Σωματείο Εργαζομένων Κέντρων Πρόληψης Εξάρτησης
Το νομοσχέδιο που πρόκειται να κατατεθεί προς ψήφιση, δυσκολεύει και ισοπεδώνει την Πρόληψη, την Απεξάρτηση, την Επανένταξη και συνολικά τη ψυχική υγεία στην Ελλάδα. Γι’ αυτό και εμείς, σαν σωματείο εργαζομένων, έχουμε την θέση να αποσυρθεί, να μην κατατεθεί προς ψήφιση και να γίνει ουσιαστικός διάλογος με όλη την κοινωνία και τους ωφελούμενους της Πρόληψης γονείς, εκπαιδευτικούς, νεολαία.
Στο νομοσχέδιο δεν γίνεται καμία ουσιαστική αναφορά στα Κέντρα Πρόληψης, παρότι τα 75 συνολικά Κέντρα που λειτουργούν σε όλη την Ελλάδα, είναι σχεδόν 30 χρόνια οι επίσημοι φορείς πρόληψης, που παρέχουν δωρεάν υπηρεσίες πρόληψης των εξαρτήσεων και της ψυχοκοινωνικής υγείας.
Υπάρχει εκπαιδευμένο προσωπικό με μεγάλη εμπειρία στην κοινότητα και 75 δομές που μέχρι σήμερα έχουν δώσει δείγματα γραφής στην υλοποίηση προγραμμάτων πρόληψης, με στόχο την προαγωγή της ψυχοκοινωνικής υγείας.
Μιλάτε για την ισχυροποίηση της πρόληψης με την δημιουργία νέων δομών.
Γιατί δεν ενισχύετε την πρόληψη μέσω των Κέντρων πρόληψης, που ήδη υπάρχουν, με την ίδρυση νέων σε περιοχές που δεν υπάρχουν, με μόνιμες προσλήψεις στις κενές θέσεις, με θεσμική ενίσχυση και αναβάθμιση και ενιαίο εσωτερικό κανονισμό, ώστε να μην είναι οι εργαζόμενοι με λιγότερα δικαιώματα.
Μιλάτε για νοικοκύρεμα, το νομοσχέδιο όμως προμηνύει βραχυπρόθεσμα προγράμματα, τα οποία φαίνεται ότι θα έχουν ημερομηνία λήξης, χωρίς σχέδιο.
Τα Κέντρα Πρόληψης επιτελούν μέγιστης σημασίας έργο στο θέμα της ενημέρωσης-πρόληψης των εξαρτήσεων. Έχουν υποστηρίξει εκατοντάδες χιλιάδες συμπολιτών μας (γονείς, εκπαιδευτικούς, μαθητές, νέους κ.α.), συχνά μάλιστα αποτελούν, ιδίως στις μικρές κοινότητες, τη μοναδική υπηρεσία ψυχικής υγείας που θα προστρέξει ο δημότης δωρεάν. Τα επιστημονικά προγράμματα που σχεδιάζουν και υλοποιούν, στηρίζονται στην εργαλειοθήκη των Ευρωπαϊκών Προδιαγραφών (ΕυΠρο) ποιότητας στον τομέα της πρόληψης, στις οποίες εσείς μας εκπαιδεύσατε. Η δουλειά των Κέντρων πρόληψης, έχει μνημονευτεί ως πρότυπη και καινοτόμα από το Συμβούλιο της Ευρώπης και το Ευρωπαϊκό Παρατηρητήριο για τα Ναρκωτικά. Οι δράσεις τους συνδιαμορφώνονται από τις κατά τόπους ανάγκες των πολιτών/ωφελούμενων τους.
Εμείς έχουμε θέση για την οργάνωση και θεσμοθέτηση της πρόληψης Πανελλαδικά, όχι σε γραφειοκρατική βάση αλλά με βάση την δουλειά μας και τις τοπικές ανάγκες, γι’ αυτό και χρειάζεται στο σχεδιασμό η συμμετοχή της κοινωνίας, το έχουμε αναδείξει αυτό όλα αυτά τα χρόνια μέσα και από την υλοποίηση των προγραμμάτων μας.
Κύριε Υπουργέ, εργαζόμενοι είμαστε, και σίγουρα μας ενδιαφέρει η εργασιακή μας θέση, αλλά πάνω από όλα μας ενδιαφέρει η πάνω από 25 χρόνια σχέση μας με τις τοπικές μας κοινότητες. Σας καλούμε να μπείτε στον διάλογο ουσιαστικά, ισότιμα με διάθεση να ακούσετε και την δική μας οπτική, την αγωνία μας για την επόμενη μέρα.
Η σημασία και η ποιότητα της δουλειάς μας έχει αποδεικτικά στοιχεία, η Ελλάδα σύμφωνα με την τελευταία αξιολογική έκθεση του Εθνικού Κέντρου
Τεκμηρίωσης και Πληροφόρησης για τα Ναρκωτικά (ΕΚΤΕΠΝ,2022)
ξεχωρίζει για το σύστημα υπηρεσιών που διαθέτει στην πρόληψη των
εξαρτήσεων, κυρίως μέσω του πανελλαδικού δικτύου των 75 Κέντρων Πρόληψης
των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας. Σας καλούμε να ενισχύσετε και να αξιοποιήσετε αυτό που ήδη υπάρχει σε εμπειρία, προσωπικό, δομές.
Με βάση το γεγονός ότι τα κπ μαζί τα προγράμματα πρόληψης του κεθεα, επιτελούν το συνολικό έργο της πρόληψης στην Ελλάδα, μας προβληματίζει ιδιαίτερα το γεγονός ότι:
Στο Άρθρο 32 δεν αναφέρετε καθόλου τα υφιστάμενα Κ.Π. των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας του άρθρου 61 ν. 3459/ 2006 που συμβάλουν και συντελούν με τη λειτουργία τους και την παροχή υπηρεσιών στην υλοποίηση και στην επίτευξη των στόχων του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την αντιμετώπισης των εξαρτήσεων και αποτελούν εγκεκριμένους οργανισμούς για την υλοποίηση προγραμμάτων Πρόληψης, σύμφωνα με το Άρθρο 60, §4 του Ν. 4139/2013.
Αν δεν αναφέρεται η ραχοκοκαλιά της πρόληψης ποιος θα κάνει την πρόληψη στην Ελλάδα;
Προφανώς και λόγω του νομοσχεδίου, απειλείται η ίδια η φιλοσοφία της πρόληψης. Το τι είδους πρόληψη θα κάνουμε και με ποιο στόχο και σκοπό. Για πάνω από 10 χρόνια δεν έχουν υποστηριχθεί οι δομές της πρόληψης, οι οποίες στηρίζουν δωρεάν τους πολίτες, με ένα σοβαρό και αξιόπιστο δίκτυο συνεργασίας. Από τους 470 εργαζόμενους που κάποτε υπηρετούσαν στα Κέντρα Πρόληψης, έχουν μείνει 270 αφού εδώ και χρόνια δεν γίνονται προσλήψεις.
Σοβαρό εμπόδιο αποτελεί, το υβριδικό θεσμικό καθεστώς των κέντρων, το γεγονός ότι είμαστε Αστικές μη κερδοσκοπικές εταιρείες, εποπτευόμαστε από τον ΟΚΑΝΑ, χρηματοδοτούμαστε από το Υπουργείο Υγείας και εσωτερικών, το κάθε κέντρο έχει δικό του διοικητικό συμβούλιο από φορείς και θεσμούς του τόπου που βρίσκεται. Όλα αυτά τα χρόνια κάναμε προσπάθειες για θεσμική ενίσχυση και αναβάθμιση των ΚΠ, όπως και για την δημιουργία εσωτερικού κανονισμού. Ήταν κάτι που δεν προχώρησε.
Το σωματείο μας έχει καταθέσει συγκεκριμένη πρόταση για να μετέχουμε στη δημιουργία ενός ενιαίου οργανισμού πρόληψης σε πανελλήνια κλίμακα, που θα μπορεί να αποδίδει συνεκτικά και με σχέδιο.
Έχουμε πολλά ερωτήματα και προβληματισμούς, πια θα είναι η σχέση του ΕΟΠΑΕ με τα κέντρα πρόληψης, αφού καταργείται ο Οκανα.
Ένα άλλο παράδειγμα ανακρίβειας που θέλουμε να αναδείξουμε είναι το εξής:
στην Έκθεση Διαβούλευσης του Νομοσχεδίου, στην σελίδα 6 αναφέρει στις Γενικές Παρατηρήσεις ότι
«ε) Τα Κέντρα Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής υγείας του άρθρου 61 ν. 3459/2006 (Α’ 103), ανήκουν σε μη κρατικούς φορείς (ΑΜΚΕ), μη εποπτευόμενους από το Υπουργείο Υγείας. Ως εκ τούτου, δεν αποτελούν αντικείμενο ρύθμισης του παρόντος νομοσχεδίου…».
Παρόλα αυτά, σύμφωνα με το άρθρο 41 του Ν.4320/2015 (ΦΕΚ Α΄ 29) «τα Κέντρα Πρόληψης εποπτεύονται από το Υπουργείο Υγείας», άρα ουσιαστικά αυτό που αναγράφει η Έκθεση δεν είναι ακριβές ή έχει άλλη ερμηνεία. Αναρωτιόμαστε τι θα σημαίνει αυτό στην πράξη.
Γνωρίζοντας τις προθέσεις του υπουργείου από το πρώτο σχέδιο νόμου που διέρρευσε, είμαστε ιδιαίτερα ανήσυχοι, για το αποτύπωμα του νομοσχεδίου αυτού στις τοπικές κοινότητες. Από το ρόλο και τη θέση μας θα υπερασπιστούμε τις θέσεις εργασίας μας, τη φιλοσοφία της πρόληψης και τα Κέντρα πρόληψης ως δομές 30 χρόνων.
Σας ευχαριστούμε πολύ.
