Πηγή: LarissaNet.gr
Ο Τραμπ επανασχεδιάζει την σύγκρουση που επιδιώκουν σταθερά οι ΗΠΑ
Γράφει ο Ηλίας Σκυλλάκος*
Η διεθνής πολιτική σκηνή το 2025 αναμένεται να διατηρήσει ακόμη πιο πολύ τα έντονα σημάδια αστάθειας και αυξανόμενων γεωπολιτικών εντάσεων. Καθώς οι ΗΠΑ με την νέα ηγεσία του Τράμπ αναδιαμορφώνουν στρατηγικές, σε Ουκρανία, Ευρώπη, Λατινική Αμερική, Μέση Ανατολή και η Ανατολική Ασία, ο κόσμος εισέρχεται σε μια νέα, επικίνδυνη εποχή με τα σύννεφα μιας γενικευμένης σύγκρουσης να έχουν κατακλύσει τον πλανήτη.
Η συνεχιζόμενη σύγκρουση στην Ουκρανία παραμένει ένα κρίσιμο σημείο ανάφλεξης. Η άρνηση των ΗΠΑ να αναγνωρίσει, τις ανησυχίες ασφαλείας της Ρωσίας για επέκταση του ΝΑΤΟ ανατολικά, αλλά και η μακροχρόνια στρατηγική των ΗΠΑ για περικύκλωση της Ρωσίας, έχει παγιδεύσει εδώ και καιρό την περιοχή σε έναν πόλεμο φθοράς.
Η Ουάσινγκτον με τον Τράμπ φαίνεται να αφήνει την Ευρωπαϊκή Ένωση να επωμιστεί το βάρος της βοήθειας προς την Ουκρανία σε αυτή την φάση, για να μπορέσουν μεταξύ άλλων οι ΗΠΑ να αναδιαμορφώσουν τακτικές, θέτοντας σε εφαρμογή ένα νέο δόγμα Μονρό (βλ. Καναδάς, Γροιλανδια, διώρυγα του Παναμά, Λατινική Αμερική) αλλά και για να επικεντρωθούν πιο συντονισμένα απέναντι στην Κίνα.
Η λογική του Τραμπ είναι η εξής: εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες «έκλειναν» το πολεμικό μέτωπο με τη Ρωσία, την ώρα που ο πόλεμος στην Ουκρανία είναι χαμένος για τους Δυτικούς, διατηρώντας τις πιέσεις και τις κυρώσεις προς την Μόσχα, θα μπορούσαν να στραφούν απέναντι στην Κίνα και να επικεντρωθούν στον κύριο αντίπαλο τους.
Βέβαια, η υπόθεση Ουκρανία είναι μια δύσκολη εξίσωση. Η προσπάθεια για εδραίωση του ΝΑΤΟ στα σύνορα της Ρωσίας με στόχο την περικύκλωση της, είναι μια μακρόχρονη υπόθεση που ακολουθείται από το σύνολο της αμερικανικής ηγεσίας από την δεκαετία του 90 και δεν πρόκειται να εγκαταλειφθεί ολοκληρωτικά, παρά τους ελιγμούς που ενδεχομένως να επιδιώξει ο Τραμπ στην σημερινή συγκυρία. Η Μόσχα απαιτεί την εγκατάλειψη από την Ουκρανία των φιλοδοξιών ένταξης στο ΝΑΤΟ, την αποστρατικοποίηση, την «αποναζιστικοποίηση» και την απόρριψη οποιουδήποτε σχεδίου για την απόκτηση πυρηνικών όπλων. Το θέμα μιας δυτικής ειρηνευτικής δύναμης στην Ουκρανία, που προτείνεται από την Δύση, με την συμμετοχή βρετανικών και ευρωπαϊκών στρατευμάτων στην Ουκρανία, δεν θα γίνει αποδεχτό από την Μόσχα, ενώ δεν φαίνεται να επιτρέψει ένα προσωρινό πάγωμα της σύγκρουσης, το οποίο θα χρησιμεύσει μόνο για να δώσει στην Ουκρανία χώρο για να επανεξοπλιστεί.
Η Δυτική Ευρώπη συνεχίζει να παραμένει στο άρμα της αμερικανικής πολιτικής. Η Ε.Ε συνεχίζει να διέρχεται μια διαρκή καπιταλιστική κρίση με τις ισχυρές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις όπως η Γερμανία να βρίσκονται στην μεγαλύτερη ύφεση όσο ποτέ. Η κρίση έχει επηρεάσει και συμπιέσει το σύνολο των χωρών της Ε.Ε όπου αναμένεται η ύφεση να διαρκέσει για αρκετό καιρό. Οι ευρωπαϊκές χώρες αυξάνουν τις στρατιωτικές δαπάνες υπό «Νατοϊκή ομπρέλα, ενισχύοντας την ανατολική πτέρυγα του ΝΑΤΟ και προετοιμάζοντας το έδαφος για ένα νέο γύρο πίεσης προς τη Ρωσία. Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε χαιρέτισε την προειδοποίηση που απηύθυνε πριν λίγες ημέρες ο Τραμπ ότι η Ρωσία θα μπορούσε να περιμένει περισσότερους δασμούς και κυρώσεις εάν δεν τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Παράλληλα η δήλωση του πως «Ήρθε η ώρα να στραφούμε προς μια νοοτροπία εν καιρώ πολέμου και να αυξήσουμε την αμυντική μας παραγωγή και τις αμυντικές μας δαπάνες» φέρνει στην επιφάνεια ένα νέο «Νατοϊκό μνημόνιο» στην Ευρώπη, ξεδιπλώνοντας παράλληλα την πολεμοκάπηλη στρατηγική των ΗΠΑ απέναντι σε Ρωσία, Λ.Δ Κίνας, Ιράν και Λ.Δ Κορέας. Η ρωσοφοβία από την άλλη μεριά παραμένει κεντρικό στοιχείο της ευρωπαϊκής πολιτικής, και χρησιμοποιείται ως «όχημα» ενίσχυσης της ενότητας της.
Η Μέση Ανατολή παραμένει πεδίο έντονων συγκρούσεων, με το Ισραήλ, υποστηριζόμενο από τις ΗΠΑ, να συνεχίζει την επιθετική του στρατηγική κατά του Ιράν αλλά και όσων δεν ευθυγραμμίζονται με τα συμφέροντα της Ουάσιγκτον. Οι στρατιωτικές επιχειρήσεις και οι κυρώσεις αποσταθεροποιούν περαιτέρω την περιοχή, ενισχύοντας τις εντάσεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων. Στην Συρία η ανατροπή του καθεστώτος Άσαντ, από το παρακλάδι της Αλ Κάιντα και τον Γκολάνι, με την στήριξη ΗΠΑ, αποδυναμώνει τον άξονα της Αντίστασης, θα ενισχύσει την τζιχαντιστική βία και τις εμφύλιες συρράξεις σε μια προσπάθεια ελέγχου της περιοχής, και την διασφάλιση της αμερικανικής και δυτικής ηγεμονίας.
Στην Παλαιστίνη πάρα τις δηλώσεις για ειρήνη, στην πραγματικότητα η κατάπαυση του πυρός θα χρησιμοποιηθεί από το Ισραήλ για να προωθήσει «αθόρυβα» την εθνοκάθαρση, και με επέκταση των εποικισμών στην Δυτική Όχθη ως εργαλείο για την πλήρη εδραίωση της κυριαρχίας στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, είτε υπό τη διακυβέρνηση του Τραμπ είτε του Μπάιντεν, παραμένουν οι κύριοι υποστηρικτές της γενοκτονικής πολιτικής του Ισραήλ.
Η Ανατολική Ασία αναμένεται να γίνει σημαντικό επίκεντρο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής το 2025, με τις ΗΠΑ να εντείνουν την πίεση προς την Κίνα μέσω οικονομικών κυρώσεων αλλά και στρατιωτικών παρεμβάσεων. Οι εντάσεις στην Ταϊβάν, η χρηματοδότηση και η στρατιωτική στήριξη των αυτονομιστικών σχεδίων της Ταϊπέι, όπως και η ενίσχυση της στρατιωτικής παρουσίας των ΗΠΑ στον Ειρηνικό αυξάνουν τον κίνδυνο ευρύτερων συγκρούσεων με τρομαχτικές συνέπειες για την ανθρωπότητα. Ενώ οι ΗΠΑ τηρούν επίσημα την πολιτική της Μίας Κίνας, αναγνωρίζοντας την Ταϊβάν ως μέρος της Κίνας, ταυτόχρονα συμμετέχουν σε στρατιωτική συνεργασία με την κυβέρνηση της Ταϊπέι, προκαλώντας την αγανάκτηση του Πεκίνου. Η στοχοπροσήλωση των ΗΠΑ απέναντι στην Κίνα, είναι στρατηγικό ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής της Ουάσιγκτον τόσο από την κυβέρνηση Μπάιντεν, όσο και από την νέα κυβέρνηση Τραμπ. Η κατεύθυνση αυτή καθορίζεται και από την ετήσια έκθεση της Κοινότητας Πληροφοριών των ΗΠΑ που παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο του 2023 περιγράφοντας το Πεκίνο ως «τη μεγαλύτερη απειλή για τη δυτική παγκόσμια τάξη».
Oι μέχρι τώρα συγκρούσεις και οι σχεδιασμοί του ιμπεριαλισμού σε Μέση Ανατολή και Ανατολική Ευρώπη, μπορούμε να πούμε πως φανερώνουν την εδώ και πολλά χρόνια ολοκλήρωση μιας διαδικασίας για το Δυτικό μπλοκ: την οικονομική, πολιτική και στρατιωτική πρόσδεση των υπόλοιπων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων, αλλά και των εξαρτημένων χωρών της Δύσης στους ηγεμόνες ΗΠΑ.
Αυτό το ιμπεριαλιστικό μπλοκ, αναπτύσσει μια πολιτική που επικεντρώνεται στη προσπάθεια για την διατήρηση της παγκόσμιας ηγεμονίας των ΗΠΑ στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, στην προσπάθεια για διατήρηση της ισχύος των μονοπωλιακών ομίλων των ισχυρών ιμπεριαλιστικών χωρών της Δύσης και μέσω της στρατιωτικής επιβολής, για να εξυπηρετείται ο διπλός στόχος στην σύγχρονη περίοδο.
Πρώτος στόχος είναι, μέσω των πολέμων να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της οικονομικής κρίσης που εντοπίζονται στις οικονομίες των ΗΠΑ και των μεγάλων ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της Ευρώπης, ενώ παράλληλα γίνεται προσπάθεια για την διατήρηση του ελέγχου στον Παγκόσμιο Νότο – μια περιοχή που, παρά τις αντιστάσεις και την τάση ανεξαρτητοποίησης από τα δυτικά συμφέροντα, παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη οικονομικά και πολιτικά. Δεύτερος στόχος είναι, η προσπάθεια του μπλοκ για να επιτύχει την κυριαρχία του στην Ευρασία, την γεωπολιτική περιοχή που παραμένει σε μεγάλο βαθμό εκτός της αμερικανικής επιρροής.
Το 2025 διαγράφεται συνεπώς ως μια χρονιά αυξημένης αστάθειας. Η πολιτική των ΗΠΑ και της Ε.Ε αποκτά σταθερά όλο και πιο πολύ στρατιωτικοποιημένο χαρακτήρα, ενώ η εδραίωση του ενιαίου ιμπεριαλιστικού μπλοκ (ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ) που επιδιώκει να ξεπεράσει την βαθιά κρίση του, έχει τοποθετήσει την ανθρωπότητα σε καθεστώς Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου.
* Ο Ηλίας Σκυλλάκος είναι δημοσιογράφος- αρθρογράφος
