Μια πρώτη προσέγγιση για τον προσυνεδριακό διάλογο μέσα στο Αριστερό Ρεύμα.
Χωρίς καμιά αμφιβολία το συνέδριο του Αρ. Ρεύματος θα πρέπει να γίνει ένα καθαρό πολιτικό συνέδριο γιατί επιβάλλεται να δοθούν όσο το δυνατόν πειστικές απαντήσεις στα αίτια που προκάλεσαν την βαριά ήττα της ΛΑΕ. Πρέπει να αναζητηθεί το ΓΙΑΤΙ για να μπορέσει ο χώρος μας να ξανασηκώσει κεφάλι και να προχωρήσει χωρίς μιζέριες και ηττοπαθή σύνδρομα.
Βασική διαπίστωση είναι ότι τα εκλογικά αποτέλεσμα των ευρωεκλογών και των εθνικών εκλογών ήταν άκρως δυσάρεστα και μη αναμενόμενα για το σύνολο των αριστερών δυνάμεων στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη τα πράγματα για την αριστερά δεν πήγαν καλά. Ειδικότερα στην νότια Ευρώπη που έχουμε δυνάμεις με παράδοση και δεσμούς με ένα ισχυρό συνδικαλιστικό εργατικό και κομμουνιστικό κίνημα. Από την Ιταλία, την Γαλλία και την Ισπανία τα αποτελέσματα για τις δυνάμεις του κόσμου της εργασίας ήταν πολύ κατώτερα των περιστάσεων με εξαίρεση ίσως τα τελευταία εκλογικά αποτελέσματα της Πορτογαλίας.
Η δεξιά και η φασίζουσα ακροδεξιά των Σαλβίνι , Λε Πέν και των ομοίων τους σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες είναι οι νικητές αυτών των εκλογών, αντίθετα μαζί με την αριστερά και η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία παρουσιάζει μια στασιμότητα ως και υποχώρηση.
Οι πολιτικές του άγριου νεοφιλελευθερισμού της λιτότητας και των «αιματοβαμμένων» πλεονασμάτων, που συμπίεσαν μισθούς και συντάξεις, που συρρίκνωσαν παντού το κοινωνικό κράτος, την δημόσια υγεία και παιδία, τα εργασιακά δικαιώματα και κτύπησαν αλύπητα εργατικές κατακτήσεις που έγιναν με θυσίες δεκαετιών εκ των πραγμάτων οδήγησαν σε οργή και αγανάκτηση εκατομμύρια πολιτών σε όλη την Ευρώπη . Την αγανάκτηση αυτή όμως εκλογικά την καρπώθηκε δυστυχώς η δεξιά και όχι η αριστερά.
Αυτή την πραγματικότητα πρέπει να εξετάσει συνολικά η αριστερά να δει το γιατί είχαμε αυτό το αποτέλεσμα που στο άμεσο μέλλον θα το πληρώσει όλος ο κόσμος της εργασίας και τα μικρομεσαία στρώματα του χωριού και της πόλης που και αυτά κτυπήθηκαν με πρωτοφανή αγριότητα. Η επόμενη μέρα θα είναι ακόμα χειρότερη από την σημερινή για τους εργαζόμενους είτε είναι δεξιοί, κεντρώοι ή αριστεροί. Η δεξιά με πέμπτη φάλαγγά της την ακροδεξιά δεν θα κάνει διακρίσεις και θα επιτεθεί με μεγαλύτερη αγριότητα σε όλους τους εργαζόμενους. Ιστορικά πάντα έτσι έγινε μετά από μια υποχώρηση και ήττα του εργατικού κινήματος, η ολιγαρχία με τέτοιες καταστάσεις βρίσκει ποιο εύκολα τα δικά της μονοπάτια για την κερδοφορία της και το κτύπημα των εργατικών δικαιωμάτων.
Η έρευνα αυτή και το ΓΙΑΤΙ αυτού του αρνητικού αποτελέσματος πρέπει να γίνει οπωσδήποτε, δεν μπορεί να γίνει όμως εν θερμό . Χρειάζεται χρόνος και προπαντός ηρεμία μακριά από μικρο-κομματικές, μικρο-παραταξιακές ακόμα και προσωπικές αντιπαραθέσεις επιτελαρχών και κομματικών μικρο-παραγοντίσκων μέσα στην ίδια την αριστερά.
Ταυτόχρονα η αριστερά είναι ώρα να εξετάσει αυτή την σκληρή πραγματικότητα με νέα εργαλεία έρευνας και ανάλυσης που δεν θα είναι όμως ξεκομμένα από τα βασικά μεθοδολογικά εργαλεία ανάλυσης και σκέψης της αριστερής ταξικής διαφορετικότητας. Παράδειγμα όταν είσαι ξεκομμένος από την κοινωνία και τα προβλήματα της καθημερινότητας του λαού κλεισμένος μέσα σε κομματικά γραφεία δεν χρειάζεται να κάνεις βαθυστόχαστες αναλύσεις για να καταλάβεις τα αίτια της αποτυχίας σου.
Όμως θα είναι λάθος σοβαρό να μην μελετήσουμε και τις μεγάλες διαφοροποιήσεις που συντελούνται στις κοινωνίες του αναπτυγμένου καπιταλισμού. Σε καμιά περίπτωση πάντως δεν θα πρέπει να εγκαταλειφθούν τα παραδοσιακά εργαλεία έρευνας και μελέτης που αναβλύζουν μέσα από την Μαρξιστική μεθοδολογία ανάλυσης των κοινωνικών φαινομένων. Τα Μαρξιστικά θεμέλια είναι γερά και μπορούν να στηρίξουν το εργαστήρι ανάλυσης των νέων κοινωνικών καταστάσεων δεν χρειάζονται στον τομέα αυτό επαναθεμελιώσεις… !
Στο συνεδριό πάντως του Αριστερού Ρεύματος θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε ορισμένα ΓΙΑΤΙ , τα πρώτα ίσως βασικά αίτια της ήττας μας.
Πρώτη αιτία – Οπωσδήποτε η πολυκερματισμένη Ελληνική αριστερά έδωσε την μάχη όλων των εκλογών για μια φορά ακόμα υποτιμώντας τον αντίπαλο, κοιτάζοντας τις περισσότερες φορές το πώς θα υπονομεύσει για λίγα ψηφαλάκια τον σύντροφο της διπλανής πόρτας. Ζήσαμε πέρα για πέρα λαθεμένες καταστάσεις όπως αυτή για παράδειγμα που μέλη της νεολαίας της Ανταρσίας να συκοφαντούν την ΛΑ.Ε και τον Λαφαζάνη με απαράδεκτες και βρόμικες αφίσες και το ΚΚΕ να προσπαθεί να λεηλατήσει στελέχη και μέλη των άλλων αριστερών οργανώσεων αρνούμενο τον οποιοδήποτε διάλογο με τις άλλες αριστερές δυνάμεις. Μέσα στην ίδια την ΛΑ.Ε σε ένα μετωπικό σχήμα είδαμε δυνάμεις να προχωρούν σε ένα ανταγωνισμό χαρακωμάτων μεταξύ τους λες και ο αντίπαλος βρίσκονταν στο εσωτερικό του μετώπου και όχι στο υπό διαμόρφωση νέο αντιλαϊκό δικομματικό σύστημα. «Δογματικά» πρέπει να επιμένουμε ότι η πρώτη και βασική αιτία της εκλογικής ήττας της αριστεράς στο σύνολό της είναι ο πολυκερματισμός και η πολυδιάσπασή της. Διαφορές υπήρχαν και θα υπάρχουν που προέρχονται από την μεγάλη ιστορική διαδρομή όλων των δυνάμεων της αριστεράς η κάθε μια με την διαφορετικοτητά της, όμως αυτές δεν μπορεί να μας τυφλώνουν και να μη βλέπουμε ότι σ΄ αυτούς τους δύσκολους καιρούς για την εργατική τάξη και τον λαό μας η κοινή δράση και η ενότητα είναι βασική προϋπόθεση για την επιβίωση της αριστεράς .
Ο Ελληνικός λαός βλέποντας αυτή την απαράδεκτη κατάσταση μέσα στο σύνολο της αριστεράς έχασε την εμπιστοσύνη του προς αυτήν, έβγαλε το συμπέρασμα ότι η ριζοσπαστική αριστερά έχει πλήρη αδυναμία αλλά και θέληση για να δώσει κυβερνητική απάντηση στα μεγάλα προβλήματα που ταλανίζουν σήμερα την κοινωνία μας. Τα φτωχά λαϊκά στρώματα ζητούν και σωστά άμεση επίλυση των δραματικών προβλημάτων επιβίωσής τους και δεν έβλεπαν την ελπίδα να γίνεται πραγματικότητα για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους με την αριστερά και σ΄ αυτή την κατάσταση ευθύνες τεράστιες έχει η ίδια η αριστερά.
Δεύτερη αιτία είναι η αδυναμία της ριζοσπαστικής αριστεράς στην χώρα μας να αποκαλύψει με πειστικότητα τον καταστροφικό ρόλο για την αριστερή ταξική και πολιτισμική διαφορετικότητα του ρόλου του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ. Ο ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα δεν είχε απλά μια σοσιαλδημοκρατική ρεφορμιστική μετάλλαξη όπως έγινε και με άλλα κόμματα της αριστεράς στην Ευρώπη όπως για παράδειγμα στην Ιταλία με το Δ.Κ (P.D) του Ματέο Ρένζι μέχρι χθές ή τους Podemos. Ο ΣΥΡΙΖΑ μετατοπίστηκε ακόμα ποιο δεξιά έγινε στην Ελλάδα αυτά τα χρόνια το πολυτιμότερο εκτελεστικό όργανο εξυπηρέτησης των συμφερόντων του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού όπως φάνηκε και από την κατάπτυστη συμφωνία των Πρεσπών αλλά και με την συμφωνία με το Ισραήλ και την Αιγυπτο που μεταφέρει την χώρα μας σε γεωστρατηγικούς δρόμους που κανένας αστός πολιτικός της Ελλάδας δεν τόλμησε να διαβεί φανερά λόγου και της ξέχωρης θέσης της χώρας μας στα Βαλκάνια αλλά και στην Μ. Ανατολή και τις παραδοσιακές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο. Αυτές οι συμφωνίες εκ των πραγμάτων πυκνώνουν τα σύννεφα του πολέμου σε όλη την περιοχή μας. Αυτό που λέμε πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική έγινε με τον Τσίπρα καθαρά μονοδιάστατη για την εξυπηρέτηση των αμερικάνικων και Νατοϊκών συμφερόντων.
Παράλληλα ο ΣΥΡΙΖΑ κτύπησε πισώπλατα την ελπίδα της διαφορετικότητας της αριστεράς με την πλήρη μετάλλαξη του ιδικά μετά το δημοψήφισμα του 2015. Έγινε δηλαδή η δύναμη προώθησης κατά απόλυτο τρόπο των συμφερόντων της Γερμανοκρατούμενης Ε.Ε ώστε το προτεκτοράτο Ελλάς να παίξει το ρόλο του όχι μόνο στην πλήρη υποταγή του κόσμου της εργασίας στην Ελλάδας αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Δεν είναι τυχαία η αντίληψη που καλλιεργήθηκε σε όλη την ελληνική κοινωνία το «όλοι το ίδιο είναι» και στην Ευρωπαϊκή «να μην καταντήσουμε σαν τον Τσίπρα και την κυβερνησή του»!!!. Έτσι φθάσαμε στο σημείο ένα σημαντικό κομμάτι του λαού μας για να «εκδικηθεί» πολιτικά τον ΣΥΡΙΖΑ του Τσίπρα να ψηφίζει δυνάμεις «ανταγωνιστικές» στην απερχόμενη κυβέρνηση που την ταύτιζε όμως λαθεμένα με όλη την αριστερά, που όμως θα συνέχιζε σίγουρα την ίδια και χειρότερη πολιτική από αυτήν του ΣΥΡΙΖΑ.
Τελικά χωρίς καμία αμφιβολία η στάση της ηγεσίας του ΣΥΡΙΖΑ συμπαρέσυρε σ΄ αυτή την εκλογική ήττα όχι μόνο τον ΣΥΡΙΖΑ αλλά και όλη την αριστερά με ευθύνη φυσικά και της ίδιας της αριστεράς που αποδείχθηκε κατώτερη των περιστάσεων στο να κάνει ποιο διακριτό τον δικό της πολιτικό λόγο και διαφορετικότητα.
Η ριζοσπαστική αριστερά δεν μπόρεσε να πείσει σχεδόν κανένα από τους αμφιταλαντευόμενους πολίτες δημοκράτες αλλά και αριστερούς ότι δεν μπορεί και δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ ο Τσίπρας και η παρέα του η απάντηση για να μην έλθει η «επάρατος» δεξιά. Δεν είναι τυχαίο το εκλογικό αποτέλεσμα του 31,5% που πείρε ο ΣΥΡΙΖΑ και του εξασφάλισε ηγετικό ρόλο στο παιγνίδι του νέου δικομματισμού που διαμορφώνεται στην χώρα μας. Αυτή η νέα υπό διαμόρφωση δικομματική λαίλαπα δυστυχώς δεν αναλύθηκε από σύσσωμη την αριστερά, από το ΚΚΕ μέχρι την ΛΑΕ και την Ανταρσία, για να βρούν τρόπους να την αποτρέψουν.
Τρίτη αιτία, τρίτη απάντηση στο γιατί της βαριάς ήττας της αριστεράς εντοπίζεται στην σοβαρή αδυναμία της κύρια της ΛΑΕ να διαμορφώσει μια ορθολογική και πειστική στρατηγική συμμαχιών για την διαμόρφωση μιας νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας. Εδώ πρέπει να υπογραμμιστεί με έμφαση η ανάγκη της διαμόρφωσης αυτής της νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας Η αριστερά δεν μπορεί να δίνει την μάχη της πολιτικά μίζερα και με ηττοπάθεια. Δεν μπορεί η αριστερά να ζητά την ψήφο του λαού για να βρεθεί την επόμενη των εκλογών στην καλύτερη των περιπτώσεων μόνο στα έδρανα της αντιπολίτευσης ηττημένη και βουτηγμένη μέσα στα μειοψηφικά ηττοπαθή της σύνδρομα. Όταν δεν σπέρνεις τον αέρα της νίκης της ελπίδας για το διαφορετικό, ο λαός δεν σε στηρίζει γιατί είναι χορτασμένος από ελπίδες για μελλοντικούς αλλά και μακρινούς παραδείσους. Ο λαός θέλει την αντιμετώπιση και λύση του άμεσου προβλήματος της καθημερινότητάς του.
Η ανάλυση της πολιτικής συμμαχιών εκ των πραγμάτων μπορεί να δώσει λοιπόν ουσιαστικές απαντήσεις για την σημερινή κατάσταση στην αριστερά. Σε κοινωνικό επίπεδο σε όλες σχεδόν τις αριστερές δυνάμεις αναπτύσσεται στα γνωστά κοινωνικό- ταξικά πλαίσια των συμμαχιών της Εργατικής τάξης με τα μικρομεσαία στρώματα του χωριού και της πόλης και είναι σωστό. Σε πολιτικό επίπεδο τα πράγματα μπερδεύονται με τρόπο τραγικό. Πολλά πολιτικά υποκείμενα της αριστεράς και μέσα σε μετωπικά σχήματα όπως και η Λαϊκή Ενότητα αρνούνται να συμμαχήσουν ακόμα και με τον «καθρέφτη τους» ο πολιτικός ναρκισσισμός τους τα οδηγεί σε έναν άκρατο σεχταρισμό και απομονωτισμό καταστροφικό. Δεν αντιλαμβάνονται και δεν αποδέχονται την ανάγκη διαμόρφωσης ενός μαζικού μετώπου για την διαμόρφωση μια νέας κοινωνικής και πολιτικής πλειοψηφίας για την διακυβέρνηση της χώρας σ΄ αυτή την ζωή από τις δυνάμεις της εργασίας. Αυτή άλλωστε η πολιτική μιζέρια οδηγεί και σε βαριές ήττες την αριστερά γιατί η θεωρία της χαμένης ψήφου έχει ριζώσει για τα καλά στον λαό. Σήμερα όσο ποτέ άλλοτε είναι αναγκαία η συνδιαμόρφωση ενός μετώπου απ΄ όλες τις αριστερές δημοκρατικές αντιιμπεριαλιστικές αντινεοφιλελεύθερες και πατριωτικές δυνάμεις για την υπέρβαση αυτής της σκληρής πραγματικότητας. Η προσπάθεια για παράδειγμα για την συσπείρωση και την κοινή δράση αριστερών δυνάμεων με το 114 ήταν μια καλή και ελπιδοφόρος προσπάθεια που πρωτοστάτησαν στελέχη του Αρ. Ρεύματος, που όμως και αυτή εγκαταλείφτηκε από λαθεμένους χειρισμούς και προσωπικούς εγωισμούς. Το μέτωπο και η κοινή δράση δεν μπορεί να μην έχουν σε βάθος χρόνου και εκλογικό χαρακτήρα για να εμποδίσει την αυτοδυναμία της δεξιάς αλλά και την πολύ βάσιμη πιθανότητα αναστήλωσης ενός νέου ισχυρού δικομματικού και διπολικού συστήματος αγγλοσαξονικού τύπου με την αριστερά στο περιθώριο όπως έγινε δυστυχώς σ΄ αυτές τις εκλογές και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες .
Σε συνάρτηση με την πολιτική συμμαχιών μέσα στην αριστερά γίνεται μεγάλη συζήτηση για τον πατριωτισμό με τρόπο όμως πολιτικά αυτοκαταστροφικό. Είναι λάθος απαράδεκτο η αριστερά να χαρίσει τον δικό της πατριωτισμό τον ΕΑΜιτικο πατριωτισμό που είναι διαλεκτικά δεμένος με τον διεθνισμό της εργατικής τάξης στην δεξιά την ακροδεξιά και στους πατριδοκάπηλους κάθε μορφής.
Δεν είναι δυνατόν ο αγώνας για την εθνική μας ανεξαρτησία και την απεξάρτηση από τις ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις των ηγετικών δυνάμεων των ΗΠΑ και της Γερμανίας μέσο Ε.Ε να μην περνάει μέσα από τον πατριωτισμό του κόσμου της εργασίας που αγκαλιάζει την τεράστια πλειοψηφία του λαού και που δεν έχει καμιά σχέση με την πατριδοκαπηλία της δεξιάς και τις εθνο- μηδενιστικές πολιτικές ακροβασίες ισχνών μειοψηφιών μέσα στην ιδια την αριστερά.
Τέταρτη αιτία. Στα γιατί της ήττας και της στασιμότητας της αριστεράς μπαίνει και η αδυναμία της να δώσει πειστικές απαντήσεις σε μεγάλα ζητήματα που απασχολούν την ελληνική κοινωνία όπως είναι το Μεταναστευτικό και αυτό της Ασφάλειας των πολιτών .Θέματα που μπορούν να μην έχουν την σημασία του δικαιώματος στην εργασία, στην ασφάλιση, τις εργασιακές σχέσεις και το δικαίωμα στήριξης του κοινωνικού κράτους αλλά έχουν τεράστιες επιπτώσεις στην καθημερινότητα του πολίτη. Η αριστερά δεν μπορεί να τα αντιμετωπίζει με φοβικά σύνδρομα και εύκολες απαντήσεις αυτά τα σύγχρονα θέματα, ούτε επιτρέπετε να τα χαρίζει στους λεγόμενους «δικαιωματικούς» της πεντάρας. Φυσικά εδώ δεν μπορεί και να τσουβαλιάζουμε αρνητικά όλες τις Μ.Κ.Ο οργανώσεις.
Τα γιατί της ήττας και στασιμότητας της Αριστεράς και ειδικότερα της ΛΑΕ είναι πολλά, πολύ περισσότερα από αυτά που επιδερμικά αναφέρθηκαν ποιο πάνω. Η στασιμότητα ή πτώση των κομμάτων της Αριστεράς οφείλεται, κυρίως και στην αποχή των πιο ριζοσπαστικών στρωμάτων που είναι κατά κύριο λόγο απογοητευμένα από τα ίδια τα πολιτικά υποκείμενα της αριστεράς. Επιβάλλεται ανεξαρτήτως του αποτελέσματος να επανέλθουμε ο καθένας μας μέσα στο πολιτικό υποκείμενο που είναι στρατευμένος αλλά και όλοι μαζί αν είναι δυνατόν για να ανακαλύψουμε και άλλα ΓΙΑΤΙ αυτής της ήττας χωρίς αρρωστημένες εσωστρέφειες και πολιτικές ομφαλοσκοπήσεις. Χωρίς εύκολες και επιπόλαιες αρνήσεις της ιστορικής μας διαδρομής και του δικού μας ιδεολογικού στίγματος.
Τέλος ας ψάξουμε και λίγο τα πολλά ΓΙΑΤΙ της ήττας μαζί με τον λαό μας. Μόνον έτσι θα τα βρούμε ευκολότερα. Δεν μπορεί ο κόσμος να είναι αμέτοχος και άλλοι να «σκέπτονται» και πολύ περισσότερο να αποφασίζουν για αυτόν χωρίς αυτόν. Η κοινωνία που από το 2010 έως το 2015 έβγαινε κατά εκατοντάδες χιλιάδες στις πλατείες και τις απεργίες ή έστελνε μήνυμα ανυπακοής σε όλη την Ευρώπη, με το δημοψήφισμα δεν μπορεί να έχει μετατραπεί σε ένα δεξιό -ακροδεξιό τέρας με μνήμη χρυσόψαρου….!
Όμως όπως και να εξελιχθούν τα πράγματα ο χώρος της Ριζοσπαστικής αριστεράς μπορεί να ξαναβρεί τον βηματισμό του και το συνέδριο του Αρ. Ρεύματος μπορεί υπό προϋποθέσεις να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση.
Πριμικήρης Βασίλης