Αντιλαϊκή και αναποτελεσματική  η  ενεργειακή πολιτική  κυβέρνησης και Ε.Ε.

Ενεργειακή πολιτική και τα θύματα  καταναλωτές

Αντιλαϊκή και αναποτελεσματική  η  ενεργειακή πολιτική  κυβέρνησης και Ε.Ε.

Νίκος Γεωργακάκης

                                               Αθήνα    30.01.2022 

Περιεχόμενα 

  1. Η εκτίναξη των τιμών ενέργειας, ειδικά  στην Ελλάδα.
  2. Οι ανατιμήσεις ήρθαν για να μείνουν. Η ενέργεια θα παραμείνει ακριβή διαμηνύει η Κομισιόν
  3. Τα αίτια της εκτόξευσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας . Αιτίες και αποπροσανατολισμοί
  4. Μέτρα από κυβέρνηση
  5. Το δόγμα της «απελευθέρωσης»
  6. Η υποκρισία του ΣΥΡΙΖΑ

 

  1. Η εκτίναξη των τιμών ενέργειας, ειδικά  στην Ελλάδα.

 Τους τελευταίους 7 μήνες, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στις χονδρεμπορικές αγορές  των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και στην Ελλάδα, αυξάνονται συνεχώς, με αποτέλεσμα να προκαλούν πληθωριστικές πιέσεις στο σύνολο των εθνικών οικονομιών της ΕΕ  και να τροφοδοτούν   την ενεργειακή φτώχεια.

Η  αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στις χονδρεμπορικές αγορές παρατηρείται παγκόσμια, αλλά η αύξηση των τιμών στην ΕΕ  και ακόμη περισσότερο στην Ελλάδα,  είναι δραματικά υψηλότερη από τις αυξήσεις που παρατηρούνται σε άλλες περιοχές της υφηλίου.

Πιο συγκεκριμένα, το τελευταίο τετράμηνο του 2021, οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας στις χονδρεμπορικές αγορές αυξήθηκαν στην ΕΕ  κατά 400%, στην Αυστραλία κατά 170%,  στις ΗΠΑ κατά 75%, στην Ινδία κατά 70%, στην Ιαπωνία κατά 80%,  όλες συγκριτικά με τις  τιμές που επικρατούσαν, στις ίδιες χώρες, τις αντίστοιχες περιόδους των ετών 2016 έως 2020 (στοιχεία IEA, Ιανουάριος 2022).

Όμως γεννάται τα ερώτημα αν δικαιολογούνται αυτές οι αυξήσεις; Σύμφωνα με τα στοιχεία που δίδει ο Διεθνής οργανισμός, αν εξετάσουμε την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ,  βλέπουμε ότι αυξήθηκε το έτος 2021 ( συνολική κατανάλωση 2.720 TWh) συγκριτικά  με την κατανάλωση τη χρονιά της πανδημίας το 2020 (2.604 TWh),  μόλις όμως που προσέγγισε τα επίπεδα κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας του έτους  2019 (2.733 TWh).

Συνεπώς, η τρέχουσα κατανάλωση δεν δικαιολογεί την υπέρογκη  αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη καθώς δεν υπήρξε ουσιαστική αύξηση της κατανάλωσης.

Το ενδιαφέρον, είναι, ότι και σε αυτό το «ράλι τιμών» στις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, στη γενικότερη κρίση, η ελληνική αγορά πάλι πρωταγωνιστεί. Η Ελλάδα σε  αυτές τις συνθήκες, παραμένει η ακριβότερη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη μετά την Ιταλική..

(βλέπε σχετικό πίνακα)

 Στις 7/1/22 υπήρξε ξανά άνοδος στις ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου TTF[1]. Η τιμή του ανήλθε στα 98,1 ευρώ ανά μεγαβατώρα σημειώνοντας ημερήσια άνοδο 7%.

Με βάση δημοσιεύματα της 8/1/22  επί ένα 72ωρο παρακολουθήσαμε εκτίναξη των τιμών στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, με την τιμή της μεγαβατώρας να έχει αυξηθεί κατά 62,2%, ήτοι από τα 148,80 ευρώ ανά μεγαβατώρα στις 5 Ιανουαρίου, στα 255,83 ευρώ ανά μεγαβατώρα της 8/1/22.

Η εκτίναξη  των τιμών βεβαίως έχει ένα  γενικευμένο χαρακτήρα, δηλαδή αφενός περιλαμβάνει όλες τις μορφές ενέργειας και αφετέρου αφορά όλες γενικά τις χώρες αν και  σε διαφορετικό ύψος.

Η ενεργειακή κρίση έχει εκτοξεύσει τα τιμολόγια ρεύματος κατά 350% υψηλότερα σε σχέση με τα επίπεδα κατά την περίοδο πριν από το ξέσπασμά της. Σημειώνεται πως το ποσοστό βέβαια αυτό  δεν συνυπολογίζει τις κρατικές επιδοτήσεις και τις ενδεχόμενες εκπτώσεις των παρόχων.

Πριν από το ξέσπασμα της κρίσης, το περασμένο καλοκαίρι, η τιμή της κιλοβατώρας, σε συνδυασμό με έκπτωση 30% που δίνουν οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας, ήταν στα περίπου 0,077 ευρώ. Για τις καταναλώσεις του Δεκεμβρίου η τιμή της κιλοβατώρας ανήλθε στα 0,349 ευρώ. Βεβαίως δίνονται επιδοτήσεις-θα αναφερθούμε στη συνέχεια- αλλά,  αν για παράδειγμα  τον Ιανουάριο θα κινηθεί σε ανάλογα επίπεδα, η επιδότηση για τα νοικοκυριά  με βάση τις ανακοινώσεις της κυβέρνησης θα είναι μικρότερη. (08/01/2022)

Στην Ελλάδα οι αυξήσεις ήταν τσουχτερές, πάνω από τον τιμάριθμο και υψηλότερες από τις άλλες χώρες της ΕΕ.

Αυτό είναι  διαχρονικό φαινόμενο όμως πιο έντονο την τελευταία περίοδο.  Για να αντιληφθούμε την επιβάρυνση που έχουν υποστεί  οι εργαζόμενοι και τα ελληνικά νοικοκυριά την τελευταία εικοσαετία  από τις ανατιμήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια, έχει ενδιαφέρον να συγκρίνουμε τις μεταβολές στο εισόδημα των εργαζομένων με τις αυξήσεις των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην οικιακή κατανάλωση (νοικοκυριά  με μέσο επίπεδο κατανάλωσης).

Με βάση στοιχεία της ΕΣΕΕ και ΕΛΣΤΑΤ  που  είχα  επεξεργαστεί και παρουσιάσει  σε άρθρο μου[2] η εικόνα ήταν η εξής: 

  • Ο κατώτατος μισθός μεταξύ 2001 και 2016 μεταβλήθηκε από 543,6€ σε  683,8 € δηλαδή αύξηση 26%. Την ίδια περίοδο η ηλεκτρική ενέργεια, αυξήθηκε από 73,9 το 2001 σε  159 το 2016 αύξηση 115%
  • Παράλληλα, ο δείκτης τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα, μεταβλήθηκε   από 73,9 το 2001,  σε 159 το 2019, δηλαδή αύξηση μεταξύ 2001 και 2019= 115,17%. Όμως με βάση επίσης  στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ την ίδια περίοδο  2001- 2019 το εισόδημα των εργαζομένων σε τρέχουσες τιμές  αυξήθηκε από 46906,2 εκ.€ σε 68156,5 εκ € δηλαδή μεταβολή  45,3 %.
  • Για την Ελλάδα λοιπόν, με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ ,  ο δείκτης τιμών ηλεκτρικής ενέργειας  από 73,9 το 2001, αυξήθηκε σε 159 το 2019, Με βάση αυτή την άνοδο δεν μιλάμε  απλά για  αύξηση των τιμών μεταξύ 2001 και 2019 αλλά για εκτίναξη (= 115,17%)) %) Διαπιστώνουμε, δηλαδή, πως μετά την απελευθέρωση στην αγορά ηλεκτρικής ενέργειας,  υπάρχει εκτίναξη των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας , όπως φαίνεται παραπάνω με τα στοιχεία  της ΕΛΣΤΑΤ για τα νοικοκυριά.
  • Αντί για μειώσεις τιμών  που ήταν η υπόσχεση των προπαγανδιστών του ΝΦ  και κυβερνήσεων, η πραγματικότητα δεν ήταν    μειώσεις τιμών, αλλά αντίθετα σημαντικές αυξήσεις.
  • Όπως όμως συνέβη για την Ελλάδα, ανατιμήσεις  στις  τιμές ηλεκτρικής ενέργειας  μεταξύ 2005 και 2016 έχουμε και σε όλες τις χώρες της Ε.Ε.,  στην   περίοδο αυτή που υπήρχε πλήρης εφαρμογή του ΝΦ στις χώρες  της ΕΕ. Εξαίρεση στις αυξήσεις ήταν η Ολλανδία που όμως το αφετηριακό έτος 2005 είχε πανάκριβη τιμή, την πιο ακριβή τιμή(0,1955), με δεύτερη τη Γερμανία (0,1785) Η Ελλάδα μπορεί ασφαλώς να «περηφανεύεται», γιατί την περίοδο που μελετάμε, έπιασε σημαντικά ρεκόρ.
  • Πρώτον, παρά το γεγονός ότι είχαμε σε όλες τις χώρες ανατιμήσεις στην  ηλεκτρική ενέργεια, με εξαίρεση την Ολλανδία που το έτος σύγκρισης (2005) είχε ήδη πανάκριβες,  τις υψηλότερες  τιμές, η Ελλάδα υπήρξε πρωταθλήτρια στις ανατιμήσεις,  με αύξηση ~150% με δεύτερη την Ισπανία που είχε αύξηση 99%.
  • Δεύτερο ρεκόρ της Ελλάδας, με βάση στοιχεία της Eurostat, είναι η μεταβολή της θέσης της Ελλάδας, από την 3ηπιο φτηνή χώρα μεταξύ των 27 χωρών της Ε.Ε στις τιμές ηλεκτρικής ενέργειας για τα μέσου μεγέθους νοικοκυριά το 2005,   στην  18η  θέση το 2016. Η  Ελλάδα δηλαδή  κατρακύλισε και έγινε μία από τις ακριβότερες  χώρες
  • καταδεικνύουν τα δεδομένα και οι πίνακες, έχουμε ισχυρή αύξηση τον τιμολογίων ηλεκτρικής ενέργειας -συγκεκριμένα για τα νοικοκυριά που μελετήσαμε- μετά την περίοδο  2001-2003 που άρχισε η υλοποίηση του ΝΦ στη χώρα μας. Άρα, λογικά, μπορούμε με βεβαιότητα να συνδέομε τις ανατιμήσεις αυτές με την υλοποίηση του συγκεκριμένου δόγματος. Είναι βέβαιο, πως η  πολύ δυσάρεστη αυτή εξέλιξη, της  εκτίναξης στα τιμολόγια μας στην ηλεκτρική ενέργεια, έχει σαν γενική αιτία την εφαρμογή του ΝΦ μοντέλου. Εξάλλου σε όλες τις χώρες της ΕΕ που εφαρμόστηκε το δόγμα αυτό βλέπουμε ανατιμήσεις.
  • Ως γνωστό, οι τιμές ενεργειακών αγαθών έχουν εκτιναχθεί σε τέτοιο σημείο που έχουν κάνει δυσβάστακτη τη διαβίωση των ευρωπαίων καταναλωτών ιδιαίτερα των φτωχότερων στρωμάτων. Αν όμως  αυτό συμβαίνει γενικά για τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά, για τα ελληνικά νοικοκυριά η κατάσταση είναι ανυπόφορη.

Σήμερα η κατάσταση έχει φθάσει στο απροχώρητο. Είναι απογοητευτική και δεν είναι δυνατό να αλλάξει με τις ασκούμενες πολιτικές.

Όσον αφορά μάλιστα τις τιμές λιανικής φυσικού αερίου, η Κομισιόν {(Brussels, 13.10.2021COM(2021) 660 final}  εκτιμά ότι τους επόμενους μήνες αναμένεται περαιτέρω αύξηση, καθώς δεν έχουν μετακυλιστεί στην κατανάλωση οι υψηλές τιμές του τέταρτου τριμήνου 2021.  Αντίστοιχα θα κινηθούν και οι τιμές ηλεκτρισμού, οι οποίες επηρεάζονται από τις τιμές φυσικού αερίου και τις τιμές CO2, η μέση τιμή των οποίων διαμορφώθηκε στο τρίτο τρίμηνο, στα 57 ευρώ/τόνος, σημειώνοντας ετήσια αύξηση 169%.

Η μέση χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στην Ευρώπη, διαμορφώθηκε στα 105 ευρώ/MWh, καταγράφοντας ετήσια αύξηση 211%. Ακριβότερη αγορά στο γ΄ τρίμηνο αναδείχθηκε η Ιρλανδία με μέση τιμή 157 ευρώ/MWh, δεύτερη το Ηνωμένο Βασίλειο με τιμή 152 ευρώ/MWh και τρίτη η Ιταλία με τιμή 125 ευρώ/MWh. Aκολουθεί η Ελλάδα με τιμή 119,4 ευρώ/MWh και οι χώρες της Ιβηρικής χερσονήσου με λίγο πάνω από τα 118 ευρώ/MWh.

Τα στοιχεία της έκθεσης της Κομισιόν, αποτυπώνουν και τις αδυναμίες του ελληνικού ηλεκτρικού συστήματος, το οποίο είναι  εξαιρετικά ευάλωτο στις διακυμάνσεις του εισαγόμενου φυσικού αερίου, λόγω αφενός της οριακής επάρκειας και αφετέρου του ακριβού μείγματος καυσίμου.

Η Ελλάδα, σύμφωνα με την έκθεση, είναι η μόνη χώρα στην Ε.Ε. στην οποία η ηλεκτροπαραγωγή από φυσικό αέριο αυξήθηκε κατά 24%, την ώρα που σε όλες τις άλλες χώρες μειώθηκε προς αντιστάθμιση του υψηλού κόστους και μάλιστα σε κάποιες με εντυπωσιακά ποσοστά, όπως στην Ολλανδία κατά 49%, στη Γαλλία κατά 46%, στη Γερμανία κατά 30% και στην Ισπανία κατά 21%. Επίσης, είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη αύξηση παραγωγής από άνθρακα,, 53% σε επίπεδο έτους, μεταξύ των συνολικά έξι χωρών που αύξησαν την παραγωγή από άνθρακα.

Τα στοιχεία πιστοποιούν τα προβλήματα επάρκειας της ελληνικής αγοράς ηλεκτρισμού και την υψηλή εξάρτησή της από το εισαγόμενο φυσικό αέριο, που σε περιόδους κρίσης, όταν οι καιρικές συνθήκες δεν ευνοούν την παραγωγή των ΑΠΕ, καθιστούν απαραίτητη τη λιγνιτική παραγωγή, η οποία όμως, λόγω του εμπροσθοβαρούς προγράμματος απολιγνιτοποίησης της ΔΕΗ και της συνακόλουθης απαξίωσης των μονάδων, καθίσταται όλο και πιο ακριβή. Η αύξηση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα το γ΄ τρίμηνο κατά 13,4% (δεύτερη μεγαλύτερη πανευρωπαϊκά) «απαιτούσε πρακτικά όλες τις πηγές παραγωγής να συμβάλλουν στο μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας», σημειώνει η έκθεση της Επιτροπής σχολιάζοντας την αύξηση του φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή κατά 24% και αναδεικνύοντας τα προβλήματα επάρκειας.

Η άνοδος των τιμών φυσικού αερίου, όπως αναφέρεται στην έκθεση, έχει αντιστρέψει τη μετάβαση από άνθρακα σε φυσικό αέριο, καθώς πολλές χώρες αντιστάθμισαν εν μέρει την παραγωγή φυσικού αερίου με άνθρακα και λιγνίτη, η συνολική παραγωγή των οποίων αυξήθηκε κατά 15%. Αντίθετα, κατά 18% μειώθηκε η παραγωγή από φυσικό αέριο, με συνέπεια να αυξηθεί κατά 1% και το περιβαλλοντικό αποτύπωμα στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας. Το μερίδιο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας εξακολουθούσε να φτάνει στο 37%, ξεπερνώντας και πάλι τα ορυκτά καύσιμα (35%). Η Γερμανία αντιστάθμισε τη μείωση της παραγωγής από αέριο με την αύξηση του άνθρακα- ως γνωστό ο λιγνίτης μορφή άνθρακα είναι- σε μικρότερο βαθμό των πυρηνικών, ενώ σημαντικά αυξήθηκε και η παραγωγή των υδροηλεκτρικών. Στη Γαλλία είχαμε  αύξηση της παραγόμενης ενέργειας κατά 17%, καθώς αν και μειώθηκε η παραγωγή από φυσικό αέριο, αντισταθμίστηκε από την άνοδο της πυρηνικής ενέργειας και των υδροηλεκτρικών. 

Ο λιγνίτης

Η Ελλάδα δεν διαθέτει την «πολυτέλεια» αντιστάθμισης της ακριβής παραγωγής φυσικού αερίου με άλλες πηγές, καθώς για να καλυφθεί η αυξανόμενη ζήτηση θα πρέπει να λειτουργούν όλες οι διαθέσιμες μονάδες. Όμως το ελληνικό σύστημα έχει οδηγηθεί σε δυσχερή θέση με την απόφαση να διακόψει το πλεονέκτημα της αξιοποίησης και χρήσης του λιγνίτη, η παραγωγή του οποίου σε διάφορες χώρες είναι οικονομικότερη και να

στραφεί στην αξιοποίηση του φυσικού αερίου, λόγω του ψηλού  λειτουργικού  κόστους των μονάδων της ΔΕΗ , αποτέλεσμα και της απαξίωσής τους ενόψει του προγράμματος απολιγνιτοποίησης.

Η Ελλάδα  επέλεξε, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις της ΕΕ(διάβαζε Γερμανίας) να προχωρήσει στην απολιγνιτοποίηση, δηλαδή την μη αξιοποίηση του εγχώριου λιγνίτη με όλα τα αρνητικά επακόλουθα και για το ηλεκτροπαραγωγικό σύστημα αλλά και για τους έλληνες καταναλωτές.

Αντιθέτως, χώρες όπως η Γερμανία, που έχουν προγραμματίσει απόσυρση των ανθρακικών μονάδων τους με ορίζοντα το 2038, αξιοποίησαν πλήρως το συγκυριακό πλεονέκτημα του «φθηνού» άνθρακα[3].

  1. Οι ανατιμήσεις ήρθαν για να μείνουν. Η ενέργεια θα παραμείνει ακριβή διαμηνύει η Κομισιόν

Με βάση όλες τις εκτιμήσεις αναλυτών αλλά και εκπροσώπων της αγοράς, αυτή η  κατάσταση των υψηλών τιμών έχει μέλλον. και  η όποια . αποκλιμάκωση μεταξύ του πρώτου τριμήνου και του πρώτου εξαμήνου του 2022 στις τιμές της ενέργειας, εκτιμάται ότι θα κινηθεί σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα σε σχέση με τα προ κρίσης κόστη

Όπως αναφέρει ρεπορτάζ της Χρύσας Λιάγγου στην Καθημερινή[4], η έκθεση της Επιτροπής, αναλύοντας τις τιμές φυσικού αερίου βάσει των προθεσμιακών τιμών του ολλανδικού κόμβου ΤΤF, διαπιστώνει ότι «οι τυπικές τιμές δεκαετίας (στην περιοχή των 15-25 ευρώ/MWh) δεν είναι πιθανό να επιστρέψουν στα επόμενα δύο-τρία χρόνια»,

Με υψηλές τιμές φυσικού αερίου και ρεύματος θα πρέπει να μάθουν να ζουν τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις της Ευρώπης, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις που αποτυπώνονται στην έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρισμού το τρίτο τρίμηνο του 2021, το οποίο έφερε την κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη σε επίπεδα προ πανδημίας (αύξηση 3% σε σχέση με το 2020).

  1. Τα αίτια της εκτόξευσης των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας . Αιτίες και αποπροσανατολισμοί

Σε προηγούμενο άρθρο μου (στοιχεία δημοσίευσης για το άρθρο), είχα σχολιάσει  κείμενο του καθηγητή Κάπρου για τις απόψεις του που  συνέδεαν τις ανατιμήσεις με την άνοδο των διεθνών τιμών ΦΑ  για την οποία κατονόμαζε σαν  ένοχη τη Ρωσία που συνέδεε την ανοδική πορεία των τιμών του ΦΑ και ειδικότερα με το κλείσιμο της στρόφιγγας που άφηνε ανοικτή την τροφοδοσία της ΕΕ με ΦΑ και επομένως ωθούσε τις τιμές ΦΑ προς τα πάνω.

Η αύξηση αυτή των τιμών παράλληλα με την αύξηση της συμμετοχής του φυσικού αερίου στο ενεργειακό μείγμα αλλά και στη διαφαινόμενη επιδείνωση των καιρικών συνθηκών στη χώρα μας είχε σαν συνέπεια  την επιδείνωση συνολικά της οικονομίας και την επιβάρυνση των καταναλωτών .

Αλλά, ας προσπαθήσουμε να κωδικοποιήσουμε τις αιτίες της εκτόξευσης των τιμών ώστε να οδηγηθούμε και στο  συμπέρασμα για το τι δέον γενέσθαι  για να σταματήσει το φαινόμενο και να επανέρθουν οι τιμές στα πρότερα επίπεδα.

*Ασφαλώς για τη χώρα μας στο βαθμό που η ηλεκτροπαραγωγή στηρίζεται και στο ΦΑ και μάλιστα με ανοδική πορεία, η όποια άνοδος των τιμών του επηρεάζει και την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας. Αν θα θέλαμε τώρα να ιεραρχήσουμε  τις αιτίες της εκτίναξης των τιμών  πρώτη και κύρια είναι η κυβερνητική ευθύνη που δεν ασκεί ενεργειακή πολιτική ανεξάρτητη αλλά επηρεαζόμενη από τις επιταγές της ΕΕ και στη συνέχεια οι υπόλοιποι  παράμετροι που παρουσιάζονται στη συνέχεια:

Οι  δύο  παραπάνω αιτίες  (ανοδική πορεία τιμών ΦΑ και καιρικές συνθήκες) μπορεί να προκάλεσαν την έναρξη των αυξητικών τάσεων στις Ευρωπαϊκές χονδρικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας, όμως δεν δικαιολογούν την περαιτέρω αυξητική τάση των τιμών και το σύνολο της αύξησης που παρατηρείται την τρέχουσα περίοδο στις εθνικές χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ. 

Η εξήγηση, είναι, πως εκτός από αυτές τις 2 αιτίες, ενδογενείς παράγοντες συντηρούν και μεγεθύνουν την κρίση τιμών Τέτοιοι είναι:

  • H καθιέρωση και στη χώρα μας της λειτουργίας των εθνικών αγορών συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας στην ΕΕ στο πλαίσιο της ολοκλήρωσης του μοντέλου στόχου για τη λειτουργία της ενιαίας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (Target Model 11/2020. Δεν είναι τυχαίο γεγονός ότι η έκρηξη των τιμών συμβαίνει μετά την ολοκλήρωση «του μοντέλου – στόχου».
  • Η διατήρηση της οριακής τιμής (ορισμός οριακής τιμής) ως η τιμή εκκαθάρισης του συνόλου των ημερήσιων συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας, στο σύνολο των εθνικών χονδρεμπορικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, οξύνει το πρόβλημα των υψηλών τιμών και ενθαρρύνει την αχαλίνωτη κερδοσκοπία. Κύρια ευθύνη έχουν οι ακριβές μονάδες ΦΑ γιατί αυτές διαμορφώνουν την τελική τιμή στις ημερήσιες συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας
  • Η Οριακή τιμή ως η τιμή εκκαθάρισης του συνόλου των ημερήσιων συναλλαγών ηλεκτρικής ενέργειας στις εθνικές αγορές ηλεκτρικής ενέργειας της Ευρώπης, ανεξάρτητα της τιμής προσφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που υποβάλλει κάθε μονάδα ηλεκτροπαραγωγής (όχι εταιρία),  διαμορφώθηκε σε μια εποχή σημαντικού ρόλου των εταιριών κοινής ωφελείας και όχι σε απελευθερωμένες αγορές. Οι αγορές πλέον είναι απελευθερωμένες. Οι βελτιωμένες μονάδες παραγωγής δεν είναι οι πιο ακριβές αλλά οι πιο φθηνές (οι ΑΠΕ) και μεγάλο μέρος αυτών, δεν συμμετέχουν καν στην διαμόρφωση των ημερήσιων τιμών ηλεκτρικής ενέργειας. Έτσι όπως αναφέρθηκε παραπάνω, αυτές που διαμορφώνουν την τελική τιμή στις ημερήσιες συναλλαγές ηλεκτρικής ενέργειας είναι οι ακριβές μονάδες φυσικού αερίου.
  • Η διοικητικής φύσεως  επιτάχυνση της  διαδικασίας της ενεργειακής μετάβασης με την οριακή αύξηση της ζήτησης φυσικού αερίου επηρέασε τις τιμές. Η διαδικασία της ενεργειακής μετάβασης επιταχύνθηκε τα τελευταία 5 χρόνια χωρίς αυτό να είναι αναγκαίο.. Η  χρήση του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή καθώς το φυσικό αέριο χαρακτηρίστηκε και επίσημα από την ΕΕ ως το «καύσιμο γέφυρα» (bridge fuel) για την ενεργειακή μετάβαση σε καθαρές μορφές παραγωγής ενέργειας μηδενικών ρύπων, ήταν καταστροφική για τη χώρα μας
  • Μάλιστα να επισημανθεί η υπερβολή. Το φυσικό αέριο από καύσιμο γέφυρα μετατράπηκε σε ζωτικής σημασίας καύσιμο (;) για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας  σε πολλά κράτη μέλη της ΕΕ συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας αν και τα μηνύματα για την περαιτέρω χρήση του ήταν αποθαρρυντικά .  Έτσι για να μιλήσουμε  για την  Ελληνική περίπτωση την τρέχουσα περίοδο, στην Ελλάδα οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το φυσικό αέριο  κάλυψαν το 50% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης το έτος 2019 από το 30% που κάλυπταν πριν το  έτος 2020. Ενώ οι λιγνιτικές  μονάδες καλύπτουν σταθερά το 12% έως 15%. Η αυξανόμενη συμμετοχή του φυσικού αερίου στην ελληνική χονδρεμπορική αγορά  εξηγεί   γιατί η Ελληνική αγορά είναι η πιο ακριβή αγορά στην Ευρώπη, μετά την Ιταλία.
  • Στη χοάνη της ηλεκτροπαραγωγής Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του ΔΕΣΦΑ, το 2021 υπήρξε χρονιά – ρεκόρ για την κατανάλωση φυσικού αερίου στην Ελλάδα, που αυξήθηκε κατά 10,87% έναντι του 2020, ενώ η μερίδα του λέοντος κατευθύνθηκε στους ηλεκτροπαραγωγούς, καλύπτοντας το 68% επί της συνολικής ζήτησης, κατανάλωση αυξημένη κατά 17% σε σχέση με το 2020. Πάντως, κατά την έκθεση της Κομισιόν, η κατανάλωση αερίου στην Ε.Ε. έπεσε κατά 10% το τρίτο τρίμηνο 2021 έναντι του αντίστοιχου του 2020, ενώ η ζήτηση αερίου για την ηλεκτροπαραγωγή μειώθηκε κατά 22%.
  • Ωστόσο, την περίοδο αυτή η κατανάλωση αερίου αυξήθηκε σε έξι κράτη – μέλη, με τη μεγαλύτερη άνοδο να καταγράφεται σε Βουλγαρία (+32%) και Ελλάδα (+12%), ενώ στα υπόλοιπα μειώθηκε έως και 26%. Οπως αναφέρεται, η ποσότητα ηλεκτρισμού που παράχθηκε από αέριο πρακτικά έπεσε στο μισό στην Ολλανδία (-49%), στη Γαλλία μειώθηκε κατά 46% και σε Γερμανία, Ισπανία και Ιταλία κατά 30%, 21% και 6%, αντίστοιχα, όταν στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 24%! Η μείωση της παραγωγής ηλεκτρισμού με φυσικό αέριο συνδέεται με τη σταδιακή άνοδο των τιμών του αερίου, καθώς και την επαναφορά άνθρακα στο ενεργειακό μείγμα πολλών χωρών, προκειμένου να συγκρατηθεί το κόστος, παρά την αύξηση και των δικαιωμάτων CO2.
  • Σημαντικό ρόλο έπαιξε και παίζει ο μεγάλος αριθμός μικρών  ενεργειακών μονάδων (ελάχιστα αποδοτικών έργων) που λειτουργούν στις περιφερειακές  χώρες της ΕΕ –‘όπως  η Ελλάδα-  που δεν μπόρεσαν να προσφέρουν ποσότητες ενέργειας σε μεγάλη κλίμακα κάτι που δεν  συμβαίνει στον Ευρωπαϊκό βορρά που υπάρχουν αιολικά πάρκα, θαλάσσια και ηπειρωτικά, μεγάλης κλίμακας.
  • Τέλος η ευθύνη των εταιριών  παραγωγής ενέργειας με μεικτά χαρτοφυλάκια παραγωγής ηλεκτρικής  ενέργειας είναι μεγάλη, γιατί αντί να αμβλύνουν το πρόβλημα των τιμών το όξυναν, σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Σε αυτό συνέβαλε και η ρήτρα προσαρμογής των τιμολογίων των τελικών καταναλωτών που ακολουθούν τις μεταβολές των (οριακών τιμών) στις χονδρεμπορικές τιμές ηλεκτρικής ενέργειας.
  • Υπενθυμίζουμε ότι στο ενεργειακό μείγμα της ημερήσιας ηλεκτροπαραγωγής όλων των χωρών της ΕΕ,  συμμετέχουν και μονάδες που δεν συμμετέχουν στο ράλι των τιμών όπως είναι τα υδροηλεκτρικά, οι ΑΠΕ,  τα πυρηνικά,   οι μονάδες λιγνιτικές και άνθρακα που δεν ξεπερνούν τα δωρεάν παρεχόμενα δικαιώματα εκπομπών ρύπων που παρέχονται από τον Ευρωπαϊκό μηχανισμό κατανομής δικαιωμάτων, μονάδες φυσικού αερίου που έχουν κλειστά συμβόλαια αγοράς φυσικού αερίου από τις χώρες παραγωγής κλπ. Κι όμως ,οι τιμές εκτοξεύθηκαν σαν να διαμορφώνονταν αποκλειστικά από την Ολλανδική αγορά ημερήσιων και προθεσμιακών αγοραπωλησιών φυσικού αερίου (TTF) και την Ευρωπαϊκή  ημερήσια και προθεσμιακή αγορά εμπορίας ρύπων.
  • Στη Γερμανία, σύμφωνα με τα στοιχεία που δίδει ο Γερμανός ρυθμιστής (στοιχεία 2021) στις ετήσιες εκθέσεις του, το μερίδιο των ηλεκτροπαραγωγικών μονάδων που χρησιμοποιούν ως καύσιμο το φυσικό αέριο δεν ξεπερνούν το 12% της συνολικής εγχώριας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας (εγχώρια παραγωγή + εισαγωγές).  Παράλληλα πάλι στη Γερμανία,  οι μονάδες που χρησιμοποιούν άνθρακα και λιγνίτη κατέχουν μερίδιο στη συνολική εγχώρια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας σταθερά στο 32%.
  • Τέλος η λειτουργία της αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων που είναι αγκάθι για τη χώρα μας  .Η «εκτόξευση» των Ευρωπαϊκών τιμών αγοράς δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων διοξειδίου του άνθρακα για τις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής στις ευρωπαϊκές αγορές ρύπων που προκαλείται κυρίως λόγω της σταδιακής μείωσης των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων που προσφέρει ο ευρωπαϊκός μηχανισμός κατανομής δικαιωμάτων στα κράτη μέλη της ΕΕ για την περίοδο 2021-2030. Ενδεικτικά αναφέρουμε πως στην  Κίνα τον Ιούλιο του 2021 ξεκίνησε για πρώτη φορά η λειτουργία της αγοράς συναλλαγών των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων. Σε αυτή την νέα αγορά, τη μεγαλύτερη παγκοσμίως, σε μέγεθος και αξία, οι τιμές στα τέλη του 2021 κυμαίνονταν στα 8-10 δολάρια ανά  τόνο CO2. Υπάρχει σημαντική διαφορά συγκριτικά με την αγορά της ΕΕ όπου οι τιμές δικαιωμάτων διαμορφώνονται στα 80-85 ευρώ/τόνος CO2.
  • Με βάση την τελευταία έκθεση της Κομισιόν (Commission Brussels, 13.10.2021 COM(2021) 660 final η εκτίναξη των τιμών του φυσικού αερίου, δεν είναι ο βασικός λόγος για την έκρηξη του κόστους του ηλεκτρικού ρεύματος στην Ελλάδα επομένως δεν δικαιολογούνται οι αυξήσεις του.
  1. Μέτρα από κυβέρνηση

Όπως είναι γνωστό, αρχικά (πχ Οκτώβριος 20210) η Κομισιόν συσχέτιζε την γενικότερη εξέλιξη στην Ενέργεια  με την ακρίβεια στο ΦΑ όμως  πρότεινε  μέτρα για την αντιμετώπισή της που  δεν αφορούσαν ενεργειακά μέτρα αλλά στήριξη των καταναλωτών, όπως:

Τα μέτρα αφορούν κυρίως:

  • μέτρα «στήριξης για νοικοκυριά και επιχειρήσεις»  όπως είναι επιδοτήσεις σε Οικιακά Τιμολόγια –
  • Νοικοκυριά για τις παροχές κύριας κατοικίας. Επίσης ψηλότερες επιδοτήσεις προβλέφθηκαν στα νοικοκυριά ενταγμένα στο Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο (ΚΟΤ).
  • Έκτακτη υποστήριξη εισοδήματος για καταναλωτές σε ενεργειακή φτώχεια,
  • Παροχή εγγυήσεων για να αποφευχθούν αποσυνδέσεις από το δίκτυο.
  • Παροχή προσωρινών, στοχευμένων μειώσεων των φορολογικών συντελεστών για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
  • Παροχή βοήθειας σε εταιρείες ή βιομηχανίες, σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ για τις κρατικές ενισχύσεις.
  • Διερεύνηση πιθανής αντι-ανταγωνιστικής συμπεριφοράς στην αγορά ενέργειας και ενίσχυση της παρακολούθησης στην αγορά άνθρακα από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA).
  • Διευκόλυνση ευρύτερης πρόσβασης σε συμφωνίες αγοράς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υποστήριξή τους μέσω συνοδευτικών  μέτρων.
  • Επίσης μέτρα για  μη οικιακά τιμολόγια (αγροτικά, εμπορικά, βιομηχανικά, επαγγελματικά, λοιπές χρήσεις κλπ), ανεξαρτήτως μεγέθους και επιπέδου τάσης (Χαμηλή, Μέση, Υψηλή Τάση).
  • Όμως και γενικότερα μέτρα που αφορούν την επιχειρηματική δράση , όπως:
  • Διερεύνηση πιθανής αντι-ανταγωνιστικής συμπεριφοράς στην αγορά ενέργειας και ενίσχυση της παρακολούθησης στην αγορά άνθρακα από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ESMA).
    – Διευκόλυνση ευρύτερης πρόσβασης σε συμφωνίες αγοράς ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και υποστήριξή τους μέσω συνοδευτικών μέτρων.
    Επίσης πρότεινε και   μεσοπρόθεσμα μέτρα όπως  για ένα ενεργειακό σύστημα πιο ανθεκτικό και χωρίς άνθρακα, με μέτρα  όπως τα εξής:

Επίσης πρότεινε  και   μεσοπρόθεσμα μέτρα όπως  για ένα ενεργειακό σύστημα πιο ανθεκτικό και χωρίς άνθρακα, με μέτρα  όπως τα εξής:

ü Ενίσχυση των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές,

  • Ανάπτυξη της ικανότητας αποθήκευσης ενέργειας,

Και άλλα που όμως  σε γενικές γραμμές  παραπέμπoυν στο αόρατο μέλλον 

Τα μέτρα στήριξης από την κυβέρνηση κινούνται στην κατεύθυνση που προτείνει και η ΕΕ και εφαρμόζουν και οι άλλες χώρες της ΕΕ.

Η γενική βέβαια αντίληψη και κριτική από φορείς και αντιπολίτευση είναι πως τα μέτρα αυτά είναι ανεπαρκή και επομένως ατελέσφορα΄.

Για τα μέτρα αυτά, τα  γενικότερα σχόλια που ακολούθησαν της εξαγγελία τους είναι  πως  δεν επαρκούν για να καλύψουν το ενεργειακό κόστος που διαρκώς αυξάνεται. 

Οι δυνάμεις της Ριζοσπαστικής και όχι ενσωματωμένης, σαν βασική πρόταση, σε μια  δέσμη μέτρων, προτείνουν τη δραστική μείωση των φόρων ως και πλήρη κατάργησή τους.

  1. Το δόγμα της «απελευθέρωσης»

Το κυρίαρχο ρεύμα στις χώρες της Δύσης, αποδέχεται και βολεύεται να ερμηνεύει την ανεξέλεγκτη πορεία τιμών ενέργειας με τις αυξήσεις στο ΦΑ και με υπευθυνότητα της Ρωσίας. Η Ρωσία ευθύνεται, τάχα,  για την άνοδο των τιμών στο φυσικό αέριο, επειδή για πολιτικούς λόγους κρατάει τις στρόφιγγες κλειστές με συνέπεια να ωθούνται οι τιμές προς τα πάνω.

Όμως υπάρχει και η άλλη προσέγγιση. Αυτή που θεωρεί  καθοριστική τη συμφωνία που υπογράφτηκε μεταξύ ΗΠΑ και Γερμανίας τον Ιούλιο του 2021, βάσει της οποίας το Βερολίνο δεσμεύτηκε να επιβάλει κυρώσεις στη Μόσχα στο πεδίο της ενέργειας στην περίπτωση που η Ρωσία επιχειρήσει να χρησιμοποιήσει την ενέργεια ως όπλο εναντίον της Ουκρανίας. Στην πράξη η γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών αναπαράγει την ψυχροπολεμική ρητορική της Ουάσιγκτον και των ανατολικοευρωπαίων, εμφανίζοντας την Ουκρανία ως απειλούμενη και τη Ρωσία ως δυνάμει επιτιθέμενη, προβάλλοντας το ερώτημα τι θέλουν 100.000 ρώσοι στρατιώτες στα σύνορα της Ουκρανίας;  Η σημερινή  στάση της Γερμανίας  πόρω απέχει από τη  στάση της προκατόχου του, της Άγκελας Μέρκελ, που κατ’ επανάληψη δήλωνε ότι ο αγωγός Nord Stream 2 δεν είναι απλώς και μόνον ένα οικονομικό πρότζεκτ. Εννοώντας με αυτό τον τρόπο ότι συμβολίζει τους δεσμούς που συνδέουν Ευρώπη και Ρωσία.

Ο επικεφαλής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας, που χρηματοδοτείται από τον ΟΟΣΑ κι όχι από κάποιον οργανισμό όπως ο ΟΗΕ που είναι υποχρεωμένος να δείχνει ότι τηρεί τις αποστάσεις, κατηγόρησε τη Ρωσία ότι στραγγαλίζει ενεργειακά την Ευρώπη. Συνέδεσε την ακρίβεια και τη στενότητα της ευρωπαϊκής αγοράς φυσικού αερίου με τις γεωπολιτικές εντάσεις πέριξ της Ουκρανίας, ζητώντας μάλιστα δημόσια από τη Ρωσία να αυξήσει τις αποστολές φυσικού αερίου τουλάχιστον κατά ένα τρίτο.

Όμως έχει αξία να παραθέσουμε κάποια δεδομένα και πιο συγκεκριμένα:

Μόλις τον Μάιο του 2020, οι συνδεδεμένες με το πετρέλαιο τιμές ήταν έξι φορές υψηλότερες εκείνων της αγοράς που βρίσκονταν σε ιστορικό χαμηλό. Η ήπειρος πλημμύρισε με αέριο. Η υπογραφή μακροχρόνιων συμβολαίων ήταν το τελευταίο πράγμα που ήθελαν και η Gazprom έχανε χρήματα από τις εξαγωγές. Από τα τέλη του 2020 η κατάσταση άλλαξε.

Το κρίσιμο ωστόσο είναι ότι η Gazprom συνεχώς καλούσε τις ευρωπαϊκές εταιρείες «να υπογράψουν νέα μακροχρόνια συμβόλαια εάν ήθελαν ασφάλεια στην προσφορά». Ελάχιστοι το έκαναν, Ιδιαίτερα (Ως εκ τούτου) η   απογείωση των τιμών λιανικής στο ηλεκτρικό ρεύμα, πρέπει να αποδοθεί στην ιδιωτικοποίηση της αγοράς ενέργειας και ηλεκτρισμού στην ΕΕ. Μεταξύ άλλων προέβλεπε τον διαχωρισμό μεταξύ εταιρειών παραγωγής και διανομής, ώστε να μπορούν να πουληθούν πιο εύκολα,

Ο ρόλος των  εθνικών ρυθμιστικών αρχών, που ενώ έβλεπαν  τις τιμές να αυξάνουν  και τις εταιρείες παροχής να κερδοσκοπούν ασύδοτες ήταν ρόλος τροχονόμου,  Έτσι, η έκρηξη των τιμών λιανικής στην ΕΕ αποτελεί ένα ακόμη φιάσκο που χρεώνεται εξ ολοκλήρου η Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με την πρόωρη και βίαιη απολιγνιτοποίηση, μαζί με την ελλιπή προετοιμασία της να υλοποιήσει τις απαραίτητες επενδύσεις σε ΑΠΕ ώστε να καλύψουν το κενό του άνθρακα και του λιγνίτη, μαζί με την αδυναμία της να προβλέψει την αύξηση των τιμών στο φυσικό αέριο κι όταν μάλιστα λόγω του νέου τρόπου τιμολόγησης όπως επιβλήθηκε με το «τρίτο ενεργειακό πακέτο» είχε ένα παραπάνω λόγο να το κάνει. Το απελευθερωμένο τοπίο όπως λέει και η έκφραση του τίτλου,  είναι ένα τοπίο όχι απλά ελεύθερο αλλά ασύδοτο και ανεξέλεγκτο και αυτό είναι που προκαλεί  την ανεξέλεγκτη ανατίμηση βασικών αγαθών όπως η ενέργεια.

Έτσι, η έκρηξη των τιμών λιανικής στην ΕΕ αποτελεί ένα ακόμη φιάσκο που χρεώνεται εξ ολοκλήρου η Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με την πρόωρη και βίαιη απολιγνιτοποίηση, μαζί με την ελλιπή προετοιμασία της να υλοποιήσει τις απαραίτητες επενδύσεις σε ΑΠΕ ώστε να καλύψουν το κενό του άνθρακα και του λιγνίτη, μαζί με την αδυναμία της να προβλέψει την αύξηση των τιμών στο φυσικό αέριο κι όταν μάλιστα λόγω του νέου τρόπου τιμολόγησης όπως επιβλήθηκε με το «τρίτο ενεργειακό πακέτο» είχε ένα παραπάνω λόγο να το κάνει. Το απελευθερωμένο τοπίο όπως λέει και η έκφραση του τίτλου,  είναι ένα τοπίο όχι απλά ελεύθερο αλλά ασύδοτο και ανεξέλεγκτο και αυτό είναι που προκαλεί  την ανεξέλεγκτη ανατίμηση βασικών αγαθών όπως η ενέργεια

  1. Η υποκρισία του ΣΥΡΙΖΑ

Δεν μπορούμε όμως να μην σχολιάσουμε την πρόταση δυσπιστίας προς την κυβέρνηση της ΝΔ όπου μεταξύ άλλων αναφέρει πως , “…οι πολίτες χάνουν μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους, λόγω του ανεξέλεγκτου κύματος ακρίβειας στην ενέργεια και στα βασικά αγαθά”.

Φυσικά και ισχύει το ανεξέλεγκτο κύμα ακρίβειας στην ενέργεια και στα βασικά αγαθά. Όμως η στάση του είναι υποκριτική γιατί αν και οι τιμές ενέργειας ειδικά δεν αυξήθηκαν ιδιαίτερα στην  ηλεκτρική ενέργεια την  περίοδο διακυβέρνησης του, γενικότερα η πολιτική του που  έμεινε σταθερά στη λογική της απελευθέρωσης που είναι αυτή που τροφοδοτεί και θα πριμοδοτεί την ανεξέλεγκτη πορεία των τιμών  της. 

  1. Πρόταση με άξονες, γενικά και ειδικά μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας στην ενέργεια.

Για την αντιμετώπιση της ακρίβειας είναι ορθό να διατυπωθούν άμεσα μέτρα αλλά και τα γενικότερα  μέτρα που αγγίζουν τη γενικότερη ενεργειακή πολιτική η ανακοίνωση του Θ Πετράκου θεωρώ πως αποτυπώνει συμπυκνωμένα τα άμεσα μέτρα που πρέπει προωθηθούν για την αντιμετώπιση της ακρίβειας και προώθηση της ανάπτυξης.

  1. Έχοντας υπόψη τα κυβερνητικά μέτρα το σχόλιο του ΘΠ είναι πως είναι  εντελώς  ανεπαρκή ψίχουλα μέτρα «ασπιρίνες», για τη μείωση του κόστους ενέργειας

 

Άμεσα μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας. 

Θεωρώ πως τα μέτρα αυτά διατυπώνονται πολύ αναλυτικά και  εύστοχα  από τον Θ Πετράκο (ΛΑΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ 11/2021) με τίτλο:  ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΑ ΜΕΤΡΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΨΙΧΟΥΛΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΕΙΩΣΗ ΤΟΥ ΚΟΣΤΟΥΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ

Κατά τον ΘΠ η  δραματική αύξηση της τιμής του Φυσικού Αερίου κατά 108,5%  και του Πετρελαίου  κατά 29%  επιβάλλει  γενναία μέτρα και όχι ψίχουλα όπως:

  • Για το πετρέλαιο θέρμανσης:  Να επανέλθει ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης στα προμνημονιακά επίπεδα του 2010 δηλαδή στα 21 €/χιλιόλιτρο από τα 280€/χιλιόλιτρο που είναι σήμερα και να  μειωθεί σημαντικά ο ΦΠΑ στο χαμηλό συντελεστή
  • Για το Φυσικό Αέριο: Να μειωθεί δραστικά και ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης και να  μειωθεί σημαντικά ο ΦΠΑ στο χαμηλό συντελεστή.
  • Για το αγροτικό Πετρέλαιο: Η αύξηση των διεθνών τιμών στο αργό προφανώς δυσκολεύει ακόμη περισσότερο  και  τους αγρότες να καλλιεργήσουν τη γη τους. Γι αυτό ως ελάχιστο μέτρο απαιτείται να μειωθεί ο ΕΦΚ από τα  330 ευρώ /χίλια λίτρα που είναι σήμερα στα 66  ευρώ /χίλια λίτρα που ήταν στα προμνημνιακά επίπεδα και να  μειωθεί σημαντικά ο ΦΠΑ στο χαμηλό συντελεστή.
  • Για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης 2021-2022: θα πρέπει να υπαχθούν στη συγκεκριμένη ρύθμιση οι χιλιάδες συμπολίτες μας που ζουν στην ελληνική περιφέρεια και επιλέγουν να θερμανθούν με εναλλακτικές και περιβαλλοντικά ασφαλείς μορφές θερμότητας, όπως η τηλεθέρμανση και οι άλλες μορφές. ε) Για  το πετρέλαιο κίνησης και τη βενζίνη: Να μειωθούν δραστικά οι ΕΦΚ  και να   επανέλθουν στα  προμνημνιακά επίπεδα και να  μειωθεί σημαντικά ο ΦΠΑ στο χαμηλό συντελεστή.
    Για το ηλεκτρικό ρεύμα.
  • Κατά πρώτον κατάργηση του Χρηματιστηρίου Ενέργειας ακύρωση της απόφασης για τη βίαιη απολιγνιτοποίηση  και την επαναφορά της κλιμακωτής χρέωσης.
  • Κατάργηση των διαφόρων τελών, όπως τα ΥΚΩ, να μειωθεί  ο ΦΠΑ (άμεση μείωση του ΦΠΑ στο 4%)  και να επανέλθει η κλιμακωτή  τιμολόγηση.
  • Κατάργηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και του τέλους εκτελωνισμού 5/1οοο
  • Ενιαίος λογαριασμός που  σημαίνει καμία ξεχωριστή χρέωση για ΥΚΩ.
  • Να καταργηθεί το ΕΤΜΕΑΡ.
  • Επαναφορά του νόμου 4320/ 19-03-2015, νόμου που ψηφίστηκε το Μάρτη του 2015 (υπουργός  Ενέργειας ο Π. Λαφαζάνης) που προέβλεπε δωρεάν κιλοβατώρες για όσους είναι κάτω από τα όρια της φτώχειας.

Ενέργεια και ενεργειακή πολιτική σε όφελος της κοινωνίας και της ανάπτυξης. Προώθηση  άλλης ενεργειακής  πολιτικής

Όμως για την στήριξη και προώθηση μιας ενεργειακής πολιτικής που να υπηρετεί την κοινωνία και την ανάπτυξη βασικοί στόχοι πρέπει να τίθενται: 

  • Βασική αρχή πρέπει να είναι ότι η ενέργεια αποτελεί δημόσιο και κοινωνικό αγαθό που πρέπει να υπηρετεί την κοινωνία και την ανάπτυξη.
  • Βασικός στόχος η ήττα του ΝΦ δόγματος. Όχι στις νεοφιλελεύθερες «μεταρρυθμίσεις» πχ χρηματιστήριο ενέργειας, «Νέα Όργάνωση Αγοράς Ηλεκτρισμού (ΝΟΜΕ ), που προωθούνται σε ευρωπαϊκό επίπεδο στον τομέα της ενέργειας στοχεύουν στην πλήρη εμπορευματοποίησή της ενέργειας
  • Στην κατεύθυνση αυτή, επαναδημιουργία ισχυρού δημόσιου ενεργειακού πυλώνα στην ενέργεια με ισχυρούς δημόσιους φορείς(σε πετρέλαιο ΦΑ, ηλεκτρική ενέργεια).
  • Σταδιακή ανάκτηση των στρατηγικής σημασίας επιχειρήσεων – πυλώνων του κλάδου της ενέργειας [ΔΕΗ (ΑΔΜΗΕ, ΔΕΔΔΗΕ), ΕΛΠΕ, ΔΕΠΑ, ΔΕΣΦΑ, ΕΠΑ], αποτελεί αναγκαία συνθήκη και βασικό στοιχείο του προγραμματισμού μας για την παραγωγική ανάταξη.
  • Επαναξιολόγηση φορέων όπως η ΡΑΕ, του πολυδιασπασμένου  ηλεκτρενεργειακού τομέα και  φυσικού αερίου..
  • Πραγματικά πολυδιάστατη ενεργειακή πολιτική
  • Ενεργειακός σχεδιασμός και όχι αποσπασματική πολιτική που θα καθορίζουν πολυεθνικές και ισχυροί ενεργειακοί όμιλοι.
  • Προώθηση των ΑΠΕ με προτεραιότητα
  • Ορθολογική αξιοποίηση των υδρογονανθράκων δίνοντας ειδικό βάρος στην έρευνα για εγχώριους υδρογονάνθρακες.
  • Η πολιτική μας επιδιώκει να αλλάξει τη θέση της χώρας στον διεθνή καταμερισμό εργασίας τερματίζοντας τον ρόλο της σαν απλού αγοραστή καταναλωτή τεχνολογίας, προωθώντας την τεχνολογική  έρευνα και ανάπτυξη (σήμερα ιδιαίτερα την τεχνολογία υδρογόνου).
  • Πολιτικές εξοικονόμησης ενέργειας(πχ ενεργειακή αναβάθμιση των κτιρίων) και προώθησης των ΑΠΕ.
  • Άλλο μοντέλο οργάνωσης της παραγωγής και της κοινωνίας(πχ μειωμένο ωράριο , ενίσχυση των μαζικών μεταφορών κλπ)
  • Αντιμετώπιση της φτώχειας που συστατικό της είναι η ενεργειακή φτώχεια,
  • Ιδιαίτερο βάρος να δοθεί στην επέκταση του δικτύου και την προώθηση του φυσικού αερίου σε όλη την επικράτεια για άμεση χρήση (οικιακή, επιχειρήσεις).
  • Σταθερή προσήλωση στη μείωση του ενεργειακού  κόστους με στόχο αφενός τη στήριξη της βιομηχανικής και επιχειρηματικής δράσης και αφετέρου την καταπολέμηση της ενεργειακής φτώχειας.

=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=-=

Ορισμός οριακής τιμής(ΟΤΣ)

 ΟΤΣ είναι η τιμή που  διαμορφώνεται, αφενός από την προσφορά τιμών και ποσοτήτων της ηλεκτρικής ενέργειας που παρέχουν οι παραγωγοί της με συνεκτίμηση της κατανάλωσης, όπως  τη δηλώνουν οι  προμηθευτές.

[1] Title Transfer Facility: Η διευκόλυνση μεταφοράς τίτλου, πιο γνωστή ως TTF, είναι ένα εικονικό σημείο διαπραγμάτευσης φυσικού αερίου στις Κάτω Χώρες. Αυτό το σημείο διαπραγμάτευσης παρέχει τη δυνατότητα σε ορισμένους εμπόρους στην Ολλανδία να διαπραγματεύονται συμβόλαια μελλοντικής εκπλήρωσης, φυσικά και ανταλλακτικά.

[2] Ν. Γεωργακάκης: Η εξέλιξη των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα – Η απόλυτη διάψευση του Νεοφιλελεύθερου μοντέλο/ https://www.aristerorevma.gr/archives/2623 (13 Νοεμβρίου 2020)

[3] Πηγή: https://www.skai.gr/news/finance/i-energeia-tha-parameinei-akrivi-diaminyei-i-komision

[4] Καθημερινή 4/10/21