Οι αυθαίρετες και επικίνδυνες για το κράτος δικαίου ρυθμίσεις του κ. Φλωρίδη
Της Δέσποινας Σπανού
Τις τελευταίες ημέρες μονοπωλεί κυριολεκτικά την επικαιρότητα, λόγω της υπόθεσης Λύτρα, το θέμα της ενδοοικογενειακής βίας, όχι όμως ως γενικότερο κοινωνικό θέμα αλλά με κουτσομπολίστικη και αυθαίρετη προσέγγιση. Η κυβέρνηση δηλαδή με την βοήθεια ΜΜΕ, εκμεταλλευόμενη το θέμα επικοινωνιακά και με μέθοδες ποινικού λαϊκισμού προσπάθησε να πλήξει για άλλη μια φορά το κράτος δικαίου και να εφαρμόσει πιο σκληρά το δόγμα “νόμος και τάξη”.
- Ενώ όλο το προηγούμενο διάστημα, παρά τις πολλές γυναικοκτονίες, δεν είχαν ληφθεί ουσιαστικά μέτρα αντιμετώπισης του φαινομένου και προστασίας των θυμάτων, στην υπόθεση αυτή, που αφορά επωνύμους, οι αρχές παρουσιάστηκαν ως απολύτως αποτελεσματικές για την προστασία του θύματος, που όμως με κανέναν τρόπο δεν ισχύει για τα υπόλοιπα θύματα. Αστυνομικοί και περιπολικά διατέθηκαν για την προστασία της συζύγου, ενώ στην περίπτωση της Κυριακής Γρίβα, που πήγε στο Α.Τ να καταγγείλει την κακοποίηση και να ζητήσει περιπολικό να την συνοδεύσει στο σπίτι, ο αστυνομικός αρνήθηκε (δεν είναι ταξί) και τελικά η γυναίκα δολοφονήθηκε. Το κυριότερο όμως είναι ότι η κυβέρνηση μαζί με τα γνωστά παπαγαλάκια βρήκε ευκαιρία να προτείνει ακόμα πιο αντιδραστικές διατάξεις στον Π.Κ, που είναι αντίθετες με το Σύνταγμα και την ΕΣΔΑ αλλά και να προπαγανδίσει την αντισυνταγματική θέση και πρακτική για δυνατότητα παρέμβασης της διορισμένης από αυτήν ηγεσίας του Αρείου Πάγου στην κρίση και τις αποφάσεις των δικαστηρίων.
- Οι προτάσεις Φλωρίδη αφορούν κυρίως α) την υποχρεωτική επιβολή της προσωρινής κράτησης ακόμα και σε περιπτώσεις τέλεσης πλημμελημάτων β) την προληπτική “φύλαξη” του υπόπτου έως 48 ώρες μετά την παρέλευση του αυτοφώρου γ) την μη κλήση των φερόμενων ως θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας ενηλίκων ως μαρτύρων στο ακροατήριο του Δικαστηρίου. Οι προτάσεις αυτές προκάλεσαν την έντονη αντίδραση όλου του νομικού κόσμου, διότι μπορούν να οδηγήσουν στην φυλακή ανθρώπους για ασήμαντα αδικήματα ή χωρίς να έχουν διαπράξει αδίκημα και χωρίς να απαιτείται καν η κατάθεση του θύματος κατά την ακροαματική διαδικασία, αρκεί μόνο η ανάγνωση κατάθεσης. Όλα αυτά μπορούν να οδηγήσουν στον πλήρη περιορισμό των δικαιωμάτων των κατηγορουμένων και στην πλήρη ανατροπή του τεκμηρίου αθωότητος. Αυτή η νέα τροποποίηση του Π.Κ έρχεται πριν καν εφαρμοστεί η πρόσφατη (νόμος 5090/2024) και θα είναι η 18η κατά σειρά τροποποίηση των Κωδίκων από το 2019 μέχρι σήμερα!
Ουσιαστικά η κυβέρνηση χρησιμοποιεί ως άλλοθι την ενδοοικογενειακή βία για να αυστηροποιήσει περισσότερο τον Π.Κ και την Ποινική Δικονομία και να δώσει δικαιολογητική βάση σε απαράδεκτες διατάξεις, που ήδη έχει ψηφίσει. Π.χ η απαλλαγή του θύματος – μάρτυρα κατηγορίας να καταθέσει κατά την ακροαματική διαδικασία έρχεται ως συνέχεια στις ήδη ψηφισμένες ρυθμίσεις, όπου απαλλάσσονται αστυνομικοί και άλλοι προανακριτικοί υπάλληλοι, που είχαν καταθέσει στην προδικασία, από την υποχρέωση να παραστούν στο δικαστήριο και να απαντήσουν στις ερωτήσεις συνηγόρων υπεράσπισης και κατηγορουμένων. Η εμπειρία έχει αποδείξει ότι έγγραφες καταθέσεις ανατρέπονται στο δικαστήριο, όταν δεν μπορούν να στηριχθούν κατά την αυτοπρόσωπη εξέταση και τα κατηγορητήρια καταρρίπτονται!
Τεράστιο θέμα όμως είναι και η προσπάθεια της κυβέρνησης και των φιλικών της ΜΜΕ να παρουσιάσουν την παρέμβαση του Αρείου Πάγου και την εντολή για πειθαρχική έρευνα ως ενέργειες που προάγουν την λειτουργία της δικαιοσύνης. Συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Η παρέμβαση προσβάλλει την συνταγματικά κατοχυρωμένη προσωπική και λειτουργική ανεξαρτησία των δικαστών, αντίκειται στον Κώδικα Οργανισμού Δικαστηρίων και έχει στόχο να διαμορφώσει την εντύπωση στην κοινή γνώμη, ότι η διορισμένη από την κυβέρνηση ηγεσία της Δικαιοσύνης μπορεί να παρεμβαίνει στην κρίση των δικαστών, καταργώντας με αυτόν τον τρόπο την όποια ανεξαρτησία προβλέπει το Σύνταγμα. Συνολικά οι ρυθμίσεις αυτές έχουν στόχο όχι την αντιμετώπιση της ενδοοικογενειακής βίας αλλά την ενίσχυση της καταστολής, τον περιορισμό των δημοκρατικών δικαιωμάτων και το κτύπημα οποιασδήποτε κοινωνικής αντίδρασης.
Σε μια εποχή που η εγκληματικότητα αυξάνεται σε όλα τα επίπεδα, η κυβέρνηση αυξάνει μόνο τις ποινές, καλλιεργώντας έναν ποινικό λαϊκισμό και αποκρύπτοντας την πραγματικότητα. Η θανατική ποινή που ισχύει σε πολλές πολιτείες των ΗΠΑ (πχ Τέξας) δεν εμποδίζει την αύξηση της εγκληματικότητας! - Στην περίπτωση της ενδοοικογενειακής βίας απαιτούνται ουσιαστικά μέτρα όπως α) επαρκή μέτρα οικονομικής και επαγγελματικής στήριξης των θυμάτων, β) επαρκείς ξενώνες για φιλοξενία με υποδομές και με ειδικό επιστημονικό προσωπικό, γ) αναμόρφωση του πλαισίου καταγγελιών με την συνδρομή επίσης εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού, δ) αναμόρφωση του συστήματος παροχής αποζημίωσης από την Ελληνική Αρχή Αποζημίωσης, ώστε να στηρίζονται τα θύματα για δαπάνες διαβίωσης, ε) ίδρυση οικογενειακών δικαστηρίων με την συνδρομή κοινωνικών επιστημόνων και ψυχολόγων για την εξέταση υποθέσεων επιμέλειας τέκνων, στ) αποτελεσματική λειτουργία του θεσμού της δωρεάν βοήθειας για κάθε δικαστική, εξωδικαστική και συμβουλευτική ενέργεια.
Κανένα από αυτά τα μέτρα δεν έχει προωθήσει η κυβέρνηση, αντιθέτως εκμεταλλεύεται την έκταση του προβλήματος για να πλήξει το κράτος δικαίου και να καταργήσει δημοκρατικά δικαιώματα. Δεν πρέπει να της περάσει.
*Η Δέσποινα Σπανού είναι πρώην αντιπρόεδρος της ΑΔΕΔΥ, στέλεχος της ΛΑΕ-Ανυπότακτη Αριστερά
