Γεια χαρά σας, Θα ήθελα να ευχαριστήσω όλους εσάς, τους εκατοντάδες, που με τιμήσατε σήμερα, παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες, με την παρουσία σας. Εξάλλου, όπως ο Οδυσσέας Ελύτης έγραφε ότι «με τον καιρό να είναι κόντρα είναι τιμή να πετάς».
Τον εκδοτικό οίκο ΤΟΠΟΣ, που εξέδωσε το βιβλίο και ιδιαιτέρα, τον Βαγγέλη Γεωργακάκη, τον Γιάννη Καραχάλιο για την ουσιαστική βοήθειά του, τον Μάκη Πέτσα για την άψογη επιμέλειά του και τον Νίκο Χήρα που φροντίζει τη διάδοσή του.
Τον συντονιστή της συζήτησης και τους 4 ομιλητές που παρουσίασαν το βιβλίο, ο καθένας τους με τον δικό τους ιδιαίτερο πολιτικό χρωματισμό.
Τον Δήμαρχο Αθήνας, που μας παραχώρησε την αίθουσα.
Τον Στάθη Λεουτσάκο, τότε συντονιστή του ΑΡΙΣΤΕΡΟΥ ΡΕΥΜΑΤΟΣ, για την καθοριστική βοήθεια του στη συμπερίληψη στο βιβλίο κρίσιμων λεπτομερειών επαφών, προτάσεων και αποφάσεων της περιόδου και εύστοχων παρατηρήσεων.
Τον Κώστα Ήσυχο, τότε Υπουργό, που μου υπενθύμισε κρίσιμες διεθνείς επαφές, που επιβεβαιώνουν ότι θα υπήρχαν διεθνή στηρίγματα, στην περίπτωση που η κυβέρνηση ακολουθούσε άλλο αντιμνημονιακό δρόμο.
Το νέο βιβλίο μου «8 μήνες που συντάραξαν την Ελλάδα, Ιανουάριος – Αύγουστος 2015» το έγραψα, γιατί θεωρώ ότι όσοι/ες βρεθήκαμε το πρώτο οχτάμηνο του 2015 σε θέσεις υψηλής πολιτικής ευθύνης στον ΣΥΡΙΖΑ και στην κυβέρνηση οφείλουμε στο λαό να καταγράψουμε την αλήθεια, όπως την βιώσαμε ατομικά και συλλογικά. Πώς έγιναν τα γεγονότα, πως η ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ μετακινήθηκε από τη δέσμευσή της για ακύρωση των μνημονίων λιτότητας στη συνθηκολόγηση με τους δανειστές και στο 3ο Μνημόνιο, τι ήταν και πώς εξελίχθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ. Ήδη το έκαναν με τα ενδιαφέροντα βιβλία τους η Νάντια Βαλαβάνη, «Η ανατροπή μίας ανατροπής» και στη συνέχεια ο Γιάννης Βαρουφάκης, «ανίκητοι ηττημένοι» και οι Χρήστος Λάσκος και Δημοσθένης Παπαδάτος – Αναγνωστόπουλος (επιμ.) «Το ΟΧΙ που έγινε ΝΑΙ».
Το βιβλίο το έγραψα για τους εξής ιδιαίτερους λόγους:
- Ήθελα να το γράψω από τη σκοπιά των «νικημένων». Αυτών που αντιστάθηκαν σε όλες τις κυρίαρχες πολιτικές, οικονομικές και μιντιακές δυνάμεις και αγωνίστηκαν για μία άλλη, διαφορετική πορεία των εξελίξεων.
Το γράφω, λοιπόν, «από τα μέσα», περιγράφοντας την πολιτική, ιδεολογική και προγραμματική διαπάλη στο ΣΥΡΙΖΑ για το ποια κατεύθυνση αυτός έπρεπε να ακολουθήσει και το σημαντικό ρόλο του Αριστερού Ρεύματος και της Αριστερής Πλατφόρμας του ΣΥΡΙΖΑ, στην οποία αυτό συμμετείχε.
Αυτό το έκανα, γιατί πιστεύω ακράδαντα, ότι δεν ήταν μόνο οι αντικειμενικοί παράγοντες, δηλαδή οι χειρισμοί και οι αποφάσεις στις συνεδριάσεις του Eurogroup και των οργάνων ΕΕ και Ευρωζώνης, οι πρωτοφανείς σε σκληρότητα εκβιασμοί των δανειστών και οι δυσμενείς διεθνείς συσχετισμοί δύναμης που καθόρισαν τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Ότι, κυρίως, ήταν ο υποκειμενικός παράγοντας, δηλαδή οι διεργασίες μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και οι αποφάσεις της ηγετικής ομάδας του. Ότι όλα, τελικά, κρίθηκαν μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ, γιατί, εάν οι αποφάσεις του ήταν άλλες, δηλαδή, εάν η ηγεσία του δε συνθηκολογούσε με τους δανειστές ή εάν οι ασυμβίβαστες δυνάμεις του έπαιρναν την πλειοψηφία, η πορεία των εξελίξεων θα ήταν διαφορετική.
Με τις 45+3 ερωτησοαπαντήσεις, που αποτελούν και την καρδιά του βιβλίου, προσπάθησα να απαντήσω σε καλόπιστες απορίες και κριτικές, αλλά και σε κακόπιστες διαστρεβλώσεις και συκοφαντίες για τις τότε παρεμβάσεις της Αριστερής Πλατφόρμας του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και άλλων στελεχών και μελών του, που είπαν ΟΧΙ στα μνημόνια. Όχι για να είναι η ιστορία καλή μαζί τους, αλλά δίκαιη. Για να μη σκεπάσει η σκόνη της λήθης τους αγώνες, τις αγωνίες, τους στόχους και τις ελπίδες όσων υπεράσπισαν μέχρι τέλους το μεγάλο λαϊκό δημοψηφισματικό ΟΧΙ.
- Με το βιβλίο επιδιώκω να ανοίξει, με περίσκεψη και αναστοχασμό, η συζήτηση και για αυτά που οι δυνάμεις οι οποίες αντιστάθηκαν εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ στη συνθηκολόγησή του να μην έκαναν, ενδεχομένως, σωστά ή παρέλειψαν να κάνουν και γιατί. Και αυτό γιατί κανείς δεν πρέπει να έχει πολιτική ασυλία, ιδιαίτερα, μάλιστα, όταν έχει ηττηθεί, αλλά και γιατί η αυτοκριτική μας, η επίγνωση και καταγραφή των τότε αδυναμιών και λαθών μας είναι πολιτική και ηθική υποχρέωσή μας και βασική προϋπόθεση για την προώθηση κάθε πραγματικά νέου, αριστερού, ριζοσπαστικού και ελπιδοφόρου πολιτικού εγχειρήματος.
- Επιδιώκω, επίσης, να απευθυνθώ στον κόσμο της Αριστεράς, αλλά και ευρύτερα στους προοδευτικούς πολίτες, όχι για να βρουν στα περασμένα κάποιο «κρυμμένο θησαυρό», αλλά για γόνιμο προβληματισμό και συζήτηση, για το πώς και εάν τα πράγματα θα μπορούσαν να πάνε αλλιώς και για το πώς πρέπει να αντιμετωπιστούν οι σύγχρονες προκλήσεις.
Επομένως στο βιβλίο δεν θα βρείτε απαξιωτικούς ή υβριστικούς προσωπικούς χαρακτηρισμούς για τους πρωταγωνιστές εκείνης της περιόδου, παρά μόνον επιχειρήματα. Τότε, κάθε στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ έκανε τις πολιτικές επιλογές του, και γι’ αυτές μας κρίνω, με βάση αποκλειστικά πολιτικά και αξιακά κριτήρια.
Ούτε, βέβαια, το έγραψα για να παίξω το ρόλο του «χρήσιμου ηλίθιου» αντίπαλων στην Αριστερά πολιτικών δυνάμεων, εξυπηρετώντας πολιτικές σκοπιμότητές τους.
- Ήθελα, επίσης να απευθυνθώ, στη νεολαία, ώστε να πάρει υπόψη τους αγώνες μας, αλλά και τα λάθη μας, για να μην κάνει τα ίδια, όταν αυτή θα επιχειρήσει μια νέα έφοδο στον ουρανό. Για να μπορεί να ερμηνεύσει το παρελθόν, να κατανοήσει το παρόν και να δράσει αποτελεσματικά για να αλλάξει το μέλλον.
- Ήθελα να αναφερθώ στις πραγματικές κινητήριες δυνάμεις της ιστορίας, δηλαδή στο ρόλο των κινητοποιήσεων του ελληνικού λαού, αλλά και των κινητοποιήσεων αλληλεγγύης προς αυτόν άλλων ευρωπαϊκών ‒και όχι μόνο‒ λαών στις κρίσιμες πολιτικές καμπές εκείνης της περιόδου.
Δε θέλησα να γράψω μια ιστορία από τα πάνω, μόνο για τα πρόσωπα που πρωταγωνίστησαν εκείνη την περίοδο, αλλά μια ιστορία από τα κάτω, για τον κόσμο που μας συναντούσε και μας παρακαλούσε «μη μας προδώσετε». Να καταγράψω την πορεία ενός ολόκληρου λαού από την ελπίδα και τον ενθουσιασμό στην ήττα και την απογοήτευση. Να υπογραμμίσω ότι, κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις, τα πράγματα θα μπορούσαν να πάνε αλλιώς. Ότι η καταστροφική εξέλιξη που είχαν δεν ήταν μονόδρομος!
Με το βιβλίο μου, δηλαδή, θέλησα να συμμετάσχω στον διαρκή «πόλεμο μνήμης» που διεξάγεται για την αποτίμηση γεγονότων και πολιτικών επιλογών το πρώτο οχτάμηνο του 2015. Ιδιαίτερα, όταν κορυφαία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ισχυρίζονται με αρθρογραφία τους ότι η κυβέρνησή του δικαίωσε τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2015 το λαϊκό δημοψηφισματικό ΟΧΙ στα μνημόνια, υπογράφοντας το 3ο Μνημόνιο.
- Θέλησα να γίνει το προσωπικό βίωμά μου συλλογικό, αξιολογώντας πολιτικά όσα έγιναν τότε, διατυπώνοντας συμπεράσματα από το παρελθόν, χρήσιμα για το παρόν και μέλλον.
Για να αποτελέσει το βιβλίο μέσο αναφοράς κάθε ερευνητή στο μέλλον, αφού σε αυτό προσπάθησα να αποτυπώσω, με πλήθος γραπτών τεκμηρίων και δημόσιων τοποθετήσεων και όχι με ατεκμηρίωτες προφορικές μαρτυρίες ή προσωπικές συζητήσεις, την πολιτική, οικονομική, κοινωνική και κινηματική ιστορία εκείνης της περιόδου.
- Τέλος, έγραψα το βιβλίο για να πω ότι όσοι υπερασπίσαμε το λαϊκό δημοψηφισματικό ΟΧΙ μέχρι τέλους, μπορεί να κάναμε και λάθη, αλλά δεν προσκυνήσαμε, δεν συνθηκολογήσαμε και δεν συμβιβαστήκαμε με το κυρίαρχο πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό σύστημα. Ότι αυτό μπορεί να μας νίκησε, θέλω να πιστεύω προσωρινά, αλλά δε μας άλλαξε, δεν μας υπόταξε και ούτε του εκχωρήσαμε το ηθικό αγωνιστικό πλεονέκτημα της Αριστεράς.
Για να πω ότι, παρόλα αυτά, υπάρχει ελπίδα. Γιατί το καπιταλιστικό σύστημα είναι πολύ άδικο και εκμεταλλευτικό για να παραμείνει αιώνιο. Δε θα πέσει, όμως, από μόνο του, αλλά με τους συλλογικούς αγώνες των λαών. Αρκεί να γίνουν βαθιές τομές στην Αριστερά και αυτή να διαθέτει συγκροτημένο και πειστικό σχέδιο ανατροπής, αλλαγής κι ελπίδας.
Όσον αφορά την Ελλάδα, να βρουν, κατά τη γνώμη μου, ένα κοινό ενωτικό κινηματικό, πολιτικό και εκλογικό βηματισμό πρώτα από όλα οι δυνάμεις της Ριζοσπαστικής Αριστεράς και να απευθυνθούν και στις υπόλοιπες δυνάμεις της αντιμνημονιακής Αριστεράς, στη βάση ενός κοινού προγράμματος για τα άμεσα προβλήματα του λαού, διατηρώντας ο καθένας την οργανωτική, πολιτική και ιδεολογική του αυτοτέλειά τους. Έτσι θα μπορέσουν να αποτελούν ένα ισχυρό αγωνιστικό αντιπολιτευτικό αποκούμπι και στήριγμα για το λαό και τη νεολαία στις σημερινές ιδιαίτερα δύσκολες συνθήκες και να τους είναι πραγματικά χρήσιμες.
Το παράθυρο της δημιουργικής Ουτοπίας, δηλαδή μιας κοινωνίας ισότητας-ελευθερίας-κοινωνικής δικαιοσύνης, χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο, βρίσκεται πάντα ανοικτό μπροστά μας. Όσα έγιναν το 2015 δεν ξεγίνονται ούτε μπορούν να αλλάξουν. Όμως, το παρόν και το μέλλον μπορούν να αλλάξουν. Η ιστορία διαμορφώνεται από τη συνειδητή συλλογική δράση των ανθρώπων. Η πορεία της δεν είναι προκαθορισμένη.
Σας ευχαριστώ πολύ, καλό διάβασμα, καλά συμπεράσματα, καλούς και νικηφόρους αγώνες.
