Τη δεκαετία που πέρασε με τις μνημονιακές επιθέσεις οι συνταξιούχοι όλων των ταμείων έχασαν το 20 έως και το 50% της σύνταξής τους. Χιλιάδες ήταν αυτοί που εναπόθεσαν τις ελπίδες τους στη δικαιοσύνη η οποία όμως συμπεριφέρθηκε σαν το μακρύ χέρι της κυβέρνησης και τους διέψευσε.
Η πιο σοβαρή απόφαση του ΣτΕ για τις συντάξεις ήταν αυτή του Ιούνη του 2015 με την οποία μια σειρά από διατάξεις για περικοπές κύριων και επικουρικών συντάξεων κρίθηκαν αντισυνταγματικές. Από τότε και με διάφορους τρόπους αυτή η απόφαση στα περισσότερα σημεία της δεν εφαρμόστηκε.
Η απόφαση αυτή έκρινε ως αντισυνταγματικές διατάξεις των νόμων 4093/12 και 4051/12 για κύριες και επικουρικές συντάξεις καθώς και για τα δώρα Χριστουγέννων, Πάσχα και του επιδόματος κανονικής άδειας.
Το πρώτο πρόβλημα ήταν αυτής καθ’ εαυτής της απόφασης η οποία ενώ έκρινε τις ρυθμίσεις αντισυνταγματικές όρισε ταυτόχρονα ότι μόνο όσοι συνταξιούχοι είχαν προσφύγει πριν την απόφαση δικαιούνται αναδρομικά και γι’ αυτά παρέπεμψε στα πρωτοδικεία. Όσοι δεν είχαν ασκήσει προσφυγή πριν την απόφαση δεν δικαιούνταν τίποτε.
Η συνέχεια ήρθε με το νόμο 4387/16 (νόμος Κατρούγκαλου) ο οποίος θα έπρεπε να εναρμονίσει την ασφαλιστική νομοθεσία με τη δικαστική απόφαση και να καταργήσει τις αντισυνταγματικές ρυθμίσεις. Τι έκανε στην πραγματικότητα; Κατήργησε αυτές τις ρυθμίσεις θεσπίζοντας όμως νέο τρόπο υπολογισμού των συντάξεων με αποτέλεσμα να υπάρξει το ίδιο ή και χειρότερο αποτέλεσμα για το ύψος των συντάξεων.
Το άλλο θέμα που πέρασε στα ψηλά ήταν αυτό με τη 13η και 14η σύνταξη των παλαιών συνταξιούχων. Ο νόμος Κατρούγκαλου με το νέο κουτσουρεμένο τρόπο υπολογισμού έβαλε και τμήμα της 13ης και 14ης σύνταξης αναλογικά σε κάθε μήνα. Έτσι ξεπέρασε το σκόπελο της απόφασης του ΣτΕ. Κάτι τέτοιο όμως δεν έγινε για τους παλαιούς συνταξιούχους στους οποίους και τα δώρα καταργήθηκαν αλλά και δεν πήραν αναλογία τους στη μηνιαία σύνταξη όπως οι νεότεροι.
Στις νέες δικαστικές διαμάχες ήρθε να απαντήσει το ΣτΕ το 2020 με μια απόφαση που έκρινε ότι οι συνταξιούχοι δικαιούνται αναδρομικά για το εντεκάμηνο Ιούνιο 2015 (απόφαση ΣτΕ) μέχρι Μάιο 2016 (ψήφιση νόμου Κατρούγκαλου).
Η κυβέρνηση ερμηνεύοντας την απόφαση έκρινε ότι μιλάει μόνο για κύριες συντάξεις και όχι για επικουρικές και δώρα. Έφερε λοιπόν ρύθμιση με την οποία επέστρεψε στους συνταξιούχους τα παράνομα παρακρατηθέντα ποσά των κύριων συντάξεων του 11μηνου. Ταυτόχρονα μέσα στο ίδιο άρθρο νομοθέτησε ότι με την καταβολή των ποσών αυτών οι συνταξιούχοι δεν έχουν δικαίωμα να διεκδικήσουν δικαστικά επιστροφές σε επικουρικές και δώρα.
Το ΣτΕ με την τωρινή απόφασή του απέρριψε τις διεκδικήσεις των συνταξιούχων για επιστροφή των κρατήσεων στις επικουρικές και στα δώρα και δέχθηκε ως συνταγματικά ορθό την απαγόρευση με νόμο τη δικαστική διεκδίκηση.
Σε ότι μας αφορά και σε όλες τις φάσεις υποστηρίξαμε ότι το θέμα είναι πρωτίστως πολιτικό και δευτερευόντως δικαστικό.
Η μάχη βέβαια ήταν άνιση και στα δύο επίπεδα. Οι συνταξιούχοι από τη μια μεριά με μια συμβιβασμένη συνδικαλιστική ηγεσία χωρίς κανένα ίχνος διάθεσης για σοβαρή διεκδίκηση και αντιπαράθεση, με μια Αριστερά αποδυναμωμένη, πολυκερματισμένη και αδύναμη και από την άλλη οι μνημονιακές κυβερνήσεις με όλους τους παγκόσμιους νεοφιλελεύθερους μηχανισμούς του πλανήτη στο πλευρό τους.
Σε ότι αφορά τα δικαστήρια η τελική κατάληξη αποδεικνύει ότι σε κρίσιμες φάσεις δεν υπάρχει διάκριση των εξουσιών και η δικαστική εξουσία γίνεται το μακρύ χέρι της κυβέρνησης.
