Η υγεία είναι αναφαίρετο δικαίωμα όλων
Δημήτρης Τσιαπής*
Το φάρμακο είναι κοινωνικό αγαθό και όχι εμπορεύσιμο προϊόν με ανταλλακτική αξία.
ΚΑΘΗΚΟΝ της πολιτείας πρέπει να είναι η απρόσκοπτη πρόσβαση, όλων των πολίτων, χωρίς διακρίσεις στο ποιοτικό, και αποτελεσματικό φάρμακο που θα εξασφαλίζει την υγεία όλων των κατοίκων της χώρας .
Από την έκθεση του ΟΟΣΑ προκύπτει:
- 1 στους 10 Έλληνες μένει «εκτός» υγειονομικής περίθαλψης λόγω κόστους.
- 1 στους 4 χαμηλόμισθους δεν έλαβε ιατρική φροντίδα όταν την χρειάστηκε μέσα στο 2023 γιατί αδυνατούσε να πληρώσει (το 23% πολίτες με χαμηλό εισόδημα).
Και στις δύο περιπτώσεις ο παράγοντας είναι η οικονομική αδυναμία τους να καλύψουν το κόστος.
- Στα 121ευρώ ανέρχεται η μέση μηνιαία δαπάνη υγείας των ελληνικών νοικοκυριών.
- 15% ο μέσος όρος των δαπανών υγείας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2022. Στην Ιρλανδία και τη Γερμανία, το μερίδιο των δημοσίων δαπανών που κατευθύνθηκαν στην υγειονομική περίθαλψη ήταν περίπου 20%, ενώ στην Ουγγαρία και την Ελλάδα, ήταν γύρω στο 10%.
- Το ποσοστό των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών τη χρονιά που πέρασε ήταν ιδιαίτερα υψηλό στην Ιταλία και την Πορτογαλία, με σχεδόν το 25% του πληθυσμού.
- Μέχρι το 2050, το ποσοστό των ατόμων ηλικίας άνω των 65 ετών αναμένεται να είναι το υψηλότερο στην Ιταλία και την Πορτογαλία, αλλά και στην Ελλάδα και την Ισπανία με τουλάχιστον το ένα τρίτο του πληθυσμού να ανήκουν σε αυτή την ηλιακή ομάδα.
Τονίζεται αυτό γιατί αυτή η ηλικιακή ομάδα, οι συνταξιούχοι έχουν αυξημένες ανάγκες και αυξημένα έξοδα λόγω πολυνοσηρότητας που αγγίζει το 40%.
- Από το 2012 έως το 2023, η φαρμακευτική δαπάνη στην Ελλάδα κατέγραψε σημαντικές αυξήσεις και μεταβολές στην χρηματοδότησή της επηρεάζοντας αρνητικά τα πορτοφόλια των ασθενών
- Κατά την διάρκεια αυτής της περιόδου η συνολική φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε από 4.4 δις. το 2012 σε 7.1 δις. το 2023 σημειώνοντας αύξηση της τάξης του 65%
Από τα 7,1 δισ. της Συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης στην Ελλάδα το 2023 ήταν:
- Η κρατική συμμετοχή 2.8δις.
- Η συμβολή της φαρμακοβιομηχανίας μέσο του Clowback & Rebates ξεπερνά τα 3 δις.
Η θεσμοθετημένη συμμετοχή των ασθενών (δλδ η συμμετοχή που πληρώνει ο ασθενής κατά την εκτέλεση της συνταγής) ήταν:
- 434 εκατομ + 300 εκατομ από την επιβάρυνση που προκύπτει από
την διαφορά Λιανικής Τιμής και Τιμή Αναφοράς .
Σύνολο συμμετοχής 734 εκατομ
Η ανατίμηση 800 φαρμάκων τον Αύγουστο έχει επιφέρει νέα επιβάρυνση 30 εκατομ. στην θεσμοθετημένη συμμετοχή των ασθενών που μεταφράζεται σε επιπλέον επιβάρυνση 6%. Όταν οι αναμενόμενες αυξήσεις των συντάξεων δεν θα ξεπεράσουν το 2,5%.
Και ενώ ο υπουργός μιλούσε για μια αύξηση 1-2 ευρώ σε κάποια σκευάσματα, αυτή έφτασε έως και 400%
Π.Χ. Lasix 1,89E από 1,35
Τ3 4,79 από 1,59
Salospir 2,08 από 1,17
Aspirine 4,42 από 3,40
Επιπλέον επιβάρυνση 591 εκατομ της ιδιωτικής δαπάνης έφεραν Αποζημιωμένα φάρμακα που οι ασθενείς επέλεξαν να πληρώσουν μόνοι τους στο 100% της αξίας του (γιατί ήταν επείγον, γιατί δεν υπήρχε γιατρός, γιατί η συνταγή θέλει 10ευρω…)
+ 391 εκατομ. ΜΗΣΥΦΑ (ΜΗ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΟΎΜΕΝΑ ΦΑΡΜΑΚΑ)+ 130 εκατομ. φάρμακα Αρνητικής Λίστας, Σύνολο 521 εκατομ
Συνολική ιδιωτική δαπάνη που πληρώσαμε αγγίζει το 1δις. 716 εκατομ. Όταν η κρατική συμμετοχή είναι 2.8 δις.
Όλα τα παραπάνω επιβαρύνονται με + 1Eυρώ / Συνταγή κατά την εκτέλεσή της στο φαρμακείο.
ΜΗΣΥΦΑ. Κατακόρυφες αυξήσεις παρουσιάζουν τα τελευταία χρόνια τα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (που πωλούνται στη χώρα μας. Πρόκειται για φάρμακα που δε χρειάζονται συνταγή γιατρού και δεν αποζημιώνονται από τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, γεγονός που σημαίνει ότι οι ασθενείς τα πληρώνουν εξ ολοκλήρου από την τσέπη τους. Θεραπευτικός είναι φάρμακα αναλγητικά, αντιπυρετικά, αντικνησμώδη, αντιβηχικά, αντιαλλεργικά, υπακτικά, στοματικά διαλύματα και καραμέλες με φαρμακευτική δράση, τοπικά αντισηπτικά κλπ.
Διαχρονικά η αγορά των ΜΗΣΥΦΑ κυμαινόταν σε ύψος από 5-8%, σε σύγκριση με τη Δημόσια Φαρμακευτική Δαπάνη, στα 283 εκατομ. € το 2011 μειούμενη στα 161 εκατομ. ο 2013.
Έως το 2014 τιμολογούταν από το κράτος και χορηγούνταν αποκλειστικά από τα φαρμακεία όπως όλα τα φάρμακα. Το 2017 η τιμή τους απελευθερώθηκε πλήρως για να έχουμε τα προαναφερθέντα αποτελέσματα.
Η υπερτιμολόγηση των φαρμάκων στην Ελλάδα, η οποία είναι χώρα αναφοράς για 27 χώρες, διαμορφώνει τον μέσο όρο της ευρωπαϊκής τιμής των φαρμάκων. Μνημονιακή απαίτηση των δανειστών προς όφελος των συμφερόντων των πολυεθνικών, των οποίων συμφέροντα εξυπηρετούν, και με «γρανάζια» τις κυβερνήσεις της χώρας μας υφαρπάζοντας το πενιχρό εισόδημα των πολιτών.
Έτσι δικαιολογείται το πολλαπλάσιο σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες clawback και rebate που έχει επιβάλει η κυβέρνηση στη φαρμακοβιομηχανία. Την προηγούμενη χρόνια οι εταιρείες επέστρεψαν ποσό ως και 83 % από τις εισπράξεις τους στο κράτος επιβεβαιώνοντας έτσι την υψηλή κερδοφορία τους.
Η υπερτιμολόγηση των φαρμάκων στην Ελλάδα, η οποία είναι χώρα αναφοράς για 27 χώρες, διαμορφώνει τον μέσο όρο της ευρωπαϊκής τιμής των φαρμάκων. Μνημονιακή απαίτηση των δανειστών προς όφελος των συμφερόντων των πολυεθνικών, των οποίων συμφέροντα εξυπηρετούν και με «γρανάζια» τις κυβερνήσεις της χώρας μας υφαρπάζοντας το πενιχρό εισόδημα των πολιτών.
Έτσι δικαιολογείται το πολλαπλάσιο σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες clawback και rebate που έχει επιβάλει η κυβέρνηση στη φαρμακοβιομηχανία. Την προηγούμενη χρόνια οι εταιρείες επέστρεψαν ποσό ως και 83 % από τις εισπράξεις τους στο κράτος επιβεβαιώνοντας έτσι την υψηλή κερδοφορία τους.
Όλα τα παραπάνω δεν είναι τίποτε άλλο παρά αποτέλεσμα του νεοφιλελευθερισμού, που έχουν μετατρέψει το κοινωνικό αγαθό – φάρμακο, τις επιστήμες υγείας σε εμπόρευμα, ένα εμπόρευμα που επιφέρει περισσότερα κέρδη στις πολυεθνικές αδιαφορώντας για τη Δημόσια Υγεία και τους ασθενείς, που θα μπορούσαν να σωθούν – ανακουφιστούν, με τη μαζική παραγωγή και φτηνή διάθεση ενός φαρμάκου. Και ίσως, σε αυτήν την περίπτωση, το μόνο «αντίδοτο» θα ήταν μια κρατική φαρμακοβιομηχανία, που θα λειτουργούσε ως «αμυντικός μηχανισμός» στην κάθε προσπάθεια ασυδοσίας ή εκβιασμού από οπουδήποτε και να προέρχεται.
Να σημειωθεί ότι στην επιτροπή τιμών η οποία αποφασίζει για την τιμή ενός φαρμάκου στην αγορά, τουλάχιστον στη χώρα μας, δε συμμετέχει κανένας εργαζόμενος ή εκπρόσωπος των εργαζομένων, οι οποίοι έχουν τη γνώση και θα μπορούσαν να διασφαλίσουν τα συμφέροντα των ασθενών, των εργαζομένων και όλης της κοινωνίας, θα ασκούσε κοινωνικό έλεγχο.
Ως ομοσπονδία ΠΟΙΕ ΦΣΕΚ θεωρούμε απαράβατη αρχή τη διαφύλαξη της πρόσβασης όλων των ασθενών στα ποιοτικά φάρμακα.
* Ο Δημήτρης Τσιαπής είναι Αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιατρικών Επισκεπτών και Φαρμακευτικών και συναφών κλάδων
