Η ταλαιπωρία των πολιτών από την κακοκαιρία
και ο μύθος των ιδιωτικών εταιρειών
Της Δέσποινας Σπανού*
Τις τελευταίες ημέρες της κακοκαιρίας δεν αναδείχθηκε μόνο η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των αρμοδίων φορέων, με αποτέλεσμα την ταλαιπωρία χιλιάδων πολιτών (ακόμα και θανάτους είχαμε), δεν αναδείχθηκε μόνο ο κυνισμός του πρωθυπουργού και των υπολοίπων αρμοδίων υπουργών, αναδείχθηκε κυρίως ο μύθος και η απάτη των ιδιωτικών εταιρειών, που έχουν αναλάβει μεγάλα έργα.
Η κυβέρνηση χωρίς να έχει προβεί σε οποιαδήποτε προετοιμασία, παρά τις προειδοποιήσεις των μετεωρολόγων, προσπάθησε μόνο να εκμεταλλευθεί επικοινωνιακά το θέμα, κάνοντας επιδείξεις προετοιμασίας με αλλεπάλληλες δηλώσεις και φωτογραφίες, ακόμη και επισκέψεις στους αστέγους με …. κάμερες έκανε ο πρωθυπουργός.
Στο τέλος όμως αποδείχθηκε ότι ο βασιλιάς είναι γυμνός! Και είναι γυμνός, διότι αυτό είναι το αποτέλεσμα των νεοφιλελεύθερων πολιτικών που ακολουθεί η κυβέρνηση, αλλά ακολούθησαν και όλα τα μνημονιακά κόμματα, οι οποίες έχουν στόχο τη μείωση όλων των δαπανών που στοχεύουν στην ασφάλεια και την προστασία του πολίτη και την εκχώρηση βασικών αρμοδιοτήτων σε ιδιωτικές εταιρείες.
Δεν υπάρχουν εκχιονιστικά μηχανήματα, εκσκαφείς ή αλατιέρες σε δήμους ή περιφέρειες και όταν υπάρχουν δεν έχουν συντηρηθεί επαρκώς για να μπορούν να ανταποκριθούν. Οι γελοιότητες του Πατούλη που φωτογραφιζόταν τις προηγούμενες ημέρες δίπλα σε μεγάλα μηχανήματα, για να δείξει την ετοιμότητα της περιφέρειας, χαρακτηρίζουν αυτόν τον ίδιο, αφού δεν χρησιμοποιήθηκαν. Οι Δήμαρχοι ισχυρίζονται ότι δεν έχουν το ανάλογο προσωπικό και τις υποδομές, διότι δεν έχουν χρηματοδότηση, οι δε συνδικαλιστές των εργαζομένων της ΔΕΗ, καταγγέλλουν ότι το δίκτυο έχει να συντηρηθεί πολλά χρόνια (απαξίωναν επί χρόνια τη ΔΕΗ για να την πουλήσουν), με αποτέλεσμα σε κάθε κακοκαιρία χιλιάδες σπίτια να μένουν χωρίς ρεύμα για ώρες ή και ημέρες.
Μια χιονόπτωση λοιπόν, είχε σαν αποτέλεσμα να ταλαιπωρηθούν χιλιάδες πολίτες επί ημέρες και να σταματήσει κάθε κοινωνική και επαγγελματική δραστηριότητα. Το επιχείρημα ότι η χιονόπτωση ήταν πρωτοφανής είναι γελοίο, διότι το κράτος οφείλει να μπορεί να αντιμετωπίσει όλες τις καιρικές συνθήκες. Αποτελεί απλώς δικαιολογία για την περικοπή των δαπανών και την διάλυση όλων των κοινωνικών υποδομών.
Σ’ αυτά τα πλαίσια εντάσσεται και η εκχώρηση αρμοδιοτήτων στον ιδιωτικό τομέα (ΣΔΙΤ) και στη συγκεκριμένη περίπτωση:
Η Αττική Οδός είναι η εταιρεία που ανέλαβε μέσω σύμβασης με το Ελληνικό Δημόσιο την μελέτη, κατασκευή, χρηματοδότηση, λειτουργία και συντήρηση του αυτοκινητοδρόμου με κύριο μέτοχο της εταιρείας την ΑΚΤΩΡ (που ανήκει στον όμιλο ΕΛΛΑΚΤΩΡ) και κατέχει το 65,75%, η ΑΒΑΞ Α.Ε., που κατέχει ποσοστό 24,19%, η ΕΤΕ Α.Ε. (που ανήκει στον όμιλο ΑΒΑΞ Α.Ε.) με ποσοστό 10,02% και η Γαλλική ΕGIS PROTECTS S.A. με ποσοστό 0,04%.
Το κόστος κατασκευής της Αττικής Οδού ανήλθε συνολικά σε 1,3 δις ευρώ, εκ των οποίων των 65%, δηλαδή 822,2 εκατ. καλύφθηκαν από την παραχωρησιούχο εταιρεία Αττική Οδό με ίδια κεφάλαια αλλά και δάνεια. Το 35% της συνολικής δαπάνης καλύφθηκε από το Δημόσιο με τη συμμετοχή και ευρωπαϊκών πόρων. Το τραγικό είναι ότι από τα 822,2 εκατ. που ήταν η συμμετοχή της εταιρείας, τα 675 εκατ. ήταν δάνεια που συνήψε με εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου, το οποίο σημαίνει ότι σε περίπτωση αδυναμίας καταβολής του χρέους από την εταιρεία, θα τα πληρώσει το Ελληνικό Δημόσιο, δηλαδή εμείς!
Η εταιρεία δηλαδή, με ελάχιστη συμμετοχή αυξάνει ιλιγγιωδώς τα κέρδη της. Υπολογίζεται ότι τα τελευταία είκοσι χρόνια, οι πολίτες κατέβαλαν για διόδια και δαπάνες λειτουργίας, περίπου 4 δις ευρώ, αν υπολογισθεί ότι ο ετήσιος τζίρος φθάνει τα 200 εκατ. ευρώ. Την ίδια στιγμή τα μερίσματα που μοιράστηκαν οι μέτοχοι από το 2013 μέχρι και το 2020 (σύμφωνα με τις ετήσιες λογιστικές καταστάσεις) φθάνουν τα 600 εκατ. ευρώ!
Η συμφωνία λοιπόν ήταν μια κυριολεκτικά λεόντειος συμφωνία, εις βάρος του Ελληνικού Δημοσίου, αλλά και αυτή ακόμα δεν τηρήθηκε με ευθύνη διαχρονικά όλων των κυβερνήσεων. Συγκεκριμένα η σύμβαση προβλέπει απόδοση κεφαλαίων 13,1% κατ’ ανώτατο όριο μέχρι την λήξη της το 2024. Αν αυτή η απόδοση επιτευχθεί νωρίτερα, το Δημόσιο παίρνει τον αυτοκινητόδρομο και μπορεί να τον διαχειρισθεί όπως θέλει.
Την απόδοση πιστοποιεί η Εθνική Τράπεζα, που έχει αναλάβει για λογαριασμό του Δημοσίου να συντάσσει εκθέσεις, η οποία όμως κατέληξε στο συμπέρασμα το 2011, ότι παρά τα συνεχώς αυξανόμενα κέρδη, δεν πρέπει να περάσει στον κύριο του έργου, δηλαδή στο Δημόσιο! Αντ’ αυτού η Αττική Οδός, όχι μόνο επιτυγχάνει επεκτάσεις συμβάσεων καταλαμβάνοντας νέες επεκτάσεις, αλλά διεκδικεί και άλλα χρήματα ως διαφυγόντα κέρδη. Για την περίοδο της καραντίνας, αξίωσε 87 εκατ. ευρώ για την μειωμένη διέλευση οδηγών, όπως επίσης αξίωσε αποζημίωση, διότι στην περσινή χιονόπτωση έκλεισε με ευθύνη των υπουργείων.
Όλες οι κυβερνήσεις δηλαδή (Ν.Δ., ΣΥΡΙΖΑ, ΚΙΝΑΛ) δεν ήλεγξαν τα τεράστια κέρδη της, τα οποία υπερβαίνουν τα συμφωνηθέντα, δεν ήλεγξαν εάν έχει εκσυγχρονισθεί ο εξοπλισμός για να μπορεί να προσφέρει στους πολίτες (είδαμε τα αποτελέσματα), απλώς την άφησαν στο απυρόβλητο.
Φυσικά αυτό δεν είναι τυχαίο. Υπάρχουν εκλεκτικές συγγένειες και διασυνδέσεις. Όταν υπογράφηκε η συμφωνία και άρχισε το έργο, την πλειοψηφία της εταιρείας ΕΛΛΑΚΤΩΡ είχε ο όμιλος Μπόμπολα (ο εθνικός εργολάβος), ο οποίος είχε προνομιακές σχέσεις με τη κυβέρνηση Σημίτη. Τώρα την πλειοψηφία της εταιρείας την έχει Ολλανδικό fund, με πρόεδρο τον σύμβουλο του πρωθυπουργού για θέματα φορολογικά Γ. Μυλωνογιάννη! Ο ίδιος ο πρωθυπουργός έσπευσε να προτείνει την αποζημίωση των 2.000 ευρώ για να κλείσει το θέμα, διότι έχουν αρχίσει οι διαδικασίες για τη νέα συμφωνία παραχώρησης. Επί της ουσίας την εξυπηρέτηση της εταιρείας επεδίωξε.
Η Αττική Οδός αποδεικνύει πόσο αμαρτωλές είναι όλες αυτές οι εκχωρήσεις, οι οποίες είναι αποτέλεσμα διαπλοκής και δίνουν τη δυνατότητα σε κάποιους να αυξάνουν τα κέρδη τους εις βάρος των πολιτών που καλούνται να πληρώσουν. Είναι σημαντικό, διότι την μέθοδο αυτή, θέλουν να την επεκτείνουν και σε άλλους τομείς.
ΣΔΙΤ θέλει να κάνει τα Δημόσια Νοσοκομεία η Ν.Δ. και για ΣΔΙΤ έχει μιλήσει και ο ΣΥΡΙΖΑ επίσης (υπό προϋποθέσεις).
Η εμπειρία όμως αποδεικνύει ότι οι στρατηγικοί τομείς, που αφορούν την υγεία, την παιδεία και την ασφάλεια των πολιτών, αποτελούν δημόσια περιουσία και πρέπει οπωσδήποτε να είναι στον έλεγχο του Δημοσίου.
Οι αυτοκινητόδρομοι λοιπόν πρέπει να είναι όλοι στον έλεγχο του Δημοσίου και να τους χρησιμοποιούν οι πολίτες χωρίς διόδια και άλλες επιβαρύνσεις.
Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο με τους αγώνες του λαού.
*Η Δέσποινα Σπανού, είναι πρώην αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της ΛΑΕ
