Ο «άξονας του κακού» στη Λατινική Αμερική επιμένει…

Μπορούμε να δούμε το έτος που έκλεισε μέσα από μια διπλή ανάγνωση, αυτή των λαϊκών διαμαρτυριών και αυτή των εκλογικών διαδικασιών που, σε ορισμένες χώρες της Λατινικής Αμερικής (από τις 14 που συμμετείχαν στις εκλογές), συνόψισαν οι λαοί εν μέρει τα αιτήματά τους για βαθύ κοινωνικό και πολιτικό μετασχηματισμό προς τα αριστερά…

Η παρακμάζουσα αυτοκρατορία στην Ουάσινγκτον μετράει βαριές ήττες σε ολόκληρη την ήπειρο, που θεωρεί την «πίσω αυλή της». Και ακόμη η στρατηγική της ήττα στο Αφγανιστάν αποδεικνύει τη βαθιά κρίση που ταλανίζει την Ουάσινγκτον διεθνώς, η οποία διακαώς αναζητά περιφερικούς πολέμους στην Ουκρανία ή στην Ταϊβάν.

Ένα διπλό μήνυμα που αποτελεί μέρος της γεωπολιτικής αναδιάρθρωσης ενός πολυκεντρικού και πολυπολικού κόσμου, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ενωσης, που επικυρώθηκε με την παραίτηση του τότε προέδρου Μιχαήλ Γκορμπατσόφ τη νύχτα των Χριστουγέννων πριν από τριάντα χρόνια, λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις σήμερα, στη Λατινική Αμερική, την Ασία και την Αφρική. Το σύνθημα του Τσε, «Ενα Βιετνάμ πολλά Βιετνάμ», ανατρέπει νεοφιλελεύθερους δογματισμούς και καπιταλιστικές «αλήθειες» που σε ορισμένους αναλυτές ακόμα και σήμερα φαίνονται ανίκητα θεωρητικά σχήματα.

Από εκείνη την 25η Δεκεμβρίου 1991, όταν η σημαία της ΕΣΣΔ σταμάτησε να κυματίζει, ο αχαλίνωτος καπιταλιστικός νεοφιλελευθερισμός επέβαλε ένα μοναδικό και καταστροφικό μοντέλο στον κόσμο. Αλλά ακριβώς από τη λατινοαμερικανική ήπειρο –από εκείνη την «πίσω αυλή» που εκείνη την εποχή υπέστη την ήττα της επανάστασης των Σαντινίστας στη Νικαράγουα μετά τις εκλογές που έχασαν οι Σαντινίστας το 1990– η Ουάσιγκτον με την έπαρση μιας μοναδικής αυτοκρατορίας των μεγαλειωδών θεωριών για το «τέλος της ιστορίας» συνέχιζε μια ιστορική συγκυρία και διαδρομή που φαινόταν εύκολη…

Στη Βενεζουέλα, η πολιτικοστρατιωτική αλλαγή με τη λαϊκή μαζική εξέγερση του λαού και με ηγέτη τον Ούγο Τσάβες στις 4 Φεβρουαρίου 1992 θα πρωτοστατούσε σε μια ιστορική αλλαγή που δεν φαίνεται σήμερα να ανακόπτεται, παρά τη λυσσαλέα πολύπλευρη επίθεση των ΗΠΑ.

Από το Μεξικό, οι Ζαπατίστας θα στείλουν ένα άλλο σημαντικό μήνυμα κατά της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου της Βόρειας Αμερικής (NAFTA), δύο χρόνια αργότερα, το 1994. Και, σε όλη τη Λατινική Αμερική, οι γυναίκες και οι αυτόχθονες πληθυσμοί θα ηγηθούν των αντιστασιακών αγώνων κατά τη διάρκεια των δυο περασμένων δεκαετιών.

Αλλαγές που συνεχίζουν να συνοδεύουν τις κοινωνικές και πολιτικές διεργασίες οι οποίες βρίσκονται σε εξέλιξη στην ήπειρο, εδραιώνοντας το προφίλ τους, όπως στη Βολιβία ή τη Βενεζουέλα, δύο χώρες που μέτρησαν ξανά μεγάλες νίκες στις κάλπες το 2021. Για τη Βολιβία ήταν εκλογές έπειτα από ένα στρατιωτικό πραξικόπημα· επανήλθαν δυναμικά στο προσκήνιο τα μέλη των ιθαγενικών συνελεύσεων, οι δήμαρχοι και οι τοπικοί σύμβουλοι, οι ιθαγενικοί πληθυσμοί. Μια εκλογική νίκη που πραγματοποιήθηκε στις 7 Μαρτίου του 2021.

Μια ακόμη ιστορική στιγμή, που επανέφερε τη δύναμη των λαϊκών αγώνων με την επάνοδο του Κινήματος προς τον Σοσιαλισμό (ΜAS), το οποίο επέστρεψε στην κυβέρνηση της Βολιβίας, με τον Λουίς Αρσε και τον Ντέιβιντ Τσοκεχουάνκα, μετά το πραξικόπημα κατά του Εβο Μοράλες το 2019.

Η μπολιβαριανή Δημοκρατία της Βενεζουέλας, από την άλλη, κέρδισε με επιτυχία τις εκλογές στις 21 Νοεμβρίου, εκλογές που επιβεβαίωσαν την ηγεμονία του Ενωμένου Σοσιαλιστικού Κόμματος της Βενεζουέλας (Psuv) και των συμμάχων του στη δημιουργία του Μεγάλου Πατριωτικού Πόλου. Μια νίκη που ανάγκασε, στο πλαίσια του ΟΗΕ, να αναγνωριστεί ως νόμιμη κυβέρνηση η σημερινή πολιτική ηγεσία της Βενεζουέλας.

Παρά την ήττα των ΗΠΑ στο μέτωπο κατά της Βενεζουέλας με την κωμικοτραγική μαριονέτα-φιγούρα του Γουαϊδό, πρόσωπο που έχει αποκτήσει το πολιτικό παρατσούκλι «κουτσό άλογο» στους διαδρόμους του Λευκού Οίκου, ενώ η σημερινή ελληνική κυβέρνηση συνεχίζει να τον αποθεώνει…

Για την μπολιβαριανή επανάσταση, ήταν η 29η εκλογική αναμέτρηση μετά την πρώτη νίκη του Ούγο Τσάβες στις προεδρικές εκλογές του 1998. Μια εκλογική διαδικασία στην οποία συμμετείχαν σχεδόν 500 διεθνείς εκλογικοί παρατηρητές, πολλοί από τους οποίους ανήκουν σε οργανώσεις με κακή προδιάθεση για τον μπολιβαριανό σοσιαλισμό: όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση, της οποίας το Κοινοβούλιο επιβεβαίωσε τις «κυρώσεις» εναντίον της Βενεζουέλας για έναν ακόμα χρόνο, λίγο πριν από τις 21 Νοεμβρίου, ως αποτέλεσμα των αποφάσεων που επέβαλε η Ουάσινγκτον.

Η σκιά της Ουάσινγκτον, που επιδιώκει να αναπροσαρμόζει την παρακμάζουσα ηγεμονία της στο πλαίσιο της δομικής κρίσης του καπιταλισμού, επωφελούμενη επίσης από την πανδημία, έχει εκδηλωθεί με όλα τα όπλα της (ΜΜΕ, οικονομική επιρροή, ΔΝΤ κ.λπ.) σε όλες τις εκλογικές διαδικασίες που έχουν επηρεάσει τη λατινοαμερικανική ήπειρο.

Στο επίκεντρο της εμμονής των παράνομων δολοφονικών κυρώσεων βρίσκεται ο λεγόμενος «άξονας του κακού», που αποτελείται κυρίως από την Κούβα, τη Βενεζουέλα και τη Νικαράγουα.

Σε ό,τι αφορά την κουβανική επανάσταση, με την ανανέωση των κονδυλίων του Πενταγώνου που προορίζονται για τη βίαιη ανατροπή της κουβανικής κυβέρνησης, ξεκίνησε μια νέα αποσταθεροποιητική διαδικασία, η οποία έφτασε στο πιο οξύ σημείο της, τον περασμένο Ιούλιο.

Οι ομάδες που ενεργοποιήθηκαν από το Μαϊάμι είχαν οργανώσει «ξεσπάσματα» διαμαρτυρίας, προσπαθώντας να απελευθερώσουν μια δυναμική παρόμοια με αυτή των «γκουαρίμπα» στη Βενεζουέλα, νωρίτερα. Η απόπειρα στην Κούβα απενεργοποιήθηκε αμέσως από την κοινή δράση της κουβανικής κυβέρνησης και τη λαϊκή εξουσία, με εκατομμύρια Κουβανούς να υπερασπίζονται στους δρόμους τις επαναστατικές τους κατακτήσεις. Ο αμερικανικός σχεδιασμός είναι ακόμη σε εξέλιξη και έχει ένα από τα σημεία εστίασής του στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, όπου τα λόμπι κατά της Κούβας και της Βενεζουέλας είναι ανεξέλεγκτα.

Επιχειρείται να επαναληφθεί το μοντέλο της «αυτοανακήρυξης» μιας άλλης εναλλακτικής «κυβέρνησης», παρά την ανοιχτή παταγώδη αποτυχία στη Βενεζουέλα με την «προσωρινή προεδρία» του Χουάν Γουαϊδό. Μια μαριονέτα που μετά βίας τραβάει τα νήματα, απενεργοποιημένη, απομονωμένη, από στελέχη της συμμορίας του, αλλά που συνεχίζει να λειτουργεί για να συνεχίσει να υφαρπάξει τα περιουσιακά στοιχεία του λαού της Βενεζουέλας στο εξωτερικό.

Τον περασμένο μήνα, μάλιστα, ήταν γνωστή η είδηση για μια νέα δυσμενή στημένη απόφαση σε βάρος της κυβέρνησης της Βενεζουέλας, που εκδόθηκε από βρετανικό δικαστήριο, το οποίο παρακρατά παράνομα τον χρυσό της Βενεζουέλας στα πλαίσια των αμερικανικών κυρώσεων. Το βρετανικό δικαστήριο αναγνωρίζει τον Γουαϊδό ως «νόμιμο πρόεδρο», σε αντίθεση με την τελευταία απόφαση του ΟΗΕ.

Έχουμε επίσης αμερικανικές αποφάσεις ενάντια στην κυβέρνηση των Σαντινίστας, που νίκησαν στις τελευταίες βουλευτικές και προεδρικές εκλογές οι οποίες έφεραν στην εξουσία το προεδρικό δίδυμο Ορτέγκα και Μουρίγιο. Ταυτόχρονα έχει ξεκινήσει μια ισχυρή εκστρατεία στα μέσα ενημέρωσης, η οποία έχει προετοιμάσει το έδαφος για νέες «κυρώσεις» σε βάρος της Νικαράγουας, από τις ΗΠΑ, με παράταση για ένα χρόνο και από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η υποστήριξη της ευρωπαϊκής Δεξιάς, Ακροδεξιάς και μέρους της σοσιαλδημοκρατίας στις ολιγαρχίες που κινούν τα συμφέροντα της Ουάσινγκτον στη Λατινική Αμερική έδειξε το πολιτικό «προσωπείο» στη διαμόρφωση ενός ανανεωμένου διεθνούς «αντικομμουνιστικού» κέντρου. Η επανάληψη του ψυχρού πολέμου σε ένα εντελώς διαφορετικό διεθνές περιβάλλον συνεχίζει να φέρνει ανατροπές, με τελευταία ευχάριστη έκπληξη τις νίκες της ενωμένης Αριστεράς στη Χιλή με επικεφαλής τον Γκαμπριέλ Μπόριτς και λίγο νωρίτερα της Χιομάρα Κάστρο στην Ονδούρα. Έρχονται εκλογές στην Βραζιλία και την Κολομβία.

Δύσκολα τα πράγματα για την Ουάσινγκτον. Τελικά, το νήμα της ιστορίας ούτε ανακόπηκε ούτε σταμάτησε. Συνεχίζει να είναι κόκκινο και ελπιδοφόρο.

*Διετέλεσε αναπλ. υπουργός Άμυνας και βουλευτής στην πρώτη κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Σήμερα εργάζεται στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας για τον Διάλογο και την Κοινή Δράση της Αριστεράς

Αναδημοσίευση από ΕΦΣΥΝ