένες ανισότητες ισχύος» αλλά «Και στην περίπτωση του ελληνικού δημοψηφίσματος το αδιέξοδο που έπρεπε να αρθεί ήταν πλήρες και καθολικό. Και ήταν αποτέλεσμα, κυρίως, της δογματικής εμμονής στο λάθος»
«Δημοκρατικό έλλειμμα της Ευρώπης», «θεσμοθετημένες ανισότητες», αυτό είναι εκτίμηση και ανάλυση της αντικειμενικής πραγματικότητας, και υπάρχει στην αριστερά συμφωνία επ΄ αυτού. Με άλλα λόγια οι ταξικοί συσχετισμοί, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο που εκφράζονται θεσμικά, παράγουν και αναπαράγουν. παγιώνουν , αυτές τις ανισότητες, τα διαφορετικά συμφέροντα και το δημοκρατικό έλλειμμα. Να συμφωνήσουμε, αλλά αν είναι έτσι, η έννοια της «δογματικής εμμονής», περιττεύει, διότι αναφέρεται σε ατομικές συμπεριφορές , αντιλήψεις , οι οποίες για παράδειγμα αν υπήρχαν αλλά πολιτικά πρόσωπα στις ίδιες θέσεις, και παρόλο το δημοκρατικό έλλειμμα και τις θεσμοθετημένες ανισότητες θα μπορούσε να βρεθεί λύση στα αδιέξοδα.
Η είναι αντικειμενική η πραγματικότητα, και την παλεύεις με όρους ταξικούς , κοινωνικούς, εθνικούς, η είναι ζήτημα προσώπων και δογματικών εμμονών. Το ένα ακυρώνει το άλλο. Στη δεύτερη περίπτωση επικρατεί η λογική του «κακού Σόιμπλε και Νταιζενμπλουμ» και του «καλού Γιουνκερ» και δεν αντιλαμβάνεσαι η δεν προκρίνεις να αντιληφθούν οι αναγνώστες σου το αντικειμενικό του πράγματος. Ταξικά, κοινωνικά, εθνικά συμφέροντα και συσχετισμούς ισχύος εξέφραζαν οι κύριοι και όχι τον καλό η κακό τους χαρακτήρα που μας είναι αδιάφορος στην περίπτωση μας.
Έβδομη παρατήρηση.
Αναρωτιέται ο Γ. Δραγασάκης: «Με ποια αξιακά πρότυπα, λοιπόν, και με ποιες παρακαταθήκες θα αντιμετωπίσουμε τους νέους κινδύνους; Με πρότυπο τις κυβερνήσεις του παρελθόντος που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία ή με βάση όσα θετικά μπόρεσε να πετύχει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ εν μέσω τεράστιων παγίδων και δυσκολιών»;
Αξιόλογο ερώτημα αλλά είναι το μισό ερώτημα και πρέπει να ολοκληρωθεί. Αν οι κυβερνήσεις του παρελθόντος (και τα κόμματα τους) ευθύνονται για την χρεοκοπία, και έτσι είναι, το κάλεσμα για προοδευτική κυβέρνηση μετά και τις πρώτες εκλογές στο ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ δεν είναι μια αντίφαση;;. (Βασικό κυβερνητικό κόμμα που ευθύνεται για την χρεοκοπία, με συγκριμένα στελέχη που έχουν όνομα και διεύθυνση). Προοδευτική κυβέρνηση που να εξαρτά την ψήφιση των νόμων από πολιτικά πρόσωπα που έχουν γράψει με ανεξίτηλά γράμματα το όνομα τους στη διαφθορά, την χρεοκοπία κα την διαπλοκή;;. Νομίζω ότι χρειάζεται μια απάντηση και σε αυτό.
Όγδοη παρατήρηση
Συνεχίζοντας στο άρθρο και επικαλούμενος την ανάγκη υπεράσπισης της Αλήθειας γράφει ο Γ. Δραγασάκης : «Όμως, όπως έχει δείξει ο Αλμπερτ Χίρσμαν, κάθε προοδευτικό εγχείρημα, μεγάλο ή μικρό, ξεσηκώνει ένα κύμα «αντιδραστικής ρητορικής», «Το εγχειρίδιο της αντιδραστικής ρητορικής εφαρμόστηκε πλήρως και μάλιστα εμπλουτίστηκε από απρόσμενες συμβολές, όπως αυτές του κ. Βαρουφάκη».
Ώστε υπήρξαν απρόσμενες συμβολές στην αντιδραστική ρητορική;; Δηλαδή κάποιοι σκόπιμα (η από πολιτική αφέλεια;;) , κάνοντας κριτική σε πολιτικές και πρακτικές συμπορεύτηκαν με τις δυνάμεις της αντίδρασης; Σοβαρότατη κατηγορία. Νομίζω ότι δικαιούμαστε να μάθουμε ποιες είναι αυτές οι συμβολές και από ποιους. Ονόματα και Διευθύνσεις (πέραν του κ.Βαρουφάκη ) γιατί διαφορετικά κάθε κακοπροαίρετος θα μπορούσε να πει ότι το σχόλιο αυτό είναι και μια προσπάθεια να πέσει λάσπη σε όσους πολιτικά διαφώνησαν με συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές. Εκτιμούμε ότι δεν μπορεί να υπάρχει τέτοια πρόθεση.
Ρητορική ερώτηση. Αν η διαφωνία και η κριτική είναι απρόσμενη συμβολή στην αντιδραστική ρητορική, η προσχώρηση στη μνημονιακή λογική, ως σωτηρία και μονόδρομος, δεν αποτελεί απρόσμενη πολιτική και ηθική νομιμοποίηση του μνημονιακού μπλοκ για τις επιλογές του;
Ένατη παρατήρηση
Το σημαντικό αυτό άρθρο κλείνει με τις εξής διαπιστώσεις : «το δημοψήφισμα δεν βρήκε πλήρη δικαίωση» , «προκάλεσε, σε αριστερό και προοδευτικό κόσμο, προβληματισμό και ερωτήματα η συνολική στρατηγική και τους χειρισμούς της κυβέρνησης», «με τον παράδοξο τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε ο ΣΥΡΙΖΑ τον απολογισμό του δεν συζητήθηκαν επαρκώς ή έμειναν αναπάντητα», «έχουμε χρέος ευρύτερο να υπερασπιστούμε την ιστορική αλήθεια μέσα από τα γεγονότα, όπως τουλάχιστον τα βιώσαμε και τα κατανοήσαμε….», «Θα χρειαστεί λοιπόν να επανέλθουμε».
Αν δεν υπάρχει πλήρη δικαίωση, υπάρχει δηλαδή μερική;; Ποια είναι αυτή; Με βάση το ερώτημα του δημοψηφίσματος , με βάση τον ΔΗΜΟΣΙΟ πολιτικό λόγο που εκφράστηκε και καλέστηκε ο λαός να ψηφίσει, με βάση την λαϊκή κινητοποίηση και το αίτημα του 61.3%;;
«Παράδοξος τρόπος διαχείρισης του απολογισμού». Να θυμίσω τι εμπεριέχει η έννοια του παράδοξου; Αντίφαση, εκτός κοινής λογικής, στοιχεία μεταφυσικής, αμηχανία κλπ. Μήπως όλα αυτά που να δεχτούμε ότι υπάρχουν, είναι αποτέλεσμα του ότι «η συμφωνία» ήταν μνημόνιο, ο αριστερός και προοδευτικός κόσμος δεν βρήκε καμία μερική δικαίωση στο τρίτο μνημόνιο αλλά το αποδέχτηκε (στη καλύτερη των περιπτώσεων) ως αναπόφευκτη ήττα και διάψευση;
Ο Γ. Δραγασάκης στην κατακλείδα του αναφέρει ως ιστορικό χρέος την υπεράσπιση της αλήθειας μέσα από γεγονότα όπως βιώθηκαν και επισημαίνει την ανάγκη να επανέλθει(ουν) όσοι συμμετείχαν στον έναν η στον άλλο βαθμό σε όλη αυτή την κρίσιμη περίοδο. Στην δική μας κατακλείδα , συνυπογράφουμε αυτήν την ανάγκη, αναμένουμε απαντήσεις στα παραπάνω που γεννήθηκαν και από το άρθρο, με γεγονότα , όχι απλές εκτιμήσεις και ότι άλλο πολύτιμο βιωματικό γεγονός μπορεί να φωτίσει όλη αυτή τη περίοδο για να καταλάβουμε τον ρόλο που έπαιξε ο καθένας σε αυτούς τους κρίσιμους μήνες και ίσως χρειαστεί και εμείς να επανέλθουμε.
Τελευταία παρατήρηση
Να υπενθυμίσουμε ότι μάλλον υπάρχει μια αντίφαση δημοσίου λόγου και δημόσιας πολιτικής πράξης. Στην σωστή εκφρασμένη στο άρθρο ανάγκη διαλόγου για τα τεκταινόμενα της περιόδου εκείνης υπάρχει το πραγματικό γεγονός της πολιτικής απόφασης της Κεντρικής Επιτροπής του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης την Άνοιξη του 2020. Απόφαση ,όπου με συνοπτικές διαδικασίες εγκρίθηκε ο απολογισμός της περιόδου του 2015 και χωρίς κανένα στοιχείο αυτοκριτικής , με έναν εκ των συντακτών του απολογισμού αν δεν κάνουμε λάθος τον Γ. Δραγασάκη.
Νίκος Βρυώνης μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Αριστερού Ρεύματος (ΛΑΕ)
