Η κρυφή γοητεία του Κέντρου. Κέντρο, μια δεξιά με τύψεις
Κέντρο, Κεντροαριστερά, κεντροδεξιά, πολιτικές έννοιες αυτοπροσδιορισμού και ετεροπροσδιορισμού προσώπων και κομμάτων.
Σύγκλιση αριστεράς, κέντρου , κεντροαριστεράς, εκλογική η ακόμα και πολιτική ενοποίηση χώρων και κομμάτων, διάφορα σενάρια επιθυμιών και πιέσεων της επικαιρότητας.
Το βασικό χαρακτηριστικό και προσδιοριστικό όλων των παραπάνω είναι η έννοια του Κέντρου. Αυτή πρέπει να προσδιοριστεί, να οριοθετηθεί , να δούμε το βασικό της χαρακτηριστικό για να καταλάβουμε τους όρους αλλά και τις επιθυμίες και προσδοκίες.
Μια πρώτη προσέγγιση του Κέντρου αποτελεί την ίση απόσταση που έχει μεταξύ δεξιάς και αριστεράς στον πολιτικό και ιδεολογικό άξονα.
Αυτό σημαίνει ότι οποιαδήποτε μετατόπιση συνολικά του πολιτικού και ιδεολογικού άξονα προς την μια η την άλλη κατεύθυνση , για να παραμείνει κάτι στο κέντρο , παίρνει τα χαρακτηριστικά της κεντροδεξιάς η κεντροαριστεράς. Υπάρχει δηλαδή ένας ετεροκαθορισμός.
Αν υπάρχει πολιτική και ιδεολογική πόλωση σε έναν κοινωνικό σχηματισμό και τα «άκρα» απομακρύνονται μεταξύ τους το κέντρο χάνει την πολιτική του σημασία , αν αποφασίσει να παραμείνει κέντρο, εκτός και αν επιλέξει την μια η την άλλη κατεύθυνση προς τα δεξιά η αριστερά για να παίξει τον ρόλο του.
Αν υπάρχει μονομερής μετατόπιση του ενός πόλου του άξονα (η μεγαλύτερη μετατόπιση από ότι του άλλου πόλου) το αποτέλεσμα , για να παραμείνει το κέντρο στο κέντρο (ως χρήσιμη δύναμη) θα μετατοπιστεί αναλόγως και πάλι.
Το κέντρο διαφοροποιείται από τα άκρα σε ότι αφορά την κοινωνική και πολιτική ερμηνεία της πραγματικότητας αλλά κυρίως σε ότι αφορά τις πολιτικές προτάσεις και την διαχείριση των κοινωνικών ζητημάτων .Το κέντρο είναι μετριοπαθής διαχειριστής . Διαχειριστής σημαίνει ότι αποδέχομαι τις βασικές αρχές και σχέσεις οργάνωσης της υφιστάμενης κοινωνίας και προτείνω λύσεις εντός αυτών των αρχών και σχέσεων.
Με αυτήν την έννοια το κέντρο παραμένει βασικός πυλώνας του συστήματος. Βασικός πολιτικός πυλώνας αναπαραγωγής των υφιστάμενων σχέσεων. Να το πούμε διαφορετικά , το κέντρο κρατάει και τραβάει, όσο μπορεί , όπου νομίζει η χρειάζεται, τα γκέμια της δεξιάς η αριστερής «ακραίας» πολιτικής. Με άλλα λόγια το κέντρο και ο κεντρώος είναι δεξιά, ένας δεξιός, με τύψεις.
Στο βαθμό που το κέντρο παίζει κυρίαρχο και καθοριστικό πολιτικό ρόλο ως ηγεμονική δύναμη, αυτό αντανακλά μια άνιση ισορροπία κοινά αποδεκτών κοινωνικών ιδεολογικών και πολιτικών συσχετισμών των ταξικών σχέσεων.
Με βάση τα παραπάνω και στο βαθμό που ισχύουν (εμπειρικά μπορούν να ελεγχθούν διαβάζοντας η ακούγοντας η βιώνοντας τις πολιτικές προτάσεις των εκάστοτε κεντρώων, κεντροαριστερών, κεντροδεξιών ) η διαφοροποίηση τους βρίσκεται στη δοσολογία. Είναι ποσοτικό το ζήτημα.
Σχηματικά, ο κεντροδεξιός , επιθυμεί και προτείνει δεξιές πολιτικές με λίγο άρωμα κοινωνικού κράτους , ο κεντροαριστερός επιθυμεί δεξιές πολιτικές (με την έννοια της αναπαραγωγής και όχι της αμφισβήτησης των υφιστάμενων σχέσεων) με περισσότερο κοινωνικό κράτος. Είναι ζήτημα δοσολογίας για αυτό το λόγο (και για αυτό το λόγο) είναι δυνατή η σύγκλιση και η κοινή περπατησιά κεντρώων, κεντροαριστερών, κεντροδεξιών, προσώπων και κομμάτων όταν αυτή χρειαστεί.
Εκ των πραγμάτων προκύπτει το ερώτημα. Είναι μικρής σημασίας η δοσολογία για να περνάει απαρατήρητη και να μην λαμβάνεται υπόψη; Δεν έχει πραγματικές κοινωνικές και πολιτικές επιπτώσεις; Όποιος το λέει αυτό η δεν έχει γνώση της πολιτικής ιστορίας της χώρας μας , η μιλάει εκ του ασφαλούς (έχοντας λύση σε μεγάλο βαθμό τα προβλήματα της καθημερινότητας) , η τα αναλυτικά του εργαλεία πάσχουν και δεν αντιλαμβάνεται ότι σε τελική ανάλυση κάθε πολιτική εκφράζει τους ταξικούς συσχετισμούς ( Μπορεί βέβαια να ισχύουν και τα τρία μαζί).
Σε όλα αυτά τα παραπάνω που μπαίνει η αριστερά η καλύτερα οι αριστερές;
Επειδή η καθημερινή ζωή των ανθρώπων είναι η μοναδική πραγματικότητα , που αυτή σε τελική ανάλυση καθορίζει στάση και συμπεριφορές (ατομικές και συλλογικές) η αριστερά οφείλει να έχει προτάσεις για το σήμερα συνδεδεμένες με το αύριο ,αμφισβητώντας την απλή διαχείριση , αλλά πρέπει να έχει προτάσεις και για το σήμερα (δηλαδή την δική της δοσοσλογία). Αλλιώς οι πολίτες , οι εργαζόμενοι θα επιλέγουν κάθε φορά που τους ζητείται απλώς τις προτεινόμενες διαχειριστικές δοσολογίες γιατί η ζωή των ανθρώπων δεν μπορεί να περιμένει πότε θα ωριμάσουν οι συνθήκες, πότε θα φτιαχτεί το πραγματικό επαναστατικό υποκείμενο, η να λυθούν ατομικά η και συλλογικά ψυχολογικά και πολιτικά υπαρξιακά ζητήματα.
Προς το παρόν σε ότι αφορά την χώρα μας , βρισκόμαστε στην αρχή της προσπάθειας δημιουργίας μιας κεντροαριστεράς (αν θα είναι εκλογική η πολιτική, θα δείξει) ( με προσπάθεια το κυρίαρχο προγραμματικό στοιχείο να είναι το κέντρο έναντι της Αριστεράς), ισότιμο αντίπαλο της Νέας Δημοκρατίας, με τον βασικό παίκτη του Κέντρου ( το ΠΑΣΟΚ) να αντιμετωπίζει υπαρξιακά ζητήματα και διλήμματα, που εκφράζονται και με την αμφισβήτηση της ηγεσίας. Που θα πάει το «μαγαζί»; Προς τα δεξιά η προς τα αριστερά του άξονα; Ποιοι και πόσοι θα ακολουθήσουν και με ποιους όρους;
Νίκος Βρυώνης μέλος ΠΣ. ΛΑΕ-ΑΑ
