Η εκτίναξη της ακρίβειας και οι θέσεις της κας Καλαποθαράκου (ΕΚΠΟΙΖΩ)
Την περίοδο αυτή, παρακολουθούμε μία πρωτόγνωρη εκτίναξη της ακρίβειας, με ιδιαίτερη ένταση στον ενεργειακό τομέα (ιδιαίτερα σε φυσικό αέριο και ηλεκτρική ενέργεια) αλλά και ευρύτερα σε πολλά αγαθά και προϊόντα που επηρεάζουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό, ιδιαίτερα των φτωχών νοικοκυριών. Για το λόγο αυτό, κρίναμε σκόπιμο να απευθυνθούμε σε μία σημαντική προσωπικότητα, ειδική επί του θέματος, την κα Καλαποθαράκου Παναγιώτα, επί σειρά ετών Αντιπρόεδρος και Γενική Διευθύντρια της Ένωσης Καταναλωτών “Η Ποιότητα της Ζωής” (ΕΚΠΟΙΖΩ) και σήμερα Πρόεδρος, επιστημόνισσα και αγωνίστρια με αφοσίωση στην προάσπιση των δικαιωμάτων των καταναλωτών. Η κα Καλαποθαράκου παρουσιάζει τις θέσεις της ΕΚΠΟΙΖΩ σε κρίσιμα ερωτήματά μας, που εκτιμούμε πως είναι ερωτήματα συνολικά του ελληνικού λαού.
Νίκος Γεωργακάκης
Για την ακρίβεια και τους λογαριασμούς ρεύματος
Ερώτηση. Πως εκτιμάται σήμερα η κατάσταση στην ακρίβεια;
Η ακρίβεια σήμερα είναι το μείζον κοινωνικό πρόβλημα που απασχολεί την ελληνική κοινωνία. Οι συνεχείς ανατιμήσεις σε βασικά αγαθά, οι εξαιρετικά αυξημένοι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου, δημιουργούν μια αδιέξοδη και ασφυκτική κατάσταση για χιλιάδες νοικοκυριά στη χώρα μας.
Οι παράγοντες που εκτόξευσαν τις τιμές, είναι τόσο εξωγενείς όσο και ενδογενείς. Παγκόσμια ενεργειακή κρίση στα ορυκτά καύσιμα και ιδίως στο φυσικό αέριο, αύξηση του κόστους των μεταφορών, αυξήσεις στις τιμές πολλών πρώτων υλών, κλιματικές αλλαγές είναι οι σημαντικότεροι εξωγενείς παράγοντες που συνέβαλαν στην αύξηση των τιμών σε αγαθά και υπηρεσίες.
Ποια είναι η κατάσταση στη χώρα μας, και πως αντιμετωπίζεται η ενεργειακή φτώχεια;;
Διαχρονικά διαπιστώνουμε εγγενείς αδυναμίες και στρεβλώσεις στη λειτουργία των διάφορων αγορών (ενέργειας, χρηματοοικονομικών/τραπεζών, τηλεπικοινωνιών, καυσίμων, αγαθών πρώτης ανάγκης και εν γένει προϊόντων και υπηρεσιών), οι οποίες συντηρούν φαινόμενα αισχροκέρδειας, έλλειψης ανταγωνισμού, αθέμιτων και παραπλανητικών εμπορικών πρακτικών, αδιαφάνειας στη διαμόρφωση τιμών/αυξήσεων κτλ.
Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ είναι αποκαλυπτικά 6% ο πληθωρισμός σε επίπεδα πρωτοφανή για τα ελληνικά δεδομένα της τελευταίας 20ετιας και πλέον, με αποτέλεσμα σε πολλές κατηγορίες αγαθών οι αυξήσεις να ανέρχονται σε διψήφια νούμερα. 0ι δείκτες δεν δείχνουν προοπτική αποκλιμάκωσης, άλλα πολύ φοβούμαστε ότι η ακρίβεια ήρθε για να μείνει αν δεν ληφθούν άμεσα ρηξικέλευθα μέτρα ανθρωποκεντρικου χαρακτήρα.
Έξαλλου οι μισθοί και οι συντάξεις είναι καθηλωμένοι σε πολύ χαμηλά επίπεδα με αποτέλεσμα η αγοραστική δύναμη του καταναλωτή να μειώνεται επικίνδυνα και να μην μπορεί να ανταποκριθεί στις βασικές καθημερινές του ανάγκες.
Παράλληλα η έλλειψη και απουσία των ελεγκτικών μηχανισμών, αλλά και πολιτικής βούλησης και πολιτικών επιλογών της Κυβέρνησης, τέτοιων ώστε να προστατευθεί το περιορισμένο ήδη εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών και να αναχαιτιστούν οι αυξήσεις, οδηγούν ολοένα και περισσότερα νοικοκυριά στην περιθωριοποίηση και τον οικονομικό και κοινωνικό αποκλεισμό. Χρειαζόμαστε να ενισχυθεί ο ανταγωνισμός και οι εποπτικές αρχές, ώστε να διαδραματίσουν τον ρόλο που τους αναλογεί.
Στην ΕΚΠΟΙΖΩ, από την καθημερινή καταγραφή των προβλημάτων των καταναλωτών διαπιστώνουμε ότι ιδίως οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Από έρευνα που κάναμε στους λογαριασμούς που λαμβάνουμε διαπιστώσαμε αυξήσεις από 30% έως 170%!
Η ενεργειακή φτώχεια έχει χτυπήσει για τα καλά την πόρτα μας και θεωρούμε ότι η αντιμετώπισή της δεν θα γίνει με την επιδότηση λίγων ευρώ, τα οποία παρέχουν μεν μερική προσωρινή ανακούφιση αλλά δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα στη ρίζα του. Χρειάζονται μέτρα διαρθρωτικού χαρακτήρα και οχι προσωρινού.
Οι καταναλωτές μπορούν να αμυνθούν στην ακρίβεια;
Οι καταναλωτές αλλά και οι Ενώσεις Καταναλωτών – οι οποίες λειτουργούμε σε εθελοντική βάση, χωρίς καμία υποστήριξη θεσμική και λειτουργική από την Πολιτεία, είμαστε πολύ αδύναμοι να αμυνθούμε σε αυτήν την γενικευμένη κατάσταση της ακρίβειας. Τα θέματα είναι εξαιρετικά πολύπλοκα και τα lobby των επιχειρηματικών συμφερόντων πολύ ισχυρά. Πως θα αντιμετωπίσει κανείς τις τράπεζες από το πλήθος προμηθειών που μας επιβαρύνουν σε κάθε συναλλαγή; τις εταιρείες τηλεπικοινωνιακών παρόχων από τις πολλαπλάσια αυξημένες τιμές internet σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης; τους προμηθευτές ενέργειας από τις αδιανόητες, αδιαφανείς και απολύτως αδικαιολόγητες αυξήσεις της kwh με την ρήτρα αναπροσαρμογής που διπλασιάζει ή και τριπλασιάζει το κόστος της kwh;
Είναι συνεπώς επιβεβλημένο να δημιουργηθούν μόνιμοι θεσμοί που θα βοηθούν και θα στηρίζουν τα συμφέροντα των καταναλωτών. Χρειάζεται ένα πρόγραμμα για την ενδυνάμωση του καταναλωτή που θα φέρει ισορροπία στην αγορά.
Ποιες είναι οι συγκεκριμένες προτάσεις της ΕΚΠΟΙΖΩ για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και των αυξημένων λογαριασμών ηλεκτρικής ενέργειας:
Συνοπτικά οι προτάσεις μας είναι :
- Μείωση του ΕΦΚ- Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης
- Μείωση ή και αναστολή του ΦΠΑ σε βασικά καταναλωτικά αγαθά
- Αύξηση του κατώτατου μισθού και συντάξεων
- Ουσιαστική μέριμνα για τα ευάλωτα νοικοκυριά και διεύρυνση των κριτηρίων ένταξης
- Κατάργηση των ΥΚΩ- Υπηρεσίες Κοινής Ωφέλειας από τους λογαριασμούς Ηλεκτρικού Ρεύματος
- Αναστολή του ΕΤΜΕΑΡ – Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων για τις ΑΠΕ -Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας -όσο διαρκεί η κρίση και δραστική μείωσή του στη συνέχεια για τα νοικοκυριά (χαμηλή τάση) , καθώς και κατάργηση όλων των έμμεσων φόρων που πληρώνουμε στους λογαριασμούς.
- Απόσχιση από τους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος όλων των άσχετων χρεώσεων (Δημοτικά Τέλη/φόροι, ΕΡΤ).
- Επιβολή της διαφάνειας στις αναπροσαρμογές των τιμολογίων των προμηθευτών ηλεκτρικής ενέργειας με κριτήρια αντικειμενικά, εύλογα και προβλέψιμα για τους καταναλωτές.
Εν κατακλείδι η ακρίβεια είναι ένα πολυπαραγοντικό και σύνθετο φαινόμενο που η αντιμετώπισή της απαιτεί μόνιμα θεσμικά εργαλεία. Πρέπει να γίνουν σημαντικές μεταρρυθμίσεις που να προσφέρουν στους πολίτες/καταναλωτές αλλά και στην οικονομία κατά το δυνατόν μονιμότερες δικλίδες ασφάλειας και αντιμετώπισης τέτοιων ενδεχομένως απρόβλεπτων διακυμάνσεων, ώστε να διασφαλίζεται ότι με την αποκλιμάκωση της θα αποκατασταθεί το πρόβλημα και θα μειωθούν οι τιμές στα προϊόντα και τις υπηρεσίες.
Αθήνα Φεβρουάριος 2022
Παναγιώτα Καλαποθαράκου
Πρόεδρος ΕΚΠΟΙΖΩ & ΠΟΜΕΚ “Η Παρέμβαση”
